احتجاج بر اثبات اينكه قرآن نازل از ناحيه خداى سبحان است‏ - ترجمه تفسیر المیزان جلد 16

اینجــــا یک کتابخانه دیجیتالی است

با بیش از 100000 منبع الکترونیکی رایگان به زبان فارسی ، عربی و انگلیسی

ترجمه تفسیر المیزان - جلد 16

سید محمدحسین طباطبایی؛ ترجمه: سید محمدباقر موسوی همدانی

| نمايش فراداده ، افزودن یک نقد و بررسی
افزودن به کتابخانه شخصی
ارسال به دوستان
جستجو در متن کتاب
بیشتر
تنظیمات قلم

فونت

اندازه قلم

+ - پیش فرض

حالت نمایش

روز نیمروز شب
جستجو در لغت نامه
بیشتر
لیست موضوعات
توضیحات
افزودن یادداشت جدید

‌صفحه‌ى 207

جمع مبطل است، و مبطل كسى را گويند كه قول باطلى را آورده باشد، و نيز به كسى مى‏گويند كه حق را باطل كند، يعنى ادعا كند كه باطل است، از اين دو معنا معناى دوم با آيه مناسب‏تر است، هر چند كه ممكن است معناى اول مراد باشد.

و ظاهر تعبير در جمله" وَ ما كُنْتَ تَتْلُوا ..." اين است كه مى‏خواهد عادت را نفى كند، و بفرمايد: عادت تو چنين نبوده كه قبل از اين كتابى بخوانى، و يا بنويسى، و آيه شريفه" فَقَدْ لَبِثْتُ فِيكُمْ عُمُراً مِنْ قَبْلِهِ" «1»، نيز بر اين معنا دلالت دارد.

احتجاج بر اثبات اينكه قرآن نازل از ناحيه خداى سبحان است‏

بعضى «2» از مفسرين گفته‏اند:" جمله مذكور مى‏خواهد قدرت را نفى كند، و بفرمايد:

تو قبل از اين نمى‏توانستى بخوانى، و بنويسى، ولى وجه اول با سياق حجت و استدلال سازگارتر است، چون آيه شريفه در مقام اقامه حجت بر حقانيت قرآن است، و مى‏خواهد اثبات كند كه اين كتاب از ناحيه خدا نازل شده و در اثبات اين مدعا كافى است كه نفى عادت از وى بشود و لازم نيست كه نفى قدرت بشود.

و اگر كلمه" تخطه" را مقيد به قيد" بيمينك" كرد، و فرمود: تو عادت نداشتى كه كتابى را با دست خود بنويسى، خواست تا نوعى تمثيل آورده در نتيجه مطلب را تاكيد كرده باشد، مثل اينكه كسى بگويد: من فلانى را با چشم خود ديدم، و يا فلان مطلب را با اين دو گوش خود شنيدم.

و معناى آيه اين است كه: عادت تو قبل از نزول قرآن چنين نبود كه كتابى را بخوانى، و نيز اين نبود كه كتابى را با دست خود بنويسى- خلاصه تو نه مسلط بر خواندن بودى، و نه مسلط بر نوشتن، چون امى و بى سواد بودى- و اگر غير اين بود يعنى بر خواندن و نوشتن مسلط مى‏بودى، مبطلان كه همواره مى‏خواهند حق را باطل معرفى كنند بهانه به دست آورده، براستى در حقانيت دعوت تو به شك مى‏افتادند، ليكن از آنجايى كه خوب نمى‏توانستى بخوانى و بنويسى، و سالها است كه مردم تو را به اين صفت مى‏شناسند، چون با تو معاشرت دارند، ديگر هيچ جاى شكى برايشان باقى نمى‏ماند، كه اين قرآن كتاب خدا است، و خدا آن را بر تو نازل كرده، از بافته‏هاى خودت نيست، و چنين نيست كه از كتابهاى قديمى، داستانها و مطالبى اقتباس كرده، و به اين صورت درآورده باشى، و ديگر مبطلان نمى‏توانند آن را ابطال نموده، و به اين عذر اعتذار جويند.

(1) مدت‏ها قبل از نبوت در ميان شما زيستم. سوره يونس، آيه 16.

(2) روح المعانى، ج 21، ص 4.

/ 593