لطفا منتظر باشید ...
1 ـ 2 ـ عالم لاهوت
عـالم لاهـوت يـا الوهـيـت ، هـمـان واجـب الوجـود و خـداونـد متعال است . ذات بارى تعالى عظيم ترينعالم است . او وجودى مطلق و بى حد و حصر و مستجمع جميع صفات كمالى و محيط و مسلط بر تمام عوالم است ،
ولى مقهور هيچ چيز نيست .فيلسوفان مسلمان چنين عالمى را به اثبات رسانيده و در الهيات بمعنى الاخص در اين باره به تفصيل بحث
كرده اند.
2 ـ 2 ـ عالم عقل
عـالم عـقـل يـا جـبـروت ، عـالمـى غـيـر مادّى و غير جسمانى است و از لحاظ رتبى (علّى ومعلولى )مافوق عالم مثال است و مادون عالم الوهى .فـيـلسـوفـان مـسلمان ، وجود عالم عقل و نيز عالم مثال را از راه هايى گوناگون ثابت كرده اند. يكى از
اين راه ها، قاعده (امكان اشرف ) و ديگرى راه (مراتب وجود انسان ) است .فيلسوفان معتقدند كه وجود انسان را سه نشئه است :
اوّل
نشئه حسىّ كه همان بدن مادّى و احساس شدنى است .دوم
نشئه و بدن مثالى كه عالم ذهن و صور مقدارى آن بر اين مرتبه گواه است .سوم
نشئه عقلانى كه نفس ناطقه حاكى از وجود آن است .فيلسوفان درباره مراتب وجود انسان چنين استدلال مى كنند:ايـن سـه نـشـئه بـالضروره در انسان هست (اين قضيه را به اثبات رسانيده اند) و از سويى ، عـالمطـبـيـعت ، كه ضعيف ترين عوالم وجود است ، نمى تواند موجد مراتب بالاتر از خود باشد. پـس ، عـوالمـى
هـم سـنخ عالم عقل و مثال وجود دارند كه اين نشئه ها را در وجود انسان ايجاد كرده اند.
3 ـ 2 ـ عالم مثال
ايـن عالم ، غير مادّى است ؛ يعنى از قوّه ، حركت و زمان بى بهره است ، ولى داراى صور و ابعاد اسـت وبـدان (مـثـال مـقـدارى ) نـيـز مـى گـويـنـد. عـالم مـثـال ، مـيـان طـبـيـعـت و عقل جاى دارد و
مافوق طبيعت و مادّه و مادون عالم عقل است . وجود اين عالم نيز به اثبات رسيده است .
4 ـ 2 ـ عالم طبيعت
عـالم طبيعت ، عالم مادّه و حركت ، قوّه و فعل ، و زمان و مكان است . فلاسفه چون طبيعت را با ديگر عوالممقايسه مى كنند و در برابر آن ها جاى مى دهند، آن را (ناسوت ) مى خوانند.عـالم طـبيعت در نظام طولى ، پايين ترين عوالم است و پايين تر از آن عالمى نيست ؛ زيرا وجود عالمى
پايين تر از طبيعت مستلزم اين است كه طبيعت بتواند آن را ايجاد كند. در فلسفه ثابت شده است كه تاءثير
طبيعت و مادّه از نوع تحريك و اِعْداد است ، نه ايجاد.
