مراد از" ربا" و" زكات" در آيه:" وَ ما آتَيْتُمْ مِنْ رِباً لِيَرْبُوَا ..." - ترجمه تفسیر المیزان جلد 16

اینجــــا یک کتابخانه دیجیتالی است

با بیش از 100000 منبع الکترونیکی رایگان به زبان فارسی ، عربی و انگلیسی

ترجمه تفسیر المیزان - جلد 16

سید محمدحسین طباطبایی؛ ترجمه: سید محمدباقر موسوی همدانی

| نمايش فراداده ، افزودن یک نقد و بررسی
افزودن به کتابخانه شخصی
ارسال به دوستان
جستجو در متن کتاب
بیشتر
تنظیمات قلم

فونت

اندازه قلم

+ - پیش فرض

حالت نمایش

روز نیمروز شب
جستجو در لغت نامه
بیشتر
لیست موضوعات
توضیحات
افزودن یادداشت جدید

‌صفحه‌ى 277

قرابت رسول خدا است، هم چنان كه در آيه خمس هم مراد همين است. همه اينها در صورتى است كه آيه شريفه در مدينه نازل شده باشد، و اما در فرضى كه مانند ساير آيات اين سوره در مكه نازل شده باشد آن وقت مقصود از حق مطلق احسان خواهد بود، نه خمس.

و به خاطر اينكه آيه از نظر معنا عموميت دارد، و مخصوص به رسول خدا (ص) نيست، لذا در بيان آثار نيك خمس، و يا صدقه به طور عموم فرمود:" ذلِكَ خَيْرٌ- اين بهتر است براى كسانى كه رضاى خدا را مى‏جويند، و آنان رستگارانند".

مراد از" ربا" و" زكات" در آيه:" وَ ما آتَيْتُمْ مِنْ رِباً لِيَرْبُوَا ..."

" وَ ما آتَيْتُمْ مِنْ رِباً لِيَرْبُوَا فِي أَمْوالِ النَّاسِ فَلا يَرْبُوا عِنْدَ اللَّهِ وَ ما آتَيْتُمْ مِنْ زَكاةٍ تُرِيدُونَ وَجْهَ اللَّهِ فَأُولئِكَ هُمُ الْمُضْعِفُونَ" كلمه" ربا"، به معناى نمو مال، و زياد شدن آن است، و جمله" ليربوا ..." اشاره به علت اين نامگذارى مى‏كند، كه چرا ربا را ربا خواندند بنا بر اين مراد اين است كه: مالى كه شما به مردم داده‏ايد تا اموالشان زياد شود، نه براى اينكه خدا راضى شود- اين قيد را از ذكر اراده وجه خدا در عبارت مقابل آن مى‏فهميم- آن مال نزد خدا زياد نمى‏شود، و نمو نمى‏كند، و ثوابى از آن عايدتان نمى‏شود، براى اينكه قصد قربت نداشته‏ايد.

" وَ ما آتَيْتُمْ مِنْ زَكاةٍ تُرِيدُونَ وَجْهَ اللَّهِ فَأُولئِكَ هُمُ الْمُضْعِفُونَ"- مراد از" زكات" مطلق صدقه است، و معنايش اين است كه: آن مالى كه براى رضاى خدا داديد، و اسراف هم نكرديد، چند برابرش عايدتان مى‏شود، كلمه" مضعف" به معناى دارنده چند برابر است، و معناى كلام اين مى‏شود كه: چنين كسانى آنهايند كه" يضاعف لهم" مالشان و يا ثوابشان چند برابر مى‏شود.

پس مراد از" ربا" و" زكات" به قرينه مقابله و شواهدى كه همراه اين دو كلمه است، رباى حلال است، و آن اين است كه چيزى را به كسى عطا كنى و قصد قربت نداشته باشى، و مراد از صدقه آن مالى است كه براى رضاى خدا بدهى همه اينها در صورتى است كه آيه شريفه در مكه نازل شده باشد، و اما اگر در مدينه نازل شده باشد، مراد از ربا همان رباى حرام، و مراد از زكات همان زكات واجب است.

و اين آيات و آيات قبلش به مدنى شبيه‏ترند، تا به مكى، و اينكه: بعضى «1» ادعاى روايت يا اجماع منقول در اين باب كرده‏اند، اعتبارى به گفته‏شان نيست‏

(1) روح المعانى، ج 21، ص 44.

/ 593