ترجمه تفسیر المیزان جلد 16

‌صفحه‌ى 540

اين آيه كه حكايت كلام كفار است، سخنى است كه در مقام استهزاء گفته‏اند، و در آن رسول خدا (ص) را به يكديگر معرفى مى‏كنند، كه اين مرد قائل به معاد است! كلمه" تمزيق" به معناى تقطيع و تفريق است، و تعبير به" إِنَّكُمْ لَفِي خَلْقٍ جَدِيدٍ" استمرار و استقرار را مى‏رساند، و معنايش اين است كه: از در تمسخر به يكديگر گفتند:

مى‏خواهيد شما را به مردى راهنمايى كنيم كه مى‏گويد: شما مردم وقتى در گور خود پاره پاره شديد دو باره خلق مى‏شويد؟ و بعد از مردن دو باره زندگى جديدى پيدا مى‏كنيد؟ و جمله:

" إِذا مُزِّقْتُمْ- وقتى پاره پاره شديد" ظرف است براى جمله" إِنَّكُمْ لَفِي خَلْقٍ جَدِيدٍ". و معناى مجموع اين دو جمله اين است كه:" شما در زمان پاره پاره شدن، خلقت جديدى به خود مى‏گيريد"؟

و معناى آيه اين است كه: كسانى كه كافر شدند از در تمسخر به رسول خدا (ص) كه ايشان را از قيامت و جزاى آن مى‏ترساند به يكديگر گفتند: آيا مى‏خواهيد شما را به مردى (كه مقصود رسول خدا (ص) است) دلالت كنيم كه شما را خبر مى‏دهد از اينكه به زودى در هنگام پاره پاره شدن اجزايتان و در زمانى كه هيچ يك از اجزاى شما از يكديگر متمايز نيست در خلقت جديدى قرار مى‏گيريد؟ و هستى دو باره‏اى پيدا مى‏كنيد؟" أَفْتَرى‏ عَلَى اللَّهِ كَذِباً أَمْ بِهِ جِنَّةٌ ..."

استفهامى است از در تعجب، چون در نظر كفار زنده شدن اجساد بعد از فنا و پوسيدن، امرى عجيب بوده، آن قدر عجيب بوده كه به نظرشان هيچ عاقلى به خود اجازه نمى‏دهد كه چنين سخنى بگويد، مگر آنكه بخواهد مردم را دچار اشتباه و ضلالت كند، و منافع آنان را تصاحب كند، و اگر چنين منظورى در كار نباشد، چطور يك فرد عاقل مطلب به اين روشنى را نمى‏فهمد؟ و نمى‏داند كه بدن پوسيده دو باره زنده نمى‏شود.

و چون مساله در نظرشان محال مى‏نموده، لذا امر رسول خدا (ص) را كه مدعى قيامت است، داير بين دو چيز دانستند: يكى افتراء بستن به خدا، و ديگرى ديوانگى. آن وقت از يكديگر مى‏پرسند: كه به نظر شما اين مرد كدام يك از اين دو انحراف را دارد، آيا به خدا افتراء مى‏بندد، تا به اغراض خود برسد، و يا آنكه ديوانه است؟

و معناى آيه اين است كه: آيا به نظر شما اين مرد عاقل است؟ و عالما و عامدا به خدا