صفحهى 479
باب اول در نقل مذهبها و قولها و ياد كردن حجتهاى هر فريقى
اما مذهبها
بدان كه مردمان مختلفند، و اين اختلاف ميان «تابعين» ظاهر شده است. پس مذهب سفيان ثورى و إبراهيم ادهم و داود طايى و فضيل عياض و سليمان خوّاص و يوسف أسباط و حذيفه مرعشى و بشر حافى اختيار عزلت است و تفضيل آن بر مخالطت. و مذهب بيشتر تابعين اختيار آميختن است، و آشنايان و برادران بسيار برگزيدن براى الفت گرفتن و دوستى نمودن با مؤمنان، و در دين از ايشان يارى خواستن تا در نيكو كارى و پرهيزكارى يك ديگر را يارى دهند. و سعيد مسيب و عامر شعبى و ابن ابى ليلى و هشام عروة و ابن شبرمه و شريح قاضى و شريك بن عبد الله و سفيان عيينه و ابن المبارك و شافعى و احمد حنبل و جماعتى ديگر بدين مايلنند.
و كلماتى كه در اين باب از علما نقل شده است دو قسم است: يكى مطلق است كه بر ميل ايشان به يكى از اين دو رأى دليل است. و دوم مقرون است بدانچه به سوى علت ميل اشارت كند. و ما اكنون كلمات مطلق را نقل كنيم تا مذهبها روشن شود. و آن چه مقرون است به ذكر علت، چون آفتها و فايدههاى آن، كه ياد خواهيم كرد، بياريم.
عمر- رضى الله عنه- گفت: خذوا بحظّكم من العزلة، اى، نصيب خود از عزلت بگيريد. و