تاریخ و اصول روابط بین الملل نسخه متنی

(دومـيـنـو)(153) محقق مى شد. آمريكاييها با روى كار آوردن (نگودين ديم )، به عنوان رئيـس جـمـهور كه از عناصر ضد كمونيست و كاتوليك متعصب بود، پرداخت 75 درصد از هزينه هـاى دولت او را كـه شـامـل مـخـارج و تـجهيزات ارتش اين كشور نيز مى شد، بر عهده گرفتند. حال ديگر حفظ رژيم ويتنام جنوبى از وظايف اصلى آمريكا محسوب مى شد.(154) نـبـرد چـريـكـهـاى كـمـونيست ويت كنگ (تحت حمايت ويتنام شمالى ، چين و حتّى شوروى ) با ارتش ويـتـنـام جـنـوبـى ، بـتـدريـج اعـزام مـسـتـشـاران نـظـامـى و ارسـال تـجهيزات را به دنبال داشت . روند رو به افزايش اعزام نيروى نظامى آمريكا، با حمله اژدر افـكـنـهـاى ويـتـنـام شـمـالى بـه يـكـى از كـشـتـيـهـاى آمريكايى در خليج (تونگ كينگ ) در سـال 1964 م ، تـشـديـد شـد. جـنـگ گـسـتـرده آمـريـكـا از ايـن سـال بـه مـدت تـقـريـبـاً ده سال ادامه يافت و مجموعه تكنيكها و روشهاى به كار گرفته شده عليه ويتنام شمالى و چريكهاى ويت كنگ ، چهره زشت آمريكا را براى مردم آسيا و جهانيان برملا و آشـكـار سـاخـت . سـيـل كـمـكـهـاى چـين و وجود جنگنده هاى شوروى در ميادين نبرد، امكان برخورد قـدرتـهـاى بـزرگ را تـداعـى مى كرد. آمريكا در اين جنگ ، از بمبهاى ناپالم (آتش زا) و سموم شـيميايى استفاده كرد؛ بمباران يكسره ويتنام شمالى ، چنان دامنه وسيع يافته بود كه بيش از بمبهايى كه هر ماه در خلال جنگ جهانى دوم در اروپا به كار مى رفت ، در ويتنام شمالى ريخته مـى شـد. ايـن بـمـبـارانها از مدارس تا بيمارستانها، از تاءسيسات راه آهن تا مناطق مسكونى پر جمعيت ، از صنايع و كارگاهها تا راهها و پلها را در برمى گرفت . روستاها، شهرها، پايگاهها و مـيـاديـن نـبـرد، هـمـانـنـد كره ، چندين بار دست به دست گشت . تلفات و خسارات به علت به كـارگـيـرى پيشرفته ترين تكنولوژى عصر، بيش از حد تصور بود؛ امّا جنگ چريكى و حمايت مردمى ، نيروهاى آمريكايى را مستاءصل كرد.(155) تـلفـات زيـاد آمـريـكـايـيها، هزينه هاى سرسام آور جنگ و شكست نيروى نظامى در از بين بردن چريكها، مردم آمريكا را به مخالفت با سياست جنگى در ويتنام وادار كرد. رؤ ساى جمهور آمريكا در طـى ايـن مـدت ، قـول پـيـروزى يا اتمام جنگ را مى دادند، اما به آسانى نمى توانستند از دام ويـتـنـام خـارج شـونـد؛ دامى كه در حكم يك كابوس براى سياستمداران ، نظاميان و كارشناسان بود.

شـكـسـت خـفـت بـار آمـريكا: آمريكا به عنوان يك ابر قدرت به همراه متحدان خود در سيتو، در يك طـرف جـنـگ ويتنام قرار داشت و طرف ديگر، چريكهاى ويتنام جنوبى و سربازان ويتنام شمالى بـودند كه با حمايت چين و شوروى مى جنگيدند. مجموعه هواپيماها، تانكها، سلاحها، تجهيزات ، روشها و تكنيكهاى متفاوت آمريكايى ، سرانجام ، ره به جايى نبرد. نخستين سالهاى دهه 1970، بـدرسـتى ، حكايت از شكست حقيقى دولت آمريكا در جنگ ويتنام داشت . سرانجام ، موافقتنامه آتش ‍ بـس و ختم جنگ ، در سال 1973 م بين نمايندگان آمريكا و ويتنام شمالى به امضا رسيد؛ جنگى كه برترى ايمان و اراده مردم را نسبت به تكنولوژى پيشرفته به اثبات رساند.

جـنگ ويتنام ، اعتبار و حيثيت ابر قدرت غرب را خدشه دار كرد؛ جنگى كه نشان داد آمريكا به هيچ يك از اصول حقوق انسانى ـ مندرج در حقوق بشر ـ پايبند نيست . عقب نشينى و پذيرش شكست از جـانـب آمـريـكا، تنها و تنها، از اين جهت بود كه آن كشور، بيش از اين نمى توانست از دست رفتن نـيـروى انـسـانـى و مـنـابـع اقـتـصـادى و تـسـليـحـات نـظـامـى را تحمل كند.

كـارنامه جنگ ويتنام بسيار گران و نگران كننده است . تلفات نظاميان : آمريكا حدود پنجاه هزار نـفر كشته ، ويتنام جنوبى 183 هزار نفر كشته ، ساير متفقين 4875 نفر كشته ، ويتنام شمالى و ويـت كـنـگ 910 هـزار كشته ، جمع تلفات نظاميان از مرز يك ميليون نفر گذشت . تلفات غير نظاميان : ويتنام جنوبى 350 هزار كشته و 950 هزار زخمى ؛ ويتنام شمالى در جريان جنگ از هر 27 نـفـر جـمـعـيـت خـود، يـك نـفـر را از دسـت داد.

خـسـارات مـادى : سـقـوط هـواپـيـماهاى آمريكايى شـامـل 3607 هـواپـيما و 5134 هلى كوپتر (بر اساس گزارش ويتنام شمالى ، 4011 فروند هـواپـيـمـا و هـلى كوپتر آمريكايى در آسمان ويتنام شمالى سرنگون شدند)، سقوط هواپيماهاى ويتنام شمالى شامل 190 ميگ ؛ تعدادى از تانكهاى ويتنام شمالى در حدود 500 تا 800 عراده از بـيـن رفـت . مـيـزان بـمـب : روى هـم رفـتـه از فـوريـه سـال 1965 بـيـش از 7700000 تـن بـمب و موشك بر دو كشور هند و چين ريخته شد. بعلاوه ، 64 مـيـليـون ليـتـر سـمـوم ضـد درخـت ، نـزديـك بـه دو