جنگ های امام علی(علیه السلام) در پنج سال حکومت نسخه متنی

بر آنان حلال باشد كه با ما بجنگند؛ همچنان كه ديروز براى ما جنگيدن با آنان براى ما جايز بوده بود، اى اهل عراق !، بدانيد اين سخن على بن ابى طالب عليه السلام اثر نمى كند و او بر قصد و عزم خويش در جنگ با معاويه استوار است . سخن امروز او همان كلام ديروز است اما، ديگر گوش به فرمان او نمى دهيم و جنگ نمى كنيم ؛ چون بسيارى از مردان ما هلاك شده اند و مصلحت را در سازش و مصالحه با اهل شام مى دانيم .

در اين هنگام عده اى از ياران وفادار اميرالمومنين عليه السلام به متابعت و اطاعت آن حضرت سخن گفتند.

از جمله گردوس بن هانى سكرى برخاست و گفت : اى ياران ، ما از معاويه تبرا جستيم و به ولايت على بن ابى طالب عليه السلام توفيق يافتم به يقين دانستيم ، كشتگان ما شهيدند و زنده هاى ما از ابرار و اخيار و على بن ابى طالب عليه السلام بر صراط حق و متابعت على عليه السلام واجب است ، هر كسى با او مخالفت كند هلاك شود و هر كسى اطاعت كند، نجات يابد، پس از فرمان او سرپيچى نكنيد تا مراد معاويه حاصل نشود. سپس خالد بن معمر سدوسى برخاست و گفت :

اى اميرالمومنين ! اگر سخن نمى گوييم ، دليل بر اين نيست كه ديگران را لايق تر مى دانيم ، يا على عليه السلام راءى راءى توست ، اگر مصلحت مى بينى با اين جماعت قرآن بر نيزه كردند صلح كن ، اگر مى دانى كار آنان بر خدعه و نيرنگ است ، بر جنگ استوار باش ، ما در متابعت و اطاعت تو هيچ ترديدى نداريم و گوش به فرمان هستيم ، چون راءى و نظر شما بهترين آراست .

آن گاه حصين بن منذر برخاست و گفت : اى جماعت ! بدانيد، دين ما بر تسليم بنا نهاده شد، قياس را در دين راه ندهيد و اساس دين را با شك و شبهه خراب نكنيد و يقين بدانيد اميرالمؤ منين على عليه السلام داناى دين و قرآن است . هر چه بگويد صادق و صائب است ، هر جا بگويد نه ، ما هم مى گوييم نه ، اگر بگويد آرى ما نيز مى گوئيم آرى . در كل احوال تابع و مطيع گفتار و كردار مولاى خود اميرالمومنين عليه السلام هستيم .

سپس رفاعة بن شداد بجلى از افضل اصحاب على عليه السلام به سخن آمد و گفت : اى مردم ! چيزى از دست ما فوت نشد. اين قوم امروز ما را به كارى مى خوانند كه ما از اول جنگ از آنان مى خواستيم . بنگريد اگر راست مى گويند و قصد فريبكارى و حيله گرى ندارند آنان را اجابت كنيد، اگر غرض ديگرى دارند و به خلافت و امامت اميرالمؤ منين على عليه السلام راضى نمى شوند، بر سر كار خويش بايستيد با شمشيرهاى كشيده و نيزه هاى آماده از مولاى خود حمايت كنيد تا فتنه را خاموش و فتنه جويان را نابود كنيد.

هر يك از اعيان لشكر معارف سپاه در حمايت اميرالمومنين عليه السلام سخنى گفتند و بعضى ها گفتند يا على راءى ، راءى توست ، و هر چه صلاح بدانى ما مطيع و فرانبرداريم .

در آن هنگام ناگهان بيست هزار مرد جنگى از سربازان على عليه السلام با شمشيرهاى حمايل كرده به خدمت اميرالمؤ منين على عليه السلام رسيدند كه آثار سجود در پيشانى آنان هويدا بود و طايفه اى از قراء قرآن كه بعدها به خوارج پيوستند در ميان آنان بودند.

يكى از آنان پيش آمد و گفت : يا على ! تو مى دانى كه ما عثمان را بدان جهت كشتيم كه از پذيرش پيشنهاد ما در عمل كردن به كتاب خدا سر باز، امروز جماعت اهل شام تو را به كتاب خدا دعوت مى كنند، پيشنهاد آنان را اجابت كن ، وگرنه تو را مى گيريم و تحويل آنان مى دهيم يا همچنان كه عثمان را كشتيم تو را نيز مى كشيم و ديگران هم گفتند كه اميرالمؤ منين على عليه السلام بايد جنگ را متوقف و به كتاب خدا رفتار كند.

اميرالمومنين سخنان متفاوت آنان را مى شنيد و در آن تاءمل و تعجب مى كرد سپس فرمود:

اى ياران ! من از اول آنان را به كتاب خدا دعوت كردم و در طول جنگ نيز پيوسته آنان را به كتاب خدا مى خواندم و اكنون نيز سخن من همين است ، با اين فرق كه ديروز من امير شما بودم و امروز ماءمور شما شدم ، ديروز ناهى بودم و امروز منهى ام ، معاويه با آوردن قرآن در ميان شما مكر و حيله مى كند تا خود را از هلاكت نجات دهد و از شمشير شما خلاص شود، گويا شما از جنگ خسته و ملول شده و حيات زندگى خويش را بيشتر دوست داريد، شما را بر آنچه اكراه داريد تكليف نمى كنم اما آنچه سر مسئله و جان مطلب بود به شما گفتم ، فردا پشيمانى سودى نخواهد داشت .

آن جماعت گفتند: يا على ! كس بفرست و اشتر نخعى را بخوان كه او شجاعانه مى جنگد و مردان شام را مى كشد.

اشتر در آن ساعت با ياران خويش در نزديكى هاى خيمه معاويه مى جنگيد و چيزى نمانده بود تا لشكر شام را