ترجمه تفسیر المیزان جلد 16

‌صفحه‌ى 210

منحصر در كفار مى‏كند، به خاطر اينكه به خدا و كتاب او ايمان نمى‏آورند، با اينكه در آن بر رسالت او شهادت داده كفر مى‏ورزند، و به خاطر كفر به خداى حق قهرا به باطل ايمان مى‏آورند، و در نتيجه در ايمانشان خاسر و بى بهره مى‏شوند.

" وَ يَسْتَعْجِلُونَكَ بِالْعَذابِ وَ لَوْ لا أَجَلٌ مُسَمًّى لَجاءَهُمُ الْعَذابُ وَ لَيَأْتِيَنَّهُمْ بَغْتَةً وَ هُمْ لا يَشْعُرُونَ" اينكه مى‏فرمايد: از تو عذاب فورى مى‏خواهند، اشاره است به كلام ايشان كه مانند گذشتگان خود مى‏گفتند:" ائْتِنا بِعَذابِ اللَّهِ إِنْ كُنْتَ مِنَ الصَّادِقِينَ- براى ما بياور آن عذاب خدا را اگر از راستگويانى" و اين پيشنهاد، و شتاب كردن نسبت به عذاب را خداى تعالى در جاى ديگر نيز از ايشان حكايت كرده، و فرموده:" وَ لَئِنْ أَخَّرْنا عَنْهُمُ الْعَذابَ إِلى‏ أُمَّةٍ مَعْدُودَةٍ لَيَقُولُنَّ ما يَحْبِسُهُ" «1».

و مراد از" أَجَلٌ مُسَمًّى" همان اجلى است كه خداوند براى يك يك بنى آدم مقدر كرد، و همان روزى كه آدم را به زمين فرستاده به او و ذريه‏اش فرمود:" وَ لَكُمْ فِي الْأَرْضِ مُسْتَقَرٌّ وَ مَتاعٌ إِلى‏ حِينٍ" «2»، و نيز فرمود:" وَ لِكُلِّ أُمَّةٍ أَجَلٌ، فَإِذا جاءَ أَجَلُهُمْ لا يَسْتَأْخِرُونَ ساعَةً وَ لا يَسْتَقْدِمُونَ" «3».

و اين عذابى كه اجل معين جلو آن را گرفته، آن عذابى است كه به كيفر همه اعمال زشتشان مستحق شدند، چيزى كه هست اجل ميان آنان و آن عذاب حائل شده، هم چنان كه در جاى ديگر كلام بى نظيرش فرموده:" وَ رَبُّكَ الْغَفُورُ ذُو الرَّحْمَةِ لَوْ يُؤاخِذُهُمْ بِما كَسَبُوا لَعَجَّلَ لَهُمُ الْعَذابَ بَلْ لَهُمْ مَوْعِدٌ لَنْ يَجِدُوا مِنْ دُونِهِ مَوْئِلًا" «4».

اين آيات با آيات ديگرى كه حكايت مى‏كند از فرستادن عذاب به محض تقاضاى‏

(1) و اگر ما عذاب را از ايشان تا مدتى معين تاخير بيندازيم، خواهند گفت: پس چرا نياورد.

سوره هود، آيه 8.

(2) به زمين برويد كه براى شما در زمين مدتى مقرر، و بهره‏اى است تا مدتى معين. سوره بقره، آيه 36.

(3) براى هر امتى اجل معينى است، همين كه اجلشان رسيد ديگر نه مى‏توانند عقبش اندازند و نه جلو. سوره اعراف، آيه 34.

(4) پروردگار تو آمرزنده، و صاحب رحمت است، اگر مى‏خواست كفار را به كرده‏هايشان مؤاخذه كند، عذابشان را پيش مى‏انداخت، و ليكن آنان وعده‏گاهى دارند، كه در آن وعده‏گاه غير از خدا پناهى نمى‏يابند. سوره كهف، آيه 58.