تاریخ و اصول روابط بین الملل نسخه متنی

قرار داشت ولى ارتش متفقين هنوز از رود راين نگذشته و در (آردن ) ضد حمله آلمانيها، ارتشهاى آمريكا و انگليس را ناچار به قـبـول عقب نشينى موقت كرده بود. از اين رو، تصميمهاى زير كه تفسيرها و تعبيرهاى متعارضى را به دنبال داشت ، مورد توافق قرار گرفت .

آلمان به سه منطقه اشغالى تقسيم شد كه بخشى از سهم آمريكا و انگليس مى توانست در اختيار فـرانـسـه قـرار گـيـرد. اتـحـاد شـوروى ، پـس از تـسـليم آلمان ، به ژاپن اعلان جنگ مى داد و امـتـيـازات گذشته ـ در دوران تزارها ـ را در خاور دور دوباره به دست آورد؛ از جمله اجاره (پرت آرتـور) و خـطـوط آهـن سـراسـرى مـنـچـورى در چـيـن ، قـسـمـتـى از جـزيـره سـاخـاليـن ، جـزايـر كـوريـل و مـنـافـع آن كـشـور در كـره . در مـورد تـنـگـه هـاى بـيـن المـللى بـسـفـر و داردانـل تـصـمـيـم گـيـرى بـديـن نحو گرفته شد كه با تجديد نظر در مفاد قرارداد كنفرانس مونترو در سال 1936، منافع اتحاد شوروى تاءمين گردد.

يك سازمان بين المللى كه قدرتهاى بزرگ در آن حق وتو خواهند داشت تاءسيس گردد، بگونه اى كـه شـوروى در مـجـمع عمومى آن ، سه نماينده (نماينده اتحاد شوروى ، اوكراين و روسيه ) خـواهـد داشـت . شـوروى پـيـشـنـهـاد كـرد مـيزان غرامت بيست ميليارد دلار باشد كه نصف آن ، از آنِ شـوروى خـواهـد بـود.

سـرنـوشـت مـسـتعمرات با نظر روزولت به صورت طرح قيموميت تعيين گرديد؛ بر طبق اين طرح ، مستعمرات به سوى استقلال سوق داده مى شدند.

در ايـن مـيان اختلاف نظر اساسى در مورد لهستان بروز كرد. حكومت در تبعيد لهستانيها در لندن مـورد حـمـايـت بـى شـائبـه انـگـليـس بـود، در حـالى كـه شـوراى مـلى لوبـليـن ، كـه در عـمـل لهـسـتـان را در اخـتـيـار داشت ، از حمايت شديد استالين بهره مند بود در نهايت ، توافق شد دولت لهـسـتـان تـركـيـبـى از35 اعـضـاى شـوراى لوبـليـن و 25 اعـضـاى تـبـعـيـدى تـشـكـيـل شـود و در انـتـخـابـات آزاد، راءى مـلت ، تـركـيـب و شـكل حكومت را تعيين كند. در كشورهاى آزاد شده نيز مى بايست انتخابات آزاد انجام شود تا اراده ملت ، دولتهاى مورد تاءييد را بر سر كار آورد. اين تصميمات بسيار مهم ، در واقع ، حكايت از تقسيم جهان داشت ؛ تقسيمى كه ، حداقل ، دو تفسير و برداشت متضاد نسبت به آن وجود دارد.

بـه نـظـر بـرخـى از مـورخـان و مـحـقـقـان ، رهـبران كشورهاى دموكراتيك ، فريب استالين را در كـنـفـرانس يالتا خوردند و تحت تاءثير پيشروى ارتش سرخ در اروپا، امتيازات معتنابهى به شوروى دادند. (آرتور كنت )، در كتاب (يالتا تقسيم جهان ) مى نويسد:

آرى ، بـا جايزه اى كه يالتا در مقابل رفتار وقاحت آميز استالين به او اهدا كرد، نه تنها درى بـه سوى صلح پايدار نگشود، بلكه افسار همه جسارتهاى شورويها گسيخته شد. در حقيقت ، نـه تـنـهـا شـوروى كـردن هـمـه اروپـاى شـرقـى ، بـلكـه كـودتـاى پـراگ ، مـسـائل كـره ، هـنـد، چـيـن ، پـيـروزى مـائو تـسـه تـونگ ، محاصره برلن ، مساءله كوبا، انجام مانورهاى كمونيستى در درام و تبعيض نژادى در ايالات متحده آمريكا براى بر هم زدن و به غيظ درآوردن مـردم ، ريـشـه در تـوافقهاى يازدهم فوريه 1945 دارند.

در يالتا بود كه كمونيسم بـيـن المـللى بـه صـداقـت ايمان غرب پى برد. از همان زمان به بعد كمونيسم ديگر از فريب دادن غرب دست بر نخواهد داشت .(119) بـرخـى ديـگـر از صـاحـب نـظـران تـاريـخ روابـط بـيـن المـلل اعـتـقـاد دارنـد كـه تصميمات يالتا تنها برگردان واقعيت خارجى است . يالتا چيزى جز نـمـود بـخشيدن و آشكار كردن تقسيم واقعى جهان در خارج از آن كنفرانس نبود. بنابراين ، حتى اگـر رهـبـران غرب ، فريب استالين را نمى خوردند و اين امتيازات را بطور رسمى به او نمى دادنـد، او خـود اين برگهاى برنده را در دست داشت . اين تفسير كه تا حدودى واقع بينانه تر است ، چنين استدلال مى كند:

واقـعـيت اين است كه واقعيات سياسى چندان هم به مصوبات كنفرانسها بستگى ندارند، چنان كه در كنفرانس يالتا هم رسماً سخنى از تقسيم مناطق نفوذ به ميان نمى آيد، ولى روسها وقتى عملاً بـر نـيـمى از اروپا تسلط يافته اند و احزاب طرفدار خود را در اكثريت كشورهاى شرق براى به دست گرفتن قدرت آماده كرده اند، چه كارى از كشورهاى غرب ساخته است ؟ چنان كه ديديم چرچيل خود براى آنكه هر چه زودتر جلوى ضرر را بگيرد يا سهم بيشتر را به خود اختصاص دهد، وقيحانه بر سر اروپا با استالين معامله مى كند.(120)