مـيـان شـفـاعـت تـشـريـعى و شفاعت درآخرت ، رابطه مستقيم وجود دارد، يعنى كسانى در آخرت مى تـوانـنـد مـشـمول شفاعت واقع شوند كه در دنيا رهبرى پيامبران و هاديان صالح را پذيرفته و به وجود خداوند يكتا معتقد باشند. چنانكه حضرت على عليه السّلام مى فرمايد:((اِسْتَجيبُوا لاَِنْبِياءِ اللّهِ ... تَدْخُلُوا فى شَفاعَتِهِمْ))(243)از انبياء خدا پيروى كنيد تا مشمول شفاعت آنها قرار گيريد.
مالك واقعى شفاعت
مالك واقعى شفاعتها خداست . قرآن مى فرمايد:(( قُلْ لِلّهِ الشَّفاعَةُ جَميعاً))(244)بگو: همه شفاعت از آن خداوند است .هر شفاعتى چه اذن براى شفاعت و چه پذيرش شفاعت شفيع ، از آنِ خداوند است ، چون او مالك همه چيز است واگر بخواهد درخواست بخششى صورت گيرد، بايد به اجازه او باشد. اين اجازه به افـرادى كـه در نـزد او مـقـربـنـد، داده شـده اسـت (شـايـد بـه خـاطـر تجليل ازآنان ). قرآن مى فرمايد:((وَلا تَنْفَعُ الشَّفاعَةُ عِنْدَهُ اِلاّ لِمَنْ اَذِنَ لَهُ))(245)شفاعت در نزد خداوند نفعى ندارد، مگر براى كسى كه خداوند به او اجازه داده باشد.بـنابراين ، بين آياتى كه اين حق را مختص به خداوند مى داند و آيات يا رواياتى كه ديگران را بـه عـنـوان شـفـيـع مـعـرفـى مـى كـنـد، تـنـاقـضـى وجـود نـدارد، زيـرا دسـتـه اول ، اصل اولى را بيان مى كند و دسته دوم ناظر به اذن خداوند است .
گروههايى كه شفاعت مى كنند
الف ـ ملائكه ، پيامبران و شهدا: پيامبر اكرم (ص ) فرمود:((ثُمَّ يُؤْذَنُ لِلْمَلائِكَةِ وَالنَّبِييّنَ وَ الشُّهَداءِ اَنْ يَشْفَعُوا...))(246)خداوند به ملائكه و پيامبران وشهدا اجازه شفاعت مى دهد.ب ـ عـلمـاى اسـلام : علماى اسلام براى كسانى كه دردنيا از هدايت آنها بهره برده اند، شفاعت مى كنند، امام صادق (ع ) فرمود:((اِذا كـانَ يـَوْمَ الْقـِيـامـَةِ... قـيـلَ لِلْعـالِمِ: قـِفْ تـَشـْفـَعْ لِلنـّاسِ بـِحـُسـْنِ تـَاءْديـبـِكـَ لَهُمْ))(247)چـون روز قيامت فرا رسد، به عالم گفته مى شود: بايست و مردمى را كه با اخلاق و ادب نيكو، تربيت نموده اى شفاعت كن .ج ـ قـرآن : قـرآن نـيـز بـراى كـسانى كه در دنيا او را شفيع وكمك خود درهدايت يافتن قرار داده بودند، شفاعت مى كند. از پيامبر اكرم (ص ) نقل شده است :((...فَعَلَيْكُمْ بِالْقُرانِ فَاِنَّهُ شافِعٌ مُشَفَّعٌ))(248)بـر شـمـا بـاد بـه قـرآن ، كـه او شـفـيـعـى اسـت كـه شـفـاعـتـش مـورد قبول است .د ـ ائمه عليهم السلام و فاطمه عليها السلام : امام باقر(ع ) فرمود:((...وَلَنا شَفاعَةٌ فى شيعَتِنا...))(249)ما حق شفاعت در ميان پيروان خود داريم .ه ـ خويشاوندان وامانت : پيامبر(ص ) فرمود:((اَلشَّفَعاءُ خَمْسَةٌ... وَ الرَّحِمُ وَالاَْمانَةُ...))(250)شفاعت كنندگان پنج گروه اند: يكى از آنها خويشاوندان و ديگرى امانت است .و ـ روزه :پيامبر(ص ) مى فرمايد:((اَلصِّيامُ وَالْقُرْانُ يَشْفَعانِ))(251)روزه و قرآن شفاعت مى كنند.در روايـات ، هـم در گروه شفاعت كنندگان و هم در گروه شفاعت شوندگان از افراد ديگرى نام برده شده كه به خاطر طولانى شدن بحث به همين مقدار، اكتفا گرديد.
لطفا منتظر باشید ...
