ميشوند و يا مانع از كسب فضايل و ارزش هاي اخلاقي ميگردند «هوي و هوس» ناميده ميشوند.

علل كمرنگ شدن معنويات در بين جوانان چيست؟ و روش صحيح در تبليغ دين و مصونيّت بخشيدن جوانان در
برابر شبهات معاندين كدام است؟

پرسش فوق از آنجا ناشي ميشود كه در سالهاي اوليّه پس از پيروزي انقلاب اسلامي و دوران دفاع مقدّس، گرايش جوانان به معنويّات و ارزشهاي ديني تا حدّي بود كه تا سرحدّ شهادت و جانفشاني از آنها پاسداري ميكردند. امّا اكنون و پس از گذشت چند سال اين گرايش رو به ضعف نهاده است و كمتر ميتوان از معنويّت گذشته سراغ گرفت.

ما نخست مقدّمه اي را بيان ميكنيم، آنگاه به پاسخ اصلي خواهيم پرداخت:

انسان موجودي است كه از درون تحت تأثير عواطف و احساسات است و از بيرون نيز متأثّر از عوامل گوناگوني است. اين عوامل بيروني عواطف و گرايشهاي انسان را جهت ميدهند و به هر ميزان كه فربه تر باشند از قدرت بيدار كردن عواطف و جهت دهي بيشتري نيز برخوردار خواهند بود. از سوي ديگر، حالات رواني انسان پيوسته و در هر زمان از وضعيّت يكساني برخوردار نيست و با تغيير شرايط، دچار فراز و نشيب هايي ميشود. در روانشناسي نيز گفته اند كه در شرايط خاص محيطي ممكن است يك پديده اجتماعي به اوج خود برسد، ولي به موازات ضعيف شدن عوامل شتاب دهنده، آن پديده تنزّل خواهد يافت.

اينك با توجّه به مقدّمه فوق، برخي شرايط اجتماعي حاكم بر روزهاي قبل از پيروزي انقلاب و بعد از آن و همين طور دوران دفاع مقدّس را برميشماريم:

1 - حاكميّت دست نشاندگان غرب و تسلّط آنها بر مقدّرات كشور

2 - خفقان و نبود آزادي

3 - ترويج بيبندوباري

4 - استعمار فرهنگي و از دست رفتن هويّت ملّي و ديني

5 - وابستگي اقتصادي

6 - مقابله رژيم گذشته با ارزشهاي الهي و ديني (به عنوان مهمترين انگيزه پيدايش نهضت اسلامي مردم ايران)

7 - ترور شخصيّت هاي بزرگ ديني و حمله همه جانبه استكبار به كشور و شهادت جوانان عزيز.

اين عوامل در كنار روشنگري رهبر كبير انقلاب اسلامي، حضرت امام خميني(رحمه الله)، مردم را بر آن داشت كه بحق نجات و سعادت خود را در پناه آوردن به دين و معنويّات ببينند و با پشتوانه بزرگ فكري به طرف اخلاق اسلامي و رفتار ديني حركت كنند.

اين گرايش در دوران دفاع مقدّس به اوج خود رسيد و شهادت و اسارت و جانبازي جوانان در راه دين و كشور، عشق و علاقه همگان و به ويژه جوانان را به عرفان و معنويّت دو چندان كرد. به نحوي كه دوران پيروزي انقلاب اسلامي و دفاع مقدّس به فصل زرّيني از رويكرد به معنويّت و تقوا تبديل شد.

اكنون سؤال اين است كه چرا اين حالت فروكش كرده است و گرايش به معنويّت رو به كاستي نهاده است؟ اگر بخواهيم عوامل عمده موثر در چنين فرآيندي را بازگوييم، ميتوانيم به امور زير اشاره كنيم:

1 - تغيير شرايط حاكم بر جامعه

2 - نبود تصويري روشن از دوران پيروزي انقلاب و دفاع مقدّس و شرايط حاكم بر جامعه آن روز در نزد نسل جوان كنوني

3 - وجود مشكلات معيشتي و تحصيلي

4 - مشكل اشتغال و ازدواج

5 - تغيير سياست استكبار در مقابله با نظام اسلامي از تهاجم نظامي به تهاجم فرهنگي و ساماندهي اين تهاجم در اشكال گوناگون آن و از جمله شبهه افكني در مسائل عقيدتي و جنبه نظري نظام اسلامي كه با در نظر گرفتن عدم غناي فكري ديني جوانان و سوء استفاده از احساسات و عواطف آنان صورت ميگيرد.

اينها مجموعه عواملي هستند كه با توجّه به نكته روان شناختي پيش گفته درباره تغيير حالات انسان، دست به دست هم ميدهند و اميال و عواطف و گرايشهاي جوانان را به سوي ماديّات سوق ميدهند و آنان را از توجّه