صلح دوستى و صلح خواهى آريستيد بريان ، وزير خارجه فرانسه ، در پيامى خطاب به ملت آمـريـكـا در آوريـل 1927، بـه مـنـاسـبـت دهـمـيـن سـالگـرد ورود آمـريـكـا بـه جـنـگ جـهـانـى اوّل ، مـنـعـكـس گـشـت . او پـيـشـنـهـاد كـرد كـه دو كـشـور بـه صـورت مـتـقـابـل و دو جـانـبـه ، تـوسـل بـه زور و جـنـگ را به عنوان حربه سياسى ، مطرود اعلام كنند. فـرانـسـه بـراى رسـيدن به مقصود خود، گام عملى ديگرى برداشت . بريان در ژوئن 1927، طى پيامى به (كلوگ )، وزير خارجه آمريكا، پيشنهاد مشخص خود را چنين بيان كرد: انعقاد معاهده و قـراردادى كـه تـوسـل بـه جنگ را براى نيل به مقاصد سياسى ممنوع اعلام كند. پاسخ مساعد كلوگ ، موجب امضاى معاهده بريان ـ كلوگ شد.(57) ايـن پـيـمـان ، تـنـهـا بـه كشورهاى آمريكا و فرانسه محدود نشد. در روز 27 اوت 1928، معاهده بريان كلوگ به امضاى پانزده قدرت جهان رسيد. اندكى پس از آن ، تعداد كشورهايى كه به پيمان پيوستند از شصت عضو فراتر رفت ؛ كشورهايى چون آلمان ، شوروى و ژاپن نيز در اين ليـسـت قـرار داشـتـنـد. گـويـى صـلح خـواهـى بـه صـورت نـهـضـتـى اجـتماعى در آمده بود كه دولتـمـردان جـهـان را گـريـزى از آن نبود.اين پيمان اثرات بلافصلى در روابط بين المللى داشـت كـه حـل مـسـاءله غرامت بر اساس طرح (ديوز)، بانكدار آمريكايى ، تخليه قواى متفقين از نـاحيه (رِنانى ) و پيشرفت كميسيون خلع سلاح كه به كاهش قواى نظامى اروپاييان منجر شده بود، از جمله آنهاست .(58)
دوره ركود اقتصادى بزرگ
بـحـران اقـتـصـادى 1929 ـ 1933 كـه از آمـريـكـا شروع شده بود، به تدريج ، به اروپا و ساير نقاط جهان سرايت كرد و پيامدهاى آن ، گريبانگير بيشتر دولتهاى آن دوران شد. اثرات داخـلى و خـارجـى (بـيـن المـللى ) ايـن ركـود بـزرگ ، از نـظـر سـيـاسـت بـيـن المـلل ، بـسـيـار حـائز اهـمـيـت اسـت ؛ زيرا ظهور رژيمهاى توتاليتر و توسعه طلب ، تا حدود زيـادى ، بـه بـروز ايـن بـحـران بـرمـى گـردد.عـلل و عوامل ركود اقتصادى بزرگ و اثرات آن ، از جمله مباحثى است كه در پى مى آيد.
علل و عوامل ركود
بـحـران اقـتـصـادى در 24 اكـتـبـر 1929، مـعـروف بـه (پـنـج شـنـبـه سـيـاه ) از بـازار سـهـام (وال اسـتـريـت ) نـيـويورك آغاز شد. سقوط ارزش سهام در اين روز، سرآغاز روند نزولى قيمت سهام در بازار بورس بود كه به ورشكستگى سرمايه داران آمريكا منجر شد. در اين روز، بيش از هـفـتـاد ميليون اوراق بهادار از اعتبار ساقط شد كه ضرر حاصله آنها از مرزهيجده ميليارد دلار گـذشـت . بـحـرانـى كـه در بـخـش پـول اعـتـبارى رخ داده بود، بسرعت به بخشهاى صنعتى و كـشـاورزى سـرايـت كـرد و اقـتـصـاد