1 ـ غريزه پرخاشگرى (427) - تاریخ و اصول روابط بین الملل نسخه متنی

اینجــــا یک کتابخانه دیجیتالی است

با بیش از 100000 منبع الکترونیکی رایگان به زبان فارسی ، عربی و انگلیسی

تاریخ و اصول روابط بین الملل - نسخه متنی

مرکز تحقیقات اسلامی سپاه

| نمايش فراداده ، افزودن یک نقد و بررسی
افزودن به کتابخانه شخصی
ارسال به دوستان
جستجو در متن کتاب
بیشتر
تنظیمات قلم

فونت

اندازه قلم

+ - پیش فرض

حالت نمایش

روز نیمروز شب
جستجو در لغت نامه
بیشتر
لیست موضوعات
توضیحات
افزودن یادداشت جدید

است كه در اينجا، به اخـتـصـار، بـه مـهـمـتـريـن آنـهـا اشـاره مـى شـود. هـمـچـنـيـن ، ذكر اين نكته بجاست كه بررسى عـلل جـنـگ در ايـن مـقـال ، مـنـحـصـر بـه جـنـگ در روابـط بـيـن جـوامـع و دولتـهـاسـت و عـوامـل جنگ داخلى هر چند ممكن است وجوه اشتراكى با جنگ ميان دولتها داشته باشد، خود تحقيقات ديگرى را مى طلبد.

1 ـ غريزه پرخاشگرى (427)

تـحـليـل روانـشـنـاسـان ، بـه طـور عـمـده ، بـه نـقـش و تـاءثـيـر مـسـائل روانـى افـراد بـر رفـتـار فـردى و گـروهـى تـاءكـيـد دارد. شـنـاخـت و تـجـزيـه و تحليل ساخت روانى افراد، مى تواند ريشه رفتار و روابط آدمى را در جامعه انسانى بخوبى بـنـمـايـانـد. از ايـن رو، مـطالعه و بررسى در سطح (خُرد)(428) يعنى فرد و طبيعت انسان ، راهگشاى مطمئنى براى تبيين مسائل انسانى از جمله منازعه و جنگ است .(429) بـر طـبـق ايـده نـظـريه پردازان غريزه پرخاشگرى ، ريشه تنازع ، اختلاف ، كشمكش و جنگ را بـايـد در نهاد و طبيعت انسان جستجو كرد. ذات آدمى ، قدرت طلب ، ستيزه جو، خودخواه و جاه طلب بـوده و چـنـيـن سرشت و خمير مايه درونى ، براى وجود و بروز منازعه و جنگ كفايت مى كند. به اعـتـقـاد رئاليـسـتـهـا(430)، كـه بـا ديـد بـدبينانه نسبت به نهاد انسان ، مكتب (واقع گـرايـى ) را در روابـط بـيـن المـلل بـنياد نهاده اند، ستيزه جويى ذاتى انسان ، نه تنها منشاء رفـتـار خـشـونـت آميز فردى است ، بلكه عامل جنگ در روابط بين جوامع و دولتها نيز مى باشد. حـكـومـتـهـا، هـمـانـنـد انـسـان ، قـدرت طـلب ، سـتـيـزه جـو و در پـى مـنـافـع مـلى هـسـتـنـد و ايـن اصـل كـه : (سـيـاسـت ، تلاشى است براى به دست آوردن قدرت )(431). بر عرصه روابـط بـيـن المـللى حـاكـم اسـت . حـفـظ، افـزايـش و نـمـايـش قـدرت ، جـزو جـوهره سياست بين المـلل اسـت و ايـن ويـژگـيـهـا بـراى وقـوع جـنـگ ، خـود كـافـى و مـسـاعـد اسـت . مـورگـانتا(432)، مؤ سس مكتب سياست قدرت كه نظام فكرى او هنوز كماكان بر اذهان انـديـشـمـنـدان روابـط بـيـن المـللى سـلطـه دارد، ريـشـه هـاى جـنـگ را در تحليل فوق مى داند.(433) تـبـيـيـن زيست شناسان ، مردم شناسان و روان شناسان از ريشه جنگ ، چنين است : در ساخت غرائز انـسـان ، تـمـايـل بـه نـابـود كـردن خـود، خـود كـشـى و مـرگ (طـبـق نـظـريـات فـرويـد) يـا تـمـايـل بـه كـسـب قـدرت نـهـفـتـه اسـت . در واقـع ، غـريـزه پـرخـاشـگـرى ، بـخـشـى از تـكـامـل و تـكـويـن طـبيعى است كه در نهاد بشر به امانت نهاده شده است . غريزه پرخاشگرى و تـهـاجـم طـلبـى ، هـرگـاه زمـيـنـه مـسـاعـد و مـطـلوبـى پـيـدا كـنـد، فـعـّال گـرديـده و انـگـيـزه رفتار خشونت آميز را در انسان به وجود مى آورد. در نظريات جديد عـنـوان شـده در ايـن رشـتـه ، تـوان و نـيـروى تـهـاجـمـى مـرمـوزى كـه تـوسـط فـعـل و انـفـعـالات درونى يا برونى مى تواند فعال شود، پذيرفته شده است .

نهايت اينكه ، انسان در نظام رقابت بر سر مواد طبيعت يا مصنوعات بشرى ، همواره ناچار است به كمك مكانيسم درونى پرخاشگرى ، در يك رابطه پيچيده اجتماعى به مبارزه برخيزد كه بخشى از اين مبارزه را (منازعه و جنگ ) تشكيل مى دهد.(434)

2 ـ ناسيوناليسم (435) (ملى گرايى )

نـاسـيـوناليسم به عنوان يك پديده سياسى و اجتماعى ، جايگاهى ويژه در جريانات تاريخى دوران معاصر داشته و دارد، بگونه اى كه به آن لقب (بمب سياسى ) داده اند(436) و حـوادث مـتـعـارضـى را نـاشـى از آن دانـسـتـه انـد. قبل از آنكه علت جنگ را با نگرش به پديده نـاسـيوناليسم توضيح دهيم ، ارائه تعريفى از آن ، خالى از فايده نيست . از آنجا كه تعريف واحـد و جـامـع در عـلوم اجـتماعى بسيار دشوار است ، انتخاب مناسب ترين تعريفها، كمك شايانى به درك آسانتر موضوع خواهد كرد.

/ 164