مبانی اندیشه اسلامی نسخه متنی

مسلمانان نيز آنان رايابن رسول الله ، خطاب مى كردند.

2ـ فـاطـمـه ، تـنـهـا زنـى اسـت كـه بـطـور مـطـلق مـنـتـسـب بـه پـيـامـبـر و جـزء اهـل بيت او است و همسران پيامبر در رديف او نيستند، زيرا پيامبرآنان را شركت نداد. بعلاوه قرآن در سـوره احزاب به همسران پيامبر خطاب مى كند كه اگر پيامبر را بيازاريد خدا زنانى بهتر از شـمـا را بـراى هـمـسـرى پـيـامـبـر بـر مـى گزيند واز اين آيه معلوم مى شود كه همه همسران رسول خدا بهترين زنان امت نبوده اند.

3ـ على بن ابى طالب (ع ) به منزله نفس پيامبر است . چون در آيه مباهله تنها فراخوان خودمان و خـودتـان ، فـرزنـدانـمـان و فـرزنـدانـتـان و زنـانـمـان و زنانتان شده بود و هيچ فرد ديگرى فراخوانى نشده بود و حال آنكه پيامبر، على عليه السلام را براى مباهله با خود همراه برد، اين همراهى نشان آن است كه على (ع ) همچون جان پيامبر است و همين نكته را در خوابيدن على (ع ) در بـسـتر پيامبر به هنگام هجرت رسول خدا و نيز در سخنان مكررى از آن گرامى مشاهده مى كنيم . بـنـابـرايـن ، از آيـه مـبـاهـله نـيـز اسـتـفـاده مـى شـود كـه اهل بيت رسول خدا، على ، فاطمه ، حسن و حسين عليهم السلام هستند.

آيه ولايت ((اِنَّمـا وَلِيُّكـُمُ اللّهُ وَ رَسـُولُهُ وَالَّذيـنَ امـَنـُوا اَلَّذيـنَ يـُقـيـمـُونَ الصَّلوة وَ يـُؤْتـُونَ الزَّكـاةَ وَ هُمْ راكِعُونَ))(93)

همانا ولى ـ امر ـ شما، خداوند، پيامبرش و كسانى هستند كه ايمان آورده اند،آنانكه ـ اين ويژگى را دارند ـ نماز را بپا مى دارند و در حال ركوع ، زكات مى دهند.

در تـفـسـيـر و بـيـان شـاءن نـزول ايـن آيـه ، در كـتـب اهـل سـنـت و شـيـعـه از قـول اصـحـاب سـرشـنـاس و بـزرگـوارى مـانـنـد ابـن عـبـاس و ابـوذر غـفـارى نقل شده است :

روزى يـكـى از بـيـنوايان مدينه وارد مسجد رسول خدا(ص ) شد و از بينوايى و فقر خود شِكوه كـرد و از مـردم كـمك خواست . كسى به درخواست آن بينوا پاسخ نگفت على (ع ) در حالى كه به ركوع رفته بود. با اشاره ، او را به سوى خود فراخواند و انگشتر خود را به اوداد.

هـنـوز هـيـچ يـك از حـاضـران از مـسـجـد بـيـرون نـرفـتـه بـودنـد كـه جبرئيل (ع ) از جانب خداوند، آيه فوق را براى پيامبر آورد.

انحصار ولايت با توجه به موارد استعمال كلمه ((ولايت )) و كلمه هايى كه از آن مشتق مى شوند، مى توان گفت كه ولايت به معانى محبت و دوستى ، نصرت و ياورى و تصرف و سرپرستى آمده است :

((وَ الْمُوْمنُون وَالْمُوْمِنات بَعْضُهمْ اَوْلِيَاءُ بَعْضٍ ))(94)

مردان و زنان مومن ، برخى از آنها دوست و ياور بعض ديگرند.

((هُنَالِكَ الوِلايَةُ لِللّهِ الْحَقِ))(95)

در آنجا سلطنت و حكمفرمايى ازآن خداوند است .

((اللّهُ وَلِى الَّذين آمَنُوا))(96)

خداوند سرپرست كسانى است كه ايمان آورده اند.

در آيـه ولايـت ، خـداونـد مى فرمايد: ولى امر شماـ مسلمانان ـ فقط خدا، پيامبرش و كسانى هستند كه ايمان آورده و درحال ركوع نماز، زكات مى دهند. در اينجا خداوند براى امت اسلامى اشخاصى را بـه عـنـوان ((ولى )) مـعـرفـى فرموده و ولايت بر امت را منحصر به آنان دانسته است . روشن است كه مقصود از كلمه ((ولى )) در اين آيه نمى تواند معناى دوست و ياور باشد زيـرا دوسـتـى مـؤ مـنـان مـنـحـصـر بـه پـيـامـبـر و كسى نيست كه در ركوع زكات داده است بلكه شامل همه افراد با ايمان است . چنان كه مى فرمايد:

((وَ الْمُوْمنُون وَالْمُوْمِنات بَعْضُهمْ اَوْلِيَاءُ بَعْضٍ ))(97)

بـنابراين ، از اينكه ولايت را ويژه اشخاص خاص قرار داده است ، فهميده مى شود كه مقصود از آن ولايت به معناى سرپرستى و ولى امرى است .