پرسش ها و پاسخ ها نسخه متنی

اینجــــا یک کتابخانه دیجیتالی است

با بیش از 100000 منبع الکترونیکی رایگان به زبان فارسی ، عربی و انگلیسی

پرسش ها و پاسخ ها - نسخه متنی

محمدتقی مصباح یزدی

| نمايش فراداده ، افزودن یک نقد و بررسی
افزودن به کتابخانه شخصی
ارسال به دوستان
جستجو در متن کتاب
بیشتر
تنظیمات قلم

فونت

اندازه قلم

+ - پیش فرض

حالت نمایش

روز نیمروز شب
جستجو در لغت نامه
بیشتر
لیست موضوعات
توضیحات
افزودن یادداشت جدید

1 - مشروعيت حكومت به چه معناست؟
حكومت
ضرورت حكومت
مفهوم مشروعيت
تلازم ميان حق و تكليف
توضيحي درباره حق
حق حاكميت چرا و لزوم اطاعت به چه دليل؟
2 - ملاك مشروعيت حكومت چيست؟
خواست مردم
عدالت يا مطلق ارزشهاي اخلاقي
حكومت ديني و الهي
3 - مـلاك مشروعيت حكومت از ديدگاه اسلام چيست؟
حكومت پيامبر(صلي الله عليه وآله وسلم) بهترين نمونه حكومت ديني
مشروعيت حكومت از ديدگاه اهل تسنن
4 - نقش مردم در حكومت اسلامي چيست؟
حكومت اسلامي در عصر غيبت
5 - اگر مشروعيت حاكم اسلامي منوط به آراي مردم نيست، انتخابات چرا؟
جايگاه حقيقي مردم در حكومت ديني
6 - ملاك شما در ترجيح مشروعيت ديني بر مقبوليت مردمي چيست؟
7 - اگر زماني مقبوليت عامه حاكميت ولي فقيه از دست برود،وظيفه حاكم اسلامي چيست؟
احتمال عدم مقبوليت نظام اسلامي از سوي مردم، به دو صورت متصور است:
8 - با توجه به تفكيك مشروعيت از مقبوليت، درنظام سياسي اسلام و جايگاه مقبوليت مردمي درحكومت ديني،
قيد «جمهوري» نظام، چگونه تفسير ميشود؟

9 - آيا اين احتمال وجود ندارد كه در صورت برگزاري
انتخابات مجدّد مردم به جمهوري اسلامــي رأي نـدهـنـد؟
مشروعيت نظام و رأي مردم
1 - آيا دموكراسي غربي، در جامعه اسلامي ميتواند اجرا شود؟
دليل ناسازگاري دموكراسي غربي با اسلام
2 - چرا ادعا مي كنيد دموكراسيبا دين ناسازگار است؟
معناي مورد قبول از دموكراسي
1 - مقصود از «حكومت ديني» چيست؟
2 - مراد از حكومت ولايي چيست؟
حكومت، حق الهي
3 - چرا نظريه ولايت فقيه، تنها شكل حكومت ديـني تـلقّي مـيشود؟
دو ويژگي حكومت
شرايط حاكم ديني
4 - آيا پيشينه نظريه ولايت فقيه به زمان غيبت امام زمان(عليه السلام) ميرسد، يا اينكه ريشه هاي اين
نظريه در دوران حضور امامان معصوم(عليهم السلام)هم وجود داشته است؟

حكومت خدا و منصوبين او
ولايت فقيه در كلام معصوم(عليهم السلام)
5 - ولايت فقيه را با دليلي ساده و قابل فهم براي همگان اثبات كنيد.
نيازمنديهاي قانون (تفسير ـ تطبيق ـ اجرا)
شايسته­ترين مجري احكام اسلام
6 - آيا اختيارات و وظائف ولي فقيه منحصر به اموري است كه در قانون اساسي آمده يا اينكه موارد ذكور
صرفاً نمونه هايي از اختيارات رهبر است؟

فايده قانونگذاري
7 - آيا فقيه داراي ولايت مطلقه به اندازه ولايت انبيا و امامان(عليهم السلام)است؟
معاني ولايت (تكويني، تشريعي، مطلقه)
دليلي بر ولايت فقيه
8 - با توجه به اينكه ولايت فقيه، مطلق است، آيا وي ميتواند اصول دين و احكام آن را تغيير دهد؟
تزاحم احكام شرعي
9 - اختياراتي كه در قانون اساسي براي وليفقيه برشمرده شده، مستلزم تخصصهاي متعدد است، ولي به صورت
طبيعي، بودن اين تخصصها در يك نفر مشكل است، پس چگونه وليّ فقيه بر تمام امور كشور حاكم باشد؟

مشاوره با متخصصان
10 - اگر فتواي ولي فقيه با فقهاي ديگر اختلاف (تعارض) داشته باشد، چه بايد كرد؟
تقدّم فتواي ولي فقيه در مسائل اجتماعي
11 - آيا ميتوان از ولي فقيه انتقاد كرد؟
نكاتي در شيوه انتقاد
بهترين شيوه انتقاد
12 - چرا ولايت فقيه ـ همانند رياست جمهوري ـ دوره اي نباشد، تا از مضرات تمركز قدرت در دست يـك نـفر
جـلوگـيري كـنيم؟

نقطه ثبات در نظام سياسي
جلوگيري از آفات نقطه ثبات
خبرگان و شناسايي رهبر
13 - اگر نظام ولايت فقيه بهترين نظام است، چرا برخي از مشكلات جامعه حل نشده، و جامعه پـيشرفته اي
نــداريم؟

اشاره اي به برخي مشكلات نظام
14 - با توجه به معصوم نبودن ولي فقيه چرا به قــداست وي مـعتقديـد؟!
قداست، روح دين
15 - قداست ولي فـــقــيه و مرجع ديني چه تـأثيري در جامــعه دارد؟
قداست، ضامن بقاي نظام
شيوه عقلايي شناسايي متخصص
اشكال دور در خبرگان رهبري
3 - چه ضرورتي دارد اعضاي خبرگان فقيه باشند؟
بهترين راه شناسايي متخصص
4 - چرا نمايندگان مجلس خبرگان، فقط فقيهانند و ديگر متخصصان و انديشه گران بدان مجلس راه ندارند؟
خبرگان، واجد مرتبه اي از شرايط رهبري
اسلامي بودن، عالي­­ترين عنصر نظام
پيشگفتار
1 - ساده ترين و روشنترين دليل عقلي بر ولايت فقيه چيست؟
اصل تنزل تدريجي
فقيه عادل، نزديكترين فرد به امام معصوم
2 - چگونه ميتوان نظريه ولايت فقيه را براي افراد غير مسلمان توجيه كرد؟
لازمه مسلمان بودن
شرايط ولي فقيه
3 - اگر ولي فقيه معصوم نيست، اطاعت بيچون و چرا از وي چه توجيهي دارد؟
ضرورت اطاعت از حاكم يكي از دو ركن حكومت
انگيزه طرح مسأله معصوم نبودن ولي فقيه
4 - آيا در نظام اسلامي فقيه وكيل مردم است؟ اگر جواب مثبت است چرا
حكومت اسلامي را به ولايت فقيه تعبير ميكنند، نه وكالت فقيه؟
تعريف «وكالت» و تبيين «وكالت فقيه»
منطبق نبودن «وكالت فقيه» با نظام سياسي در اسلام
5 - اگر ولي فقيه نماينده امام زمان «عج» در زمين و ولي امر همه مسلمانان جهان
است، چرا قانون اساسي به گونه اي تنظيم شده است كه ولي فقيه، نمايندگان مجلس
خبرگان رهبري و ديگران بايد ايراني باشند؟
دَوَران امر ميان همه يا هيچ؟!
ايده آل اسلام در مسأله رهبري جامعه
پاسخ نهايي مسأله
6 - چرا رهبر جمهوري اسلامي ايران را «ولي امر مسلمين» ميناميم؟
نقش ولي فقيه در حكومت اسلامي
روش عقلاء در تبعيت از يك حكومت
معناي فدراسيون
فدراسيون اسلامي
ضرورت تقليد در احكام
1. رجوع به اعلم
2. تعدّد مراجع و وحدت ولي فقيه
3. شأن ولي فقيه در اسلام
4. اعلميّت در مسائل سياسي
5. آگاهي به مصالح اجتماعي، سياسي
6. ضرورت اطاعت از احكام حكومتي
9 - جايگاه مراجع تقليد در نظام ولايي كجاست و نسبت آنان با ولي فقيه چيست؟
جايگاه مراجع تقليد و نقش آنان
آيا تعدّد مراجع مشكلي ايجاد نميكند؟
نقش وليّ فقيه
تفاوت حكم و فتوا
اختيارات ولي فقيه از ديدگاه فقها
ولايت مطلقه فقيه در كلام امام خميني(قدس سره)
آيا معمار گرانقدر انقلاب اسلامي(ره) از اين ولايت عظمي طيّ حكومت چندساله خويش بهره عملي هم جست يا
خير؟

احكام امام(ره) در انتصاب و تنفيذ رؤساي جمهور
11 - منظور از اينكه ولي فقيه ميتواند احكام فرعي اسلام را تغيير دهد يا آنها را تعطيل كند، چيست؟
شأن ولي فقيه در نظام اسلامي
1 - در فقه شيعه، مبناي فقهيِ كارِ مجلس خبرگان چيست؟
نظريه انتخاب رهبر و نقد و بررسي آن
نظريه انتصاب
روش عقلاء، مراجعه به متخصصان
حكم ولي فقيه تنها راه حل
جايگاه عملي مجلس خبرگان
2 - جايگاه مجلس خبرگان چيست و وظايف آن كدام است؟
وظايف مجلس خبرگان
3 - در نظريه «انتخاب»، در واقع خبرگان وكيل مردم اند تا رهبر را انتخاب كنند; آيا
در نظريه «انتصاب» نيز خبرگان براي شهادت اصلح، وكيل مردم اند؟
4 - تشكيل مجلس خبرگان باكدام يك از دو نظريه انتصاب و انتخاب، سازگارتر است؟
5 - آيا ميتوان وظايف خبرگان را به مردم واگذار كرد؟
نظريه انتصاب و نقش مردم در تعيين رهبر
6 - آيا انتخاب خبرگان براي تعيين رهبر، نوعي «قرارداد اجتماعي» است؟
7 - آيا انتخابات دو مرحله اي چيزي شبيه «اهل حل و عقد» در نظام سياسي اهل سنت است؟
امتياز حكومت ديني
1 - پيشينه، خصوصيات، و انگيزه هاي ترويج انديشه سكولاريزم را بيان كنيد.
پيشينه سكولاريزم
1. انگيزه هاي خيرخواهانه ترويج سكولاريزم
2. انگيزه هاي مغرضانه ترويج سكولاريزم
2 - آيا اسلام با سكولاريزم (= جدايي دين از سياست) موافق است؟
برخي از آيات دال بر ربوبيت تشريعي خدا
تنافي سكولاريزم با انديشه ربوبيت تشريعي الهي
3 - آيا ايجاد حكومت ديني و دخالت روحانيت در سياست تكرار تجربه مسيحيت در قرون وسطي نيست؟
مخدوش كردن چهره انقلاب
پيشنهاد پروتستانتيسم براي جامعه ما
سابقه پروتستانتيسم در جامعه اسلامي
پيشنهاد رنسانس اسلامي
راههاي نفوذ دشمن در قشر جوان
وظيفه سنگين دلسوختگان اسلام و انقلاب
ولايت فقيه از نگاه امام(قدس سره)
تعريف «دين» و «فرهنگ» چيست؟ و چه رابطه اي ميان اين دو وجود دارد؟
الف ـ تعريف دين
ب ـ تعريف فرهنگ
ج ـ رابطه دين و فرهنگ
رابطه دين با آزادي چيست؟ آيا بايد دين را مقدّم بر آزادي دانست؟ يا بالعكس، آزادي اصل است و دين
تابعي از آن؟

منظور از جامعه مدني در مقايسه با جامعه اسلامي چيست؟ آيا جامعه مدني جايي در دين و جامعه ديني
دارد؟

الف ـ جامعه مدني
ب ـ جامعه اسلامي
ج ـ جايگاه جامعه مدني در امّت (= جامعه) اسلامي
تسامح و تساهل ديني چيست؟ و آيا رواياتي مثل: «بعثت بالحنفيّة السّمحة السّهلة» ([1]) بيانگر آن است
كه مردم و حاكمان مي توانند در عمل به احكام ديني تسامح و تساهل داشته باشند؟

آيا خشونت جايگاهي در اسلام دارد؟ و آيا جهاد، اجراي حدود و مراتب بالاي امر به معروف و نهي از منكر
از مصاديق خشونت مذموم هستند؟

آيا وليّ فقيه در اِعمال حكومت ديني ميتواند به زور متوسّل شود؟
«تفكر التقاطي» چيست؟ و چه رابطه اي با مسأله «بدعت در دين» دارد؟
مقصود از دين اقلّي و اكثري چيست؟ و اساساً قلمرو دين در زندگي بشر در دو فرهنگ اسلامي و غربي كدام
است؟

پاسخ نخست
پاسخ دوم
پاسخ سوم
قرائت هاي مختلف از دين يعني چه؟ و با اختلاف فتاواي مراجع در بعضي از مسائل چه فرقي دارد؟
مقصود از توسعه سياسي چيست؟ و ديدگاه اسلام در اين رابطه كدام است؟
انگيزه برخي افراد از طرح «توسعه سياسي و پاره اي مفاهيم مشابه» در اين زمان چيست؟
علل انحراف برخي از روشنفكران مسلمانان چيست؟
علل كمرنگ شدن معنويات در بين جوانان چيست؟ و روش صحيح در تبليغ دين و مصونيّت بخشيدن جوانان در
برابر شبهات معاندين كدام است؟

نظارت استصوابي چيست؟ و جايگاه عقلايي و قانوني آن كدام است؟
الف ـ جايگاه عقلايي و قانوني نظارت استصوابي
امّا آيا وضع چنين شرايطي به معناي سلب حقّ مردم براي انتخاب شدن است؟
انگيزه مخالفت با نظارت استصوابي چيست؟
چند شبهه بر نظارت استصوابي
شبهه اول و پاسخ آن
شبهه دوم و پاسخ آن
شبهه سوّم و پاسخ آن
پاسخ
آيا سكوت رهبري و برخي مراجع تقليد در برابر پاره اي انحرافها كه گاه و بيگاه از بعضي مسؤولين سر
ميزند، از مصاديق تساهل و تسامح است؟

مقدمه
پرسش: آزادي چيست و چه تعريفي ميتوان از آن ارائه كرد؟
پرسش: آيا دين داراي حقّ انسان است يا تكليف اوست؟
پرسش: آيا دين با آزادي انسان سازگاري دارد؟
الف. شكل درون ديني
ب. شكل برون ديني
صورت ديگر شبهه
پرسش: با وجود قوانين مختلف حاكم بر انسان و جهان، جاي اختيار كجاست؟ فرق اختيار تكويني با آزادي
تشريعي چيست؟ آيا اصولاً انسان مختار است؟

پرسش: آيا آزادي مطلق است يا محدود؟ حدود آزادي چيست؟ چه كسي بايد محدوده آزادي را معين كند؟
پرسش: آيا آزادي مطلق است يا محدود؟ حدود آزادي چيست؟ چه كسي بايد محدوده آزادي را معين كند؟
پرسش: معناي اين سخن كه «آزادي يكي از حقوق انسان ها است و كسي حق ندارد انساني را از حق طبيعياش
محروم كند» چيست؟

پرسش: معناي آيه شريفه «لااكراه في الدين» چيست؟
پرسش: ليبراليسم يعني چه؟ اصول مكتب ليبراليسم چيست؟
پرسش: موارد اصلي اختلاف و چالش بين اسلام و ليبراليسم كدام است؟
پرسش: آيا آزادي بيان مطلق است يا محدود؟ آيا ميتوان جلوي سخن گفتن كسي را گرفت؟ و آيا ميتوان هر
سخني را شنيد، و هر كتاب و نوشته اي را خريد يا خواند؟

پرسش: مباني آزادي بيان و مطبوعات از نظر اسلام چيست؟
الف ـ اختلاف مبنايي ب ـ اختلاف بنايي.
پرسش: آيا مطبوعات و بيان قلمي در اسلام حكمي غير از بيان گفتاري دارد؟ آيا وضع مطبوعات در قانون
مبهم است؟ مشكل اصلي در برخورد با تخلّفات مطبوعاتي چيست؟

پرسش: پلوراليسم يعني چه و در چه عرصه هايي قابل طرح است؟
پرسش: پلوراليسم ديني يعني چه؟
پرسش: كثرت گرايي ديني در بُعد نظري يعني چه؟ و آيا قابل پذيرش است؟
توضيح تفسير اوّل
بررسي تفسير اوّل
توضيح تفسير دوم
بررسي تفسير دوم
توضيح تفسير سوم
بررسي تفسير سوم
پرسش: آيا پلوراليسم ديني در بعد عملي در طول تاريخ اسلام وجود داشته است؟
پرسش: آيا ميتوان به حقانيت چند دين و مذهب و آيين قائل شد؟
پرسش: آيا قائل شدن به صراط هاي مستقيم در دايره اسلام صحيح است؟
پرسش: انگيزه طرح تفكر پلوراليسم ديني در جامعه ما چيست؟
پرسش: انگيزه طرح تفكر پلوراليسم ديني در جامعه ما چيست؟
پرسش: بطور كلّي چه انگيزه يا انگيزه هايي موجب پيدايش تفكّر پلوراليسم شده است؟

/ 124