قيامت كبرى در آستانه قيامت - مبانی اندیشه اسلامی نسخه متنی

امـروز عـمـل اسـت و مـحـاسـبـه نـيـسـت و فـردا مـحـاسـبـه اسـت وعمل نيست .

يعنى امروز كه در جهان طبيعت بسرمى بريم وقت كار، تلاش و كاشتن است وفردا در جهان آخرت ، هـنـگـام اسـتـفـاده ى از كـار و تـلاش و بـرداشـت اسـت . ايـنـك وقـت تـحـصـيـل و آنـگـاه اعـلام نـتـيـجـه اسـت . بـنـابـرايـن تـنـهـا دنـيـا مـيـدان كـاشـتـن وعـمـل كـردن است و با مرگ دست انسان از دنيا كوتاه مى شود و پس ازآن فرصتى براى كار و تلاش وجود ندارد.

ولى بـا ايـن هـمـه ، روح انـسـان در عـالم بـرزخ بـطـور كـامـل بـا دنـيـا قـطع رابطه نكرده و ممكن است ازآثار اعمالى كه در دنيا از خود به جاى گذارده اسـت ، بـهـره مـنـد شـود. در تـوضـيـح ايـن مـطـلب بـايـد گـفـت كـه پـاره اى از اعـمـال انـسـان داراى آثار مثبت يا منفى بسيار محدود هستند وشعاع اثر آن از دايره زمان ومكان معيّن تـجـاوز نـمى كند. برخى ديگر از اعمال انسان ، نه تنها در زمان انجام ، بلكه در آينده نيز تا مـدت زمـان كـم وبـيـش طـولانـى ، آثـارى از خـود بـرجـا مـى گـذارنـد، امـا بـرخـى از اعمال آدمى چنان دامنه وسيعى دارند كه آثار و نتايج آنها تا مدت زمان بسيار طولانى بر جا مى ماند و شعاع اثر آن تا دامنه قيامت باقى مى ماند.

اعـمـاليـكـه آثـار ونـتايج آن محدود به دوران عمر انسان مى باشند و با مرگ پرونده آنها نيز بـسـتـه مـى شـود ((آثار ماتقدم )) است ، و كارهايى كه شعاع اثر آنها حتى با كوچ آدمى از اين جـهـان از بـيـن نـمـى رود و مـنـشـاء پـاره اى دگـرگـونـى هـا در جـهـت حـق يـا باطل مى گردد، ((آثار ماتاخر)) است .

روح انـسـان در جـهـان بـرزخ از نتايج اين اعمال بهره مند مى شود و يا معذّب مى گردد چه بسا ازآثار و نتايج اين ((باقيات صالحات )) كه از خود در دنيا به يادگار گذاشته است بهره ور شده وازعذاب او كاسته يا بر درجات او افزوده شود. امام صادق (ع ) فرموده است :

((تنها سه خصلت است كه اجر وپاداش آن ، پس از مرگ در پى انسان مى آيد:

1ـ صدقه جاريه اى كه در زمان حيات انجام شده و پس ازمرگش هم جريان داشته باشد.

2ـ سـنـت هـدايـتـگـرى كـه بـنـيـان نـهـاده شـده و بـعـد از مـرگ هـم بـدان عمل شود.

3ـ فرزند صالحى كه براى انسان دعا كند.))(191)

هـمـچـنـيـن كارهاى خيرى كه به قصد رساندن ثواب و پاداش به مردگان انجام مى گيرد مانند هديه اى براى آنها محسوب مى شود و سبب سرور، شادمانى وسعادت آنان مى گردد.

از سـوى ديـگـر، ايـن هـديه ها نه تنها براى اموات سودمند است وموجب خوشحالى آنان مى شود، بـلكـه در زنـدگـى زنـده هـا نـيـز تـاثـيـر مـى كـنـد. بـطـور مـثـال مـمكن است فرزندانى در زمان حيات پدر و مادر، خداى ناخواسته است آنها را ناراضى كرده بـاشـنـد امـا پس از درگذشت آنها طورى عمل كنند كه رضايت آنان را به دست آورند وهمچنين ممكن اسـت آنـهـا را خـشـنـود كـرده بـاشـنـد، لكـن پـس ازدرگـذشـت آنـهـا طـورى عمل كنند كه موجب ناراحتى وعذاب آنان شوند.(192)

قيامت كبرى در آستانه قيامت

ازآيـات قـرآن اسـتـفـاده مـى شـود كه همراه با برپايى قيامت ، انقلاب و دگرگونى عظيمى در سراسر جهان واقع مى شود.

و نـظـام جـهـان وارد مـرحـله تازه اى مى گردد. وقوع اين حادثه بزرگ و واقعه عظيم با خاموش شـدن سـتـارگـان ، بـى فـروغ شـدن خورشيد، خشك شدن درياها، متلاشى شدن كوهها، پيدايش لرزشـهـا وغـرشـهـاى عالمگير و دگرگونيهاى بزرگ ديگرى همراه است . همه پديده هاى جهان نـابـود و مـتـلاشـى مـى شـونـد و هـمـه چـيـز بـسـوى انـهـدام و خـرابـى مى رود. اينهمه تغيير و تـحـول بـراى سـاختن نظامى نوين است . بار ديگر جهان با نظامى تازه ونوين باز سازى مى شود و براى هميشه باقى مى ماند.

از بـرخـى آيـات قـرآن فهميده مى شود كه اين تحولات عظيم ودگرگونيهايى كه در جهان رخ مى دهد، براثر يك ((صيحه يا نفخه )) پديد مى شود:

((فـَاِذا نـُفـِخَ فـَى الصـّوُرِ نـَفـْخـَةٌ واحـِدَةٌَ وَ حـُمـِلَتِ الاَْرْضُ وَالْجـِبـالُ فـَدُكَّتـا دَ كَّةً واحـِدَةًَ فَيَوْمَئذٍوَّقَعَتِ الْواقِعَةَُ