لطفا منتظر باشید ...
مقدمه مؤلف
تحول و تکامل يکي از اوصاف علوم بشري است. همة دانش‌هاي بشري با مسائل بسيط و محدودي آغاز شده و بهتدريج ، در ساية پژوهش، نقدها، موشکافي‌ها و عوامل ديگر دستخوش تحول و تکامل شده و رشد کمّي و کيفي
پيدا کرده‌اند.علم کلام نيز از اين قاعدة کلي مستثني نبوده است. تحول در علم کلام عامل ويژه‌اي نيز داشته است که به
رسالت پاسخگو بودن آن به شبهات و پرسش‌هاي ديني هر عصر باز مي‌گردد. از اين رو، علم کلام پيوسته با
مسائل جديد کلامي مواجه بوده و براي پاسخگويي به آنها، علاوه بر استفاده از اصول و منابع ثابت
عقلاني و وحياني، از روش‌هاي نوين و داده‌هاي علمي و تجربي جديد، متناسب با مسائل مورد بحث نيز
بهره گرفته است. چنان که مطالعه سير تطور علم کلام گواه روشن اين مدعاست.در عصر جديد به دليل تحولات عظيمي که در عرصه‌هاي فلسفه و مسائل اجتماعي رخ داده است، پرسش‌‌ها و
چالش‌هاي جديدي در زمينه باورها و ارزش‌هاي ديني مطرح شده است. عده‌اي از فيلسوفان و متکلمان (هم
در جهان مسيحيت و هم در جهان اسلام) به چاره انديشي برخاسته و براي حل مشکلات و چالش‌ها ديدگاه‌هاي
گوناگوني را مطرح کرده‌اند. از اين جريان فکري نوين در عرصه الهيات و کلام به عنوان «کلام جديد» يا
«الهيات مدرن» ياد مي‌شود.چالش‌ها و شبهات نوين کلامي در جهان اسلام را مي‌توان به دو بخش کلي تقسيم کرد:
الف) چالش‌ها و شبهات مربوط به عقايد ديني مانند خداپرستي، ايمان به حيات پس از مرگ و سراي آخرت،
معجزات و مانند آن.ب) چالش‌ها و شبهات مربوط به احکام اجتماعي اسلام مانند آزادي، حقوق بشر، حقوق زنان، دموکراسي و
نظاير آن.ماترياليست‌ها، پوزيتويست‌ها و تجربه گرايان در معرفت شناسي با انگيزه‌هاي
متفاوت و شيوه‌هاي گوناگون، شبهات و چالش‌هاي دسته اول را دامن زده‌اند، چنان که اومانيست‌ها،
ليبراليست‌ها و سکولارها بانيان و مروّجان شبهات و چالش‌هاي دسته دوم بوده‌اند.بديهي است پرداختن به همه اين مسائل، مجال گسترده‌اي را مي‌طلبد که در گنجايش کتاب حاضر نيست. بدين
جهت دست به گزينش زده و بخشي از مسائل جديد کلامي را که بر محور ديني مي‌چرخد مورد بحث قرار
داده‌ايم. مسائل گزينش شده از رايج ترين و مهم‌ترين مسايل کلامي جديد مي‌باشند که در مراکز حوزوي و
دانشگاهي مورد گفتگو قرار گرفته‌اند. از آنجا که کتاب حاضر به عنوان متن آموزشي تهيه شده، رعايت
اختصار و ايجاز، اجتناب‌ناپذير بوده است. با اين حال کوشش شده که مباحث، نامفهوم نبوده و براي
دانشجويان و طلاب مقطع عمومي و تخصصي قابل استفاده باشد. بديهي است اين هدف، آنگاه برآورده مي‌شود
که مبادي لازم منطقي، فلسفي و کلامي فرا گرفته شده باشد در هر حال بهر‌ه‌گيري از اساتيد فن، شرط فهم
کامل مطالب کتاب خواهد بود.اميد است اين اثر به عنوان گامي ابتدايي در عرصه کلام جديد براي علاقمندان به چنين بحث‌هايي سودمند
بوده و مورد رضايت خداوند سبحان و حضرت ولي عصر (ارواحنا فداه) قرار گيرد. پيشاپيش از انتقادها و
پيشنهادهاي سازنده اهل نظر سپاسگذاري مي‌شود.حوزه علميه قم
علي رباني گلپايگاني
آشنايي با
علم کلام و کلام جديد
