2ـ در پرتو حكمت الهى - مبانی اندیشه اسلامی نسخه متنی

اینجــــا یک کتابخانه دیجیتالی است

با بیش از 100000 منبع الکترونیکی رایگان به زبان فارسی ، عربی و انگلیسی

مبانی اندیشه اسلامی - نسخه متنی

مرکز تحقیقات اسلامی سپاه

| نمايش فراداده ، افزودن یک نقد و بررسی
افزودن به کتابخانه شخصی
ارسال به دوستان
جستجو در متن کتاب
بیشتر
تنظیمات قلم

فونت

اندازه قلم

+ - پیش فرض

حالت نمایش

روز نیمروز شب
جستجو در لغت نامه
بیشتر
لیست موضوعات
توضیحات
افزودن یادداشت جدید

از سـوى ديـگر، مى بينيم در اين دنيا نظام گسترده اى وجود ندارد كه صد در صد نيكوكاران را پـاداش دهـد و بدكاران را به كيفرشان برساند، برخى از كارهاى نيك توسط افراد انجام مى شـود و بـا بـه پـايـان رسـيدن عمر آنان مجال و فرصتى براى پاداش آنها نمى ماند همچنين ، بـرخـى از كـارهـاى بـد وبسيارى از ظلم ها و ستم ها توسط عده اى ديگر صورت مى گيرد كه بـاز مـجـال كـافـى بـراى كـيـفر نيست .

مقتضاى عدل الهى اين است كه جهان ديگرى وجود داشته باشد تا نيكوكاران ، پاداش كارهاى نيك خود را دريافت كنند وبدكاران ، به كيفرخود برسند. اگـر چـنـيـن نـبـاشـد خـلاف عـدالت خـداونـد اسـت ، قـرآن نـيـز، هـمـيـن استدلال را درمواردى مطرح كرده است :

((وَلا تـَحـْسـَبـَنَّ اللّهَ غـافـِلاً عـَمـّا يـَعـْمـَلُ الظـّالِمـُونَ، اِنَّمـا يـُؤَخِّرُهـُمْ لِيـَوْمٍ تـَشـْخـَصُ فـيـهـِ الاَْبْصارُ))(177)

هـرگـز مپندار كه خدا از كردار ستمكاران ، غافل است همانا كيفر ظالمان را به تاءخير مى اندازد تا روزى كه ديدگانشان در آنروز، خيره وحيران شود.

در آيه ديگرى مى فرمايد:

((اَمْ نـَجـْعـَلُ الَّذيـنَ آمـَنـُوا وَعـَمـِلُوا الصـّالِحـاتِ كـَالْمـُفـْسـِديـنَ فـِى الاَْرْضِ اَمْ نـَجـْعَلُ الْمُتَّقينَ كَالْفُجّارِ))(178)

آيـا كسانى را كه ايمان آوردند و كارهاى نيك كردند چون كسانى قرار مى دهيم كه در زمين فساد مى كنند؟! ياپرهيزكاران رامانند بدكاران قرار مى دهيم ؟!

2ـ در پرتو حكمت الهى

ما انسانها در كارهايى كه انجام مى دهيم هدفهايى را براى خود در نظر مى گيريم ، هيچ شخص عـاقـل وفـهـمـيـده اى ، كـارى را بـدون هـدف انـجـام نمى دهد. هر قدر برنامه ريزى وسيع تر و گـسـتـرده تـر بـاشـد، انـتـظـار مـى رود كـه هـدفِ عـاليـتـر ومـهـمـتـرى را دنبال كند. بنابراين ، كار حكيمانه كارى است كه بر آن نتيجه اى مترتب شود وهدفى ارزشمند را دنبال كند البته آنچه ما انسانها به دنبال آن هستيم اين است كه ثمره و نتيجه كار به خودمان بـاز گـردد، امـا خـداونـد كـارى را براى رفع نياز خود انجام نمى دهد زيرا او پيراسته ازنياز بـوده و غـنـى مـطـلق اسـت . پـس كـار حـكـيـمـانـه خـداونـد آن كـارى اسـت كـه مـخـلوق را بـه كـمـال لايـق آن بـرسـانـد اگـر شـخـصـى مقدارى از مصالح ساختمانى را تهيه كند وساختمان و بـنـايـى را بـسـازد كـارش بـر طـبـق حـكـمـت اسـت ، ولى اگـر پـس از تـكـمـيـل سـاخـتـمـان ، بـا انـفـجـار آن را مـنـهـدم كـنـد و دوبـاره بـه دنـبـال مـصـالح سـاخـتـمـانـى بـرود... ايـن بـرخـلاف حـكـمـت اسـت ، انـسان در سير تكاملى خود، مـراحـل جـمادى ، نباتى وحيوانى را پشت سر مى گذارد و به مرحله انسان بودن مى رسد ودر هر مـرحـله بـه كـمـال بـيـشـتـرى دسـت مـى يـابد حال اگر بشر، حيات اخروى نداشته باشد و به مـراحـل بـالاتـرى نـرسـد وتـنـهـا پـس از مـرگ بـه تـوده اى خـاك تبديل شود، بر خلاف حكمت الهى نيست ؟

بـا اين بيان روشن مى شود كه تصور فنا و نيستى درمورد انسان تصورى بيهوده وغير منطقى اسـت زيـرا حـكـمـت خـداونـد اقـتـضـا دارد كـه هـمـه مـوجـودات ، بـه ويـژه انـسـان كـه مـيـوه و گـل سـرسـبـد جـهـان هـسـتـى اسـت ، بـه كـمـال شـايـسـتـه خـود بـرسـنـد. بـنـابـراين ، از نظر عقل ، تحقق معاد امرى لازم و ضرورى است و از حكمت خلقت انسان جدايى ناپذير است و در غير اين صورت لازم مى آيد كه خداوند حكيم نباشد، يعنى كار بيهوده و بى هدف انجام داده باشد.

قرآن كريم در اين زمينه مى فرمايد:

((اَفَحَسِبْتُمْ اَنَّما خَلَقْنا كُمْ عَبَثاً وَ اَنَّكُمْ اِلَيْنا لا تُرْجَعُونَ))(179)

آيا پنداشته ايد شما را بيهوده آفريده ايم وبه سوى ماباز نمى گرديد؟

((وَما خَلَقْنا السَّماَّءَ وَ الاَْرْضَ وَما بَيْنَهُما باطِلاً ذلِكَ ظَنُّ الَّذينَ كَفَرُوا فَوَيْلٌ لِلَّذينَ كَفَرُوا مِنَ النّارِ))(180)

و مـا آسـمـان و زمـيـن و آنـچـه راكـه در مـيـان آنـهـاسـت بـيـهـوده نـيـافـريديم . اين پندار ـ دوراز عـقـل ـ گـمـان كـسـانـى اسـت كـه بـه خـدا كـافـر شـدنـد، پـس ‍ واى بـه حال كافران ازآتش .

/ 94