ترجمه تفسیر المیزان جلد 16

‌صفحه‌ى 183

كه عمل لواط را و يا مقدمات شنيعه آن را در پيش روى همه انجام مى‏دادند.

بعضى «1» از مفسرين گفته‏اند:" مراد از" قطع سبيل"، بستن راه‏هايى است كه به شهر و ديار ايشان منتهى مى‏شد، چون قوم لوط از شهر بيرون مى‏شدند، و سر راه را بر مسافرينى كه مى‏خواستند به شهر آنان درآيند مى‏گرفتند، و آن گاه هر يك سنگى به طرف آنها پرتاب مى‏كردند، سنگ هر كس به هر كس مى‏خورد، او را مى‏گرفتند و اموالش را غارت مى‏كردند، و با او عمل لواط انجام مى‏دادند، و تازه سه درهم نيز غرامت مى‏ستاندند، و در شهر قاضى داشتند كه او هم همين طور قضاوت مى‏كرد، و حق را به اهل شهر مى‏داد".

بعضى «2» ديگر گفته‏اند:" مراد از" قطع سبيل"، اشاره به گناه ديگر آنان است، و آن اينكه علاوه بر عمل زشت مزبور راهزنى هم مى‏كردند" ولى به طورى كه خواننده ملاحظه فرمود، سياق آيه خلاف اين را مى‏رساند.

بعضى «3» ديگر گفته‏اند:" مراد از" اتيان المنكر فى النادى"، اين است كه:

مجالسشان همه رقم منكرات و اعمال زشت داشت، به يكديگر ناسزا، و ناملايم مى‏گفتند، و قمار مى‏كردند، و به عابران سنگ مى‏انداختند، و دف و ناى مى‏نواختند، كشف عورت مى‏كردند، لواط مرتكب مى‏شدند". ولى خواننده عزيز آنچه را كه از سياق استفاده مى‏شد فهميد.

و جمله" فَما كانَ جَوابَ قَوْمِهِ إِلَّا أَنْ قالُوا ائْتِنا بِعَذابِ اللَّهِ إِنْ كُنْتَ مِنَ الصَّادِقِينَ" استهزاء و سخريه‏اى بوده از ايشان، كه از آن برمى‏آيد لوط (ع) ايشان را به عذاب خدا تهديد مى‏كرده، و ايشان در پاسخش از باب مسخره مى‏گفتند: چرا معطلى؟ اگر راست مى‏گويى بياور آن عذاب را، و اين نكته در جاى ديگر به صراحت آمده كه" وَ لَقَدْ أَنْذَرَهُمْ بَطْشَتَنا فَتَمارَوْا بِالنُّذُرِ" «4».

" قالَ رَبِّ انْصُرْنِي عَلَى الْقَوْمِ الْمُفْسِدِينَ" اين جمله سؤال و درخواست فتح است از لوط (ع) و هم نفرينى است به قوم بدكارش، كه آنان را مفسد ناميد، چون عملشان زمين را فاسد مى‏كرد براى اينكه نسل بشر را قطع و بشريت را تهديد به فناء مى‏نمود.

(1) روح المعانى، ج 20، ص 153.

(2 و 3) مجمع البيان، ج 8، ص 280.

(4) لوط (ع) ايشان را به خشم و عذاب ما تهديد همى كرد، ولى آنها تهديد وى را سخريه مى‏گرفتند. سوره قمر، آيه 36.