ترجمه تفسیر المیزان جلد 16

‌صفحه‌ى 246

اعراف كه فرموده:" قُلْ إِنَّما حَرَّمَ رَبِّيَ الْفَواحِشَ ما ظَهَرَ مِنْها وَ ما بَطَنَ وَ الْإِثْمَ وَ الْبَغْيَ" «1» حرام است و با در نظر داشتن اين كه سوره اعراف از سوره‏هاى قديمى قرآن است كه در مكه نازل شده محال است كه رسول خدا (ص) به ابى بكر اشاره كرده باشد كه با مشركين قمار و شرطبندى كند.

و به فرض هم كه حرمت قمار در اواخر عمر رسول خدا (ص) نازل شده باشد، اشكال ديگرى كه بر اين روايات وارد است، اين كلام رسول خدا (ص) است كه به ابى بكر فرموده باشد: اين حرام است، ببر و صدقه بده، چون اين حرف را با هيچ يك از موازين فقهى نمى‏شود تصحيح كرد، مگر چيزى كه مال مردم و حرام است مى‏شود صدقه داد؟ آن گاه براى رفع اين اشكال دست و پاى زيادى زده‏اند، ولى هر چه بيشتر دست و پا كرده‏اند اشكال بزرگتر شده است، اشكال ديگرى كه به روايت وارد است اين است كه: فارسيان را بت‏پرست دانست در حالى كه فارسيان هر چند مشرك بودند اما بت براى خود درست نكرده بودند.

و در تفسير قمى در ذيل آيه" يَعْلَمُونَ ظاهِراً مِنَ الْحَياةِ الدُّنْيا وَ هُمْ عَنِ الْآخِرَةِ هُمْ غافِلُونَ" گفته: يعنى دنياى حاضر را مى‏بينند، و در باره آخرت، خود را به غفلت مى‏زنند «2».

و در خصال آمده كه از امام صادق از معناى آيه" أَ وَ لَمْ يَسِيرُوا فِي الْأَرْضِ" پرسيدند، فرمود: يعنى آيا در قرآن نظر نمى‏كنند «3».

و در تفسير قمى در ذيل جمله:" وَ يَوْمَ تَقُومُ السَّاعَةُ يَوْمَئِذٍ يَتَفَرَّقُونَ" گفته: يعنى به سوى جهنم و بهشت «4».

(1) بگو جز اين نيست كه پروردگارم همه فاحشه‏ها را چه ظاهرى باشد و چه پنهانى، و نيز اثم و ستم را حرام كرده است. سوره اعراف، آيه 33.

(2) تفسير قمى، ج 2، ص 153.

(3) خصال، ج 2، ص 455، حديث 102 (ط علميه اسلاميه).

(4) تفسير قمى، ج 2، ص 153.