لطفا منتظر باشید ...
وفات
در تاريخ فوت و درگذشت نرگس، اقوال مختلفى نقل شده است. طبق برخى روايات حضرت امام حسن عسكرى(عليه السلام) خبر شهادت خود را به نرگس بازگو كرد و نرگس از ايشان درخواست كرد كه دعا كند تا خدا مرگ او را قبل از مرگ ايشان قرار دهد. امام نيز درخواست او را اجابت كرد و نرگس در زمان حيات امام عسكرى فوت كرد.(2) سپس او را در حرم مطهر امام هادى(عليه السلام) دفن كردند و طبق برخى ديگر از نقل ها، نرگس پس از شهادت امام حسن عسكرى(عليه السلام) از دنيا رفت.(3)
1. منتهى الآمال، ج2، ص751 ; كمال الدين، ج2، ص428 ; دلايل الامامه، ص266
2. سفينة البحار، ج4، ص488
3. منتهى الآمال، ج2، ص732 ; سير اعلام النبلاء، ج10، ص507
سرداب غيبت
در صحن حرم مطهر امام هادى و حسن عسكرى(عليهما السلام) سردابى وجود دارد كه به «سرداب غيبت» معروف است. در اينكه اين محل، از اول سرداب بوده يا حجره اى بوده كه امام هادى و عسكرى(عليهما السلام) در آن عبادت مى كردند و به مرور زمان اطراف آن پر شده و به شكل سرداب درآمده، ميان علما دو نظريه هست:1. سرداب غيبت ازهمان اوّل سرداب بوده ومحلّ عبادت سه امام معصوم(عليهم السلام)مى باشد.
در توضيح اين نظريه بايد گفت: كرانه چپ رود دجله ـ كه در امتداد سامرا قرار دارد ـ از كرانه راست آن، چند متر بالاتر است. در زير لايه خاكى اين زمين مرتفع، يك لايه سنگى وجود دارد كه در ميان دانشمندان زمين شناسى به نام «شفته طبيعى» معروف است. اين لايه سنگى، از ريگهايى در اندازه هاى متفاوت شكل گرفته كه ماده اى چسبنده آنها را به يكديگر چسبانده است.
ارتفاع زمين از سطح آب (همانگونه كه گفته شد)، از يك سو و وجود لايه سنگى در عمق نسبتاً اندك، از جانب ديگر، كندن سرداب هاى گود و عميق را در زير ساختمانها آسان مى كند. به همين جهت سرداب هاى فراوانى، چه در زير بقاياى كاخ ها و خانه هاى باستانى و چه در زير طبقات بناهاى كنونىِ سامرا به چشم مى خورد.(1)
1. محمد صحتى سردرودى، ديار ابرار، سيماى سامرا، ص88 ; به نقل از مجله ميراث جاويدان، شماره5 ،ص84
آيت الله سيد محمدكاظم قزوينى، ضمن قبول اين نظريه، مى نويسد:
«بيشتر منازل در مناطق گرمسير عراق، سرداب داشته اند تا ساكنان از شدت گرما به آن پناه ببرند. خانه امام نيز سرداب داشته است. اين سرداب خانه سه تن از امامان شيعه است نه اينكه حضرت در آنجا پنهان است...»(1)
2. محل فعلى كه به «سرداب غيبت» مشهور است، ابتدا حجره اى بوده، كه امام هادى و عسكرى(عليهما السلام) در آن به عبادت مشغول بودند. علاّمه عسكرى ضمن قبول اين نظريه، مى گويد:
«حضرت امام على النقى و امام حسن عسكرى(عليهما السلام) مكانى را براى عبادتخويش قرار داده بودند. همين جايى كه الآن، به آن سرداب مى گويند، آن وقت سرداب نبود، حجره اى بود كه اين دو بزرگوار آنجا عبادت مى كردند. متوكل مأموران را شبانه به منزل امام على النقى(عليه السلام) فرستاد، مأموران ايشان را از همينجا بردند، از جاى عبادتشان به اينجا راهى داشته، از محل زندگى حضرت كه الآن جاى قبرآن حضرت است. اكنون اطراف آن بالاآمده وآنجا مانندسرداب شده است.»(2)
سرداب غيبت
سرداب مقدّس غيبت، از سه بخش تشكيل شده است كه عبارتند از: 1. غرفه شش ضلعى 2 . غرفه مستطيل كوچك، كه به «مصلاّى زنان» معروف است 3 . غرفه مستطيل بزرگ، كه به «مصلاّى مردان» شهرت دارد. اين بخش ها به وسيله دو راهرو بلند و طولانى به يكديگر متصل مى شود.(3)
1. امام مهدى از ولادت تا ظهور، ص265
2. علامه سيد مرتضى عسكرى، گفتمان مهدويت، مهدويت از ديدگاه مذاهب اسلامى، ص25
3 . ديار ابرار، سيماى سامرا، ص90
