در محضر امام هادى(عليه السلام) - ره توشه عتبات عالیات نسخه متنی

در محضر امام هادى(عليه السلام)

نام مادر امام، سمانه و معروف به سيّده و امّ الفضل بوده است.(1)

امام جواد(عليه السلام)خود عهده دار تربيت و تهذيب اخلاق آن بانو شد و او در خانه اى زندگى كرد كه زنان آل على از اعضاى آن بودند. او تحت تأثير هدايت و رفتار و سلوك آنها قرار گرفت. از اين رو، به اطاعت و عبادت خداوند متعال رو آورد و از زنان عابد و متهجّد و قاريان قرآن مجيد شد.(2)

تولد

بيشتر مورّخان برآنند، كه امام هادى(عليه السلام)در سال 212 به دنيا آمده است.(3) تاريخ ولادت آن حضرت را برخى سه شنبه نيمه ذيحجه و برخى 27 ذيحجه، گروهى 23 رجب و عدّه اى 3 رجب مى دانند. در اين ميان، قول اول قوى تر است.(4) در برخى دعاها نيز
[

1. منتخب التواريخ، ص7042. تحليلى از زندگانى امام هادى، باقر شريف قرشى، ترجمه محمدرضا عطائى، نشر كنگره جهانى حضرت رضا، 1371، انتشارات آستان قدس رضوى، ص21 به نقل از عيون المعجزات ; دلائل الامامه، ص2133. برخى معتقدند امام در سال 214 پا به دنيا نهاد. كه قول اول قوى تر است.4. شيخ مفيد، الارشاد، ترجمه و شرح سيد هاشم رسولى محلاتى، انتشارات علميه اسلاميه،ص285 ; منتخب التواريخ، ص704
]

آمده است: «اللَّهُمَّ إِنِّي أَسْأَلُكَ بِالْمَوْلُودَيْنِ فِي رَجَب مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيّ الثَّانِي وَ ابْنِهِ عَلِيِّبْنِ مُحَمَّد الْمُنْتَجَبِ...».(1)

هنگامى كه وى در صِريا (روستايى نزديك مدينه) به دنيا آمد، او را على نام نهادند. امام جواد(عليه السلام)براى كنيه فرزندش(2) «ابوالحسن» را انتخاب كرد. كنيه امام كاظم و امام رض(عليهما السلام)نيز ابوالحسن است، به همين خاطر راويان حديث، براى تمييز بين اين سه امام، مى گويند: ابوالحسن اول (امام موسى بن جعفر)، ابوالحسن دوم (امام رضا)، ابوالحسن سوم (امام هادى)(عليهم السلام) .(3)

القاب امام

امام به القاب مختلفى خوانده مى شد كه در ذيل به آنها اشاره مى شود:

1. ناصح;چون خيرخواه بود.
2. تقى; زيرا متقى ترين افراد امت بود.
3. فقيه; چون فقيه ترين مردم زمان خود بود.
4. عسكرى; چون در شهر سامرا، در اردوگاه نظامى مى زيست.
5. شهيد; چون به دست دشمنان به شهادت رسيد.
6. وفىّ; چون باوفاترين مردم بود.
7. خالص; چون اوج اخلاص در رفتارش نمود داشت.(4)
8. هادى; مشهورترين لقب ايشان است.
9. نقى;امام به دو لقب هادى و نقى شهرت دارد.

[

1 . باقر شريف قرشى، تحليلى از زندگانى امام هادى، صص22 و 232. كنيه نهادن در عرب براى كودكان، نوعى احترام محسوب مى شده و باعث رشد شخصيت كودك بوده است. ائمه اطهار(عليهم السلام) نيز از همان كودكى براى فرزندان خود كنيه برمى گزيدند.3. الارشاد، ص258 ; تحليلى از زندگانى امام هادى، ص244. تحليلى از زندگانى امام هادى، ص25
]

چهره امام

امام هادى(عليه السلام)مانند جدش امام رضا و پدرش امام جواد(عليهما السلام)چهره اى گندمگون داشت. داراى چشمانى سياه و درشت، كتف هاى نسبتاً قوى، بينى كشيده، دندانهاى فاصله دار، چهره اى دلگشا، خوشبو و مانند جدش امام باقر(عليه السلام)، تناور بود، نه زياد كوتاه و نه خيلى بلند بود.(1)

تربيت امام

امام هادى(عليه السلام)در دامان پدرش بزرگ شد و از خصلتهاى او اثر پذيرفت.امام جواد(عليه السلام)هميشه با دعايى كه به «حرز امام هادى» مشهور است، به فرزندخود غذا مى داد. بدين ترتيب نهال ايمان مطلق به مقدّرات الهى را در دل فرزندش غرس كرد.

هنگامى كه امام جواد(عليه السلام)آماده حركت به عراق شد، امام هادى(عليه السلام)شش ساله بود. او را در دامانش نشاند و فرمود: از اشياى زيباى عراق سوغات چه دوست دارى؟ امام هادى با لبخندى پاسخ داد: شمشيرى كه چون شعله آتش باشد... امام جواد رو به فرزند ديگرش موسى نگريست و از او نيز همان سؤال را پرسيد. موسى گفت: فرش خانه... امام جواد رو به فرزندش امام هادى(عليه السلام)كرده، فرمود: ابوالحسن نظير من است...

امام از اين خواسته فرزندش كه نشانگر شجاعت و دلاورى وى بود خوشحال شد.(2)