صفحهى 463
اسأت، اى، چون از همسايگان خود بشنوى كه مىگويند نيك كردى، نيكو كرده باشى، و چون مىگويند كه بد كردى، بد كرده باشى.
و جابر روايت كرد كه پيغامبر (صلّى الله عليه وسلّم) گفت: من كان له جار في حائط او شريك فلا يبعه حتّى يعرضه عليه، اى، هر كه را همسايهاى باشد در ديوارى يا انبازى، بايد كه آن را نفروشد تا آن گاه كه بر وى عرضه دارد.
و بو هريره گفت كه پيغامبر (صلّى الله عليه وسلّم) حكم فرموده كه همسايه نبايد تيرهاى خود بر ديوار همسايه خود بنهد، اگر خواهد او يا نخواهد. و ابن عباس گفت كه پيغامبر (صلّى الله عليه وسلّم) گفت: لا يمنعنّ أحدكم جاره ان يضع خشبته في حائطه، اى، باز ندارد يكى از شما همسايه خود را كه چوب او بر ديوار خود بنهد. بو هريره گفت: چه افتاده است كه شما از اين قصه روى مىگردانيد؟ به خداى كه آن را [224] ميان كتفهاى شما مىاندازند. و بعضى علما گفتهاند كه اين واجب است. و پيغامبر (صلّى الله عليه وسلّم) گفت: من أراد الله به خيرا عسله. قيل و ما عسله؟ قال يحبّبه الى جيرانه، اى، هر كه خداى تعالى به وى نيكويى خواهد او را شيرين گرداند. پرسيدند كه اين چگونه باشد؟ گفت: نزديك همسايگانش او را نيك نزديك گرداند.
حقوق قرابتان و خويشاوندان
پيغامبر (صلّى الله عليه وسلّم) گفت: يقول الله تعالى انا الرّحمن و هذه الرّحم شققت لها اسما من اسمى فمن وصلها وصلته و من قطعها بتتّه، اى، من رحمانم و اين رحم است، و نام او را از نام خود مشتق گردانيدم، پس هر كه آن را بپيوندد با وى بپيوندم، و هر كه از آن ببرد از وى ببرم. و گفت (صلّى الله عليه وآله وسلّم): من سرّه ان ينسأ له في اثره و يوسّع عليه في رزقه فليصل رحمه، اى، هر كه را شاد گرداند كه عمر او دراز گردانيده شود و روزى وى فراخ گردانيده شود، بايد كه صلت رحم به جاى آورد. و در روايتي ديگر: من سرّه ان يمدّ له في عمره و يوسّع له في رزقه فليتّق الله و ليصل رحمه، اى، هر كه را شاد كند آن كه در عمر او افزوده شود و در روزى او فراخى داده شود، گو از خداى تعالى بترس و خويشاوند خود را نيكو دار. و پيغامبر (صلّى الله عليه وسلّم) را گفتند: كدام كس را از مردمان فاضلتر دانى؟ گفت: أتقاهم للَّه و أوصلهم للرّحم و آمرهم بالمعروف و أنهاهم عن المنكر، اى، ترسندهتر