دوره تنش زدايى و همگرايى ، به سوى نظم نوين جهانى - تاریخ و اصول روابط بین الملل نسخه متنی

سـلاحـهـاى مـدرن و پـيـشـرفـتـه كـه در قـالب طـرح ابتكار دفاع استراتژيك پيش بينى شده بود، عبارت بودند از: ليزر شيميايى ، اقمار مصنوعى ، آيينه هاى فضايى ، اشعه اتمى ، سلاحهاى الكترو مغناطيسى ، گلوله هاى هوشيار و... . بنيان اصلى جنگ سـتارگان بر محو موشكها با انرژى متراكم شده ليزرى استوار بود.

هزينه هاى تحقيقاتى و اجرايى بسيار بالاى آن ، جنبه تبليغاتى را نمايانتر مى كرد؛ هر چند تصويب 26 ميليون دلار اعتبار براى مرحله نخست طرح ، واقع نگرى را به شورويها بازگرداند.(171) دكترين ريگان : ريگان از حزب جمهوريخواه ، كه قدرت سياسى در آمريكا را قبضه كرده بود، عـلاوه بـر طـرح جـنـگ سـتـارگـان ، دكـتـريـن مناقشات كم شدت يا منازعه خفيف را نيز ارائه داد. عناصر اصلى اين دكترين عبارت بودند از:

اصـل اوّل :

مـنـازعـه خـفـيـف ؛ ايـن يـك تـئورى تازه اى از جنگ بود كه پايين تر از جنگ متعارف و بالاتر از رقابت مسالمت آميز بود. در اين طرح ، ضمن استفاده از فعاليتهاى رزمى و غير رزمى ، به حداقل رساندن درگيرى رزمى آمريكا در نظر گرفته شده بود.

اصـل دوم :

اقـدامـات پـنهان ؛ كه شامل حمايت محرمانه از كودتاهاى نظامى و اقدامات پنهان عليه رژيمهاى مخالف سياست آمريكا (حمايت از گروههاى ضد انقلاب ) بود.

اصـل سـوم :

حـفـظ رژيمهاى راستگرا؛ ارسال كمكهاى فنى و نظامى ، اعطاى كمكهاى اقتصادى و تـغـيـيـر حـكـومـت ديـكـتـاتـورى بـه سـوى دمـوكـراسـى هـدايـت شـده ، بـراى تـحـقـق ايـن اصل ملحوظ شده بود.

اصـل چـهـارم :

مـبـارزه ضـد تـروريـسـتـى ؛ مـطـابـق ايـن اصـل ، مـبـارزه هـمـه جـانـبه عليه به اصطلاح فعاليتهاى تروريستى در صدر سياستها و خط مشيهاى سازمان سيا قرار مى گرفت .

اصـل پـنـجـم :

قـدرت مـداخـله نـهـايـى ؛ ايـن اصـل ، امـكـان تـوسـل بـه زور را بـراى بـرنـامه ريزان و تصميم گيرندگان فراهم مى ساخت ؛ چنانچه در گرنادا، ليبى و لبنان ، ميليتاريسم آمريكا به نمايش گذاشته شد.

دوره تنش زدايى و همگرايى ، به سوى نظم نوين جهانى

اين مرحله تاريخى از روابط بين الملل را در فصلهاى آينده تحت عنوان (تحولات اخير در روابط بـيـن المـلل ) و (انـقـلاب اسـلامـى و نـظـم نـويـن جـهـانـى ) تـجـزيـه و تحليل خواهيم كرد.

تحولات اخير در روابط بين الملل تـحـولات روابـط بـيـن المـللى در نـيـمـه دوم دهـه 1980 م و سالهاى نخست دهه 1990 م ، چنان پـرشـتـاب و غـيـر مـتـرقـّبـه بـود كـه نـاتـوانـى انـديـشـمـنـدان و تـحـليـلگـران سياست بين المـلل را در پـيـش بـيـنـى ايـن گونه وقايع بين المللى بروشنى آشكار ساخت . در مقام مقايسه انـديـشـه و واقـعـيـت ، سـبـقـت واقـعـيـت بـر انـديـشـه ، چـنـان زيـاد بـود كـه انـديـشـه مـجـال جـولان در مـورد ايـن مـسائل را نيافت . يك باره ، اتحاد جماهير سوسياليستى شوروى به عنوان ابرقدرت شرق از هم فرو پاشيد. اروپاى شرقى از بند كمونيسم و مسكو رهايى يافت . از تـلاشـى امـپـراتـورى شـوراهـا، حـدود پـانـزده كـشـور مستقل در عرصه بين المللى ظاهر شدند. ايدئولوژى كمونيسم به زباله دان تاريخ سپرده شد. وحدت آلمان در قلب اروپا، باعث ظهور يك قدرت اقتصادى و سياسى در اين منطقه گرديد. روند تكاملى اروپاى متحد با افزايش اعضاى آن ، به سرعت ، اوج گرفت ، بگونه اى كه مى تواند بـه عـنـوان يـك قـطـب اقـتـصـادى ، سـيـاسـى و نـظـامـى در مـقـابـل ديـگـر قـطـبـهـا مـطـرح شـود. جنگ ائتلاف بين