لطفا منتظر باشید ...
صفحه‌ى 29
أدب حضور
آن است كه چون در سراى رود، در صدر و بهترين موضعى ننشيند، بل تواضع بورزد، و ايشان را بسيار انتظار ندارد، و چنان هم تعجيل نكند كه ناگهان پيش از استعداد ايشان در رود، و بزحمت جا بر حاضران تنگ نكند، بل اگر صاحب سراى به موضعى اشارت كند مخالفت او البته روا ندارد، كه او در نفس خود موضع هر كس مرتب كرده باشد و مخالفت او آن ترتيب را مشوّش كند، اگر يكى از مهمانان از روى اكرام وى را بلندتر نشاند بايد كه تواضع كند، كه پيغامبر (صلّى الله عليه وسلّم) گفت: انّ من التّواضع للَّه الرّضا بالدّون من المجلس، اى، يكى از تواضع براى خداى آن است كه به نشست جاى كمتر راضى شود.
و در مقابله در سراى حرم بايد كه ننشيند، و سوى موضعى كه طعام از آن جا آرند بسيار ننگرد، كه آن دليل شره بود، و به تحيّت و سؤال آن كس را مخصوص كند كه به وى نزديك باشد.
و اگر شب آن جا خواهد بود، بايد كه صاحب سراى قبله و جاى وضو و آبخانه به وى نمايد. مالك با شافعى همچنين كرده بود. و مالك دست، كه پيش از طعام شويند، پيش از مهمانان بشست و گفت: دست شستن پيش از طعام صاحب سراى را اولى، زيرا كه او مردمان را به كرم خود مىخواند، پس حكم او آن باشد كه تقدم نمايد. و در دست شستن پس از طعام تأخّر واجب بيند، براى انتظار آن كه اگر كسى درآيد در خوردنى موافقت نمايد.
و اگر وقت در رفتن منكرى بيند، اگر تواند تغيير فرمايد، و الا به زبان انكار كند و باز گردد. و منكر فرش ديباست و اوزارهاى زر و سيم، و صورت حيوانات بر ديوار، و شنيدن ملاهى و مزامير، و حضور زنان روى گشاده، و غير آن از حرامها. احمد حنبل- رضى الله عنه- گفت: اگر سرمه دانى بيند كه سر آن سيمين كرده باشند، بايد كه بيرون آيد و به نشستن دستورى ندهد، مگر جايى كه پشيزهاى بيش سيمين نباشد. و گفت: اگر كلّهاى مشاهده كند بايد كه بيرون آيد كه آن تكلف بىفايده است، گرماى و سرماى دفع نكند و چيزى را نپوشد. و همچنين گفت: چون ديوارها در ديبا بيند، چنانكه ديوارهاى كعبه- حرسها الله- بيرون آيد. و گفت: اگر در خانهاى در رود كه در آن صورتى بود يا در گرمابه، بايد كه بتراشد، و اگر نتواند
