و ايثار طاعته اطاعت خداوندى را بر همه چيز مقدم بدارد - حکمت اصول سیاسی اسلام نسخه متنی

و ايثار طاعته اطاعت خداوندى را بر همه چيز مقدم بدارد

اطاعت و عبادت چه معنا دارد؟ مالكا، اگر بخواهى وسيله اى بى اختيار در پنجه ى عوامل خودخواهيها و عمال بى خبران از خدا، و بيگانگان از انسان نباشى، و اگر بخواهى گفتار و كردار و انديشه هايت بر پايه هاى اساسى و مفيد به حال خود و ديگران باشد، از اطاعت خداوندى روى برمگردان. مقصودم از اطاعت خداوندى مقدارى حركات جسمانى اعتيادى و جنبانيدن ناآگاه زبان نيست كه تنها براى تنوع و بر هم زدن ملالت يكنواختى ساعتهاى فراغت زندگى به درد مى خورد، مولوى درباره ى چنين عبادتها مى گويد:

بلكه منظورم اينست كه در همه ى لحظات زندگى، چه در محراب عبادت و چه در ميدان جنگ، خواه در مسند حكومت و خواه در هنگام بستن تعهدها با هم مكتبان خود و ديگران، خود را در پيشگاه الهى تلقى نما. آرى چنين است:
مالكا، كسى كه نماز صبحگاهى را بخواند، و سجاده ى نمازش را برچيند و چنين گمان كند كه عبادت او تا وقت نماز ديگر تمام شده است، چنين شخصى نمازگذار حقيقى نخواهد بود، انسان رشد يافته در همه ى لحظات زندگى در شاديها و اندوه ها، در شكستها و پيروزيها، در تندرستيها و بيماريها در خنده ها و گريه ها، در فعاليتهاى عضلانى و فكرى، در حالت تلاش و فراغت، و در همه ى حالات در اطاعت خداوند به سر مى برد، [ اين مطلب در تفسير دستور شماره ى 15 خواهد آمد. ] براى كسى كه در اين دنيا با آگاهى به هدف اعلاى زندگى حركت مى كند، همه ى مراكز فعاليتها معبد الهى است، كارگاهى كه در آنجا مواد طبيعى را براى رفع احتياجات خود و ديگران دگرگون مى سازد، عبادتگاه است، كار در قطعات زمينى كه با ابزار و آلات يك انسان آگاه به هدف اعلاى حيات براى كشت و زرع زير و رو مى شود و بذر براى برداشتن محصول در آن پاشيده مى شود، عبادتگاه است، همه ى جايگاه هايى كه براى تفكرات علمى و جهان بينى و كشف هرگونه واقعيات براى عمل در راه تكامل بنا شده اند عبادتگاه هايى هستند كه هر كس به اندازه ى تكاپوئى كه در آن جايگاهها انجام مى دهد. اشتغال به عبادت و اطاعت خداوندى دارد. در آن هنگام كه يك دانش پژوه در اطاق درس براى گرفتن حقايق به دهان استاد چشم مى دوزد، در حقيقت او در محراب عبادت، ديده بر دهان آن پيك الهى دوخته است كه پيام لزوم آشنائى با واقعيتها را از طرف خدا براى او آورده است. هر وقت جوينده ى دانشى را ديديد كه به قصد شناخت وجود كه جلوه گاه قانون خداوندى است روى كتاب يا آزمايشگاه خم شده مى خواهد چيزى از طبيعت را درك كند، او به ركوعى رفته است كه حتى مى تواند به ركوعى كه در مسجد انجام مى دهد، معنائى ببخشد.

مالكا، چنين زندگى كه براى تو توصيف نمودم، چيزى جز اطاعت خداوندى نيست و چنين دنيايى را كه براى تو توضيح دادم جز معبد الهى كه چونان رصدگاهى براى نظاره و ارتباط با كمال بى نهايت نصب شده است، چيز ديگرى نيست. يك اطاعت و عبادتى ديگر هم وجود دارد كه ارتباط مستقيم آدمى با معبود يگانه بوده، در اين ارتباط بى نهايتى كوچك به نام انسان، با بى نهايتى بزرگ كه خدا است تماس مستقيم برقرار مى كند، اين تماس سازنده نماز ناميده مى شود. براى كسى كه اين دنيا معبد الهى نباشد، معمائى است ناگشودنى، و بازيگاهى است كه هرگونه حركت جدى و انديشه و گفتار جدى را به مسخره خواهد گرفت. اين است معناى عبادتى كه در قرآن مجيد به عنوان هدف خلقت تعيين شده است، و ما خلقت الجن و الانس الا ليعبدون [ و الذاريات آيه ى 56. ]
و من جن و انس را نيافريدم مگر اينكه براى من عبادت كنند.