دوره جـنـگ سـرد كـه از سـال 1947 م ـ مـطـابـق نـظـريـه مـشـهـور ـ آغـاز شـد، بـه مـدت پانزده سـال اسـتـمـرار يـافـت ؛ دوره اى كـه حوزه هاى نفوذ دو بلوك غرب و شرق ، تعيين و به رسميت شـنـاخته شد و رقابتها در ابعاد مختلف ، نشان داد كه شوروى و آمريكا، حاضر نيستند از منافع خـود در سـطـح جـهـان دسـت بـردارنـد و اداره روابـط بـيـن المللى سرانجام ، در مسكو و واشنگتن تصميم گيرى مى شود. هر چند نيروهاى جديدى مانند جنبش غير متعهدها و وحدت اروپاى غربى در عـرصـه روابط بين الملل ، ظهور پيدا كرده بودند، امّا هيچ يك ياراى مقابله با دو ابرقدرت را نداشتند. سرانجام ، مرحله جنگ سرد در سال 1962 م با وقوع بحران موشكى كوبا به پايان رسـيـد و دور جـديـدى بـه نـام تـنـش زدايـى در روابـط ابـرقـدرتـهـا ظـاهـر شـد. تـجـزيـه و تحليل بحران كوبا و پيامدهاى آن ، تا حدودى ، ما را در شناخت دهه 1960 م و 1970 يارى مى دهد.
بحران كوبـا
كـوبا، متحدى قابل اعتماد براى شوروى : كوبا، كشورى در درياى كارائيب در اقيانوس اطلس ، در نـزديـكـى سـواحل آمريكا واقع شده است . ژنرال (باتيستا)، حاكم نظامى كوبا، طى سالهاى طـولانـى حـكـومـت اخـتـنـاق و ديـكـتـاتـورى بـر مـلت خـود، در سـال 1959 م ، تـوسـط (فـيـدل كـاسـتـرو) از اريـكه قدرت به زير كشيده شد و به جمهورى دومينيكن پناهنده شد. دولت كوبا، از اين تاريخ به بعد، در زمره مخالفان ايالات متحده آمريكا و از متحدان اتحاد شوروى درآمد. اصلاحات ارضى ، ضبط سرمايه ها و داراييهاى آمريكا در كوبا، قطع روابط تجارى و حمايت از نهضتهاى چپگرا در آمريكاى لاتين ، مجموعه عواملى بود كه دست بـه دسـت هم داده ، دو كشور كوبا و آمريكا را در مقابل هم قرار داد. تيرگى روابط دو كشور با قطع خريد نيشكر از كوبا و تحريم اقتصادى اين كشور از جانب آمريكا، افزايش يافت .در ايـن مـيان ، حمايت آمريكا از ضد انقلابيون فرارى كوبا كه در خاك آمريكا آموزش مى ديدند، به حمله خليج خوكها منتهى شد. ضد انقلابيون با برنامه ريزى سازمان اطلاعات و امنيت آمريكا (سـيـا) و بـا پـشـتـيـبانى نيروى هوايى اين كشور، در خليج خوكها (واقع در جنوب كوبا) پياده شـدنـد و تـهـاجـمـى وسيع را آغاز كردند. ارتش كوبا با قاطعيت تمام ، مخالفان را شكست داد و آمـريـكـايـيـهـا از ايـن تـوطـئه ، طـرفـى نـبـسـتـنـد. قـطـع روابـط سـيـاسـى آمـريـكـا و كـوبـا، فـيـدل كاسترو را بطور كامل به سوى شوروى سوق داد. بعلاوه اينكه ، اتحاد شوروى ، دست دوسـتـى و اتـحـاد بـه كـوبـا داده و ضمن خريد نيشكر آن كشور، به تقويت و تجهيز ارتش آن كـشـور پـرداخـت . بـديـن تـرتـيـب ، شـوروى ، بـه عـنـوان ابـرقدرت رقيب آمريكا، در نزديكى سواحل آن كشور، متحدى پيدا كرد كه از اين طريق مى توانست تهديد جدى براى آمريكا به وجود آورد.(146)
لطفا منتظر باشید ...
