لطفا منتظر باشید ...
مسائل نماز
س 253 ـ آيا نماز جزء ذات دين است و آيا نخواندن نماز، سبب خروج از اسلام مىشود؟
ج ـ سبب خروج حكمى است نه آن كه با ترك عمدى آن، انسان كافر گردد و از
غيرمسلمانان محسوب شود. 28/1/78
س 254 ـ كسى كه عمداً نماز را ترك كند و يا آن را سبُك شمارد، چه حكمى دارد؟
ج ـ كسى كه نماز را پست و سبك شمارد، مانند كسى است كه نماز نمى خواند، و كسى كه
نماز را ترك كند، سزاوار عذاب آخرت است و سَقَر، جايگاه اوست. 15/9/79
س 255 ـ آيا كسى كه قبل از رسيدن به سنّ تكليف، نماز مى خواند، بايد بعد از
رسيدن به تكليف، همچنان به همان نحوه نماز خواندن خود را ادامه دهد يا بايد خودش با
تحقيق به معناى واقعى پرستش برسد و خدا را عبادت كند؟
ج ـ ادامه به همان نحو، كافى است و دقّت زياد در مورد بندگى و عبوديت براى امثال
شما و ما كارى نامطلوب است و همان قدر كه نماز را غلط نخوانيد، كافى است. 11/9/78
س 256 ـ آيا كاهلْ نمازى فرزندان در يك خانواده، باعث تنگى زندگى و رزق و روزى
براى پدر و مادر است يا خير؟
ج ـ باعث تنگى در زندگى بر خود فرزندان است نه بر پدران و مادران. «وَ مَن أعرَض
عَنْ ذكرى فإنّ له معيشةً ضنكاً» . 23/5/77
س 257 ـ آيا به شخصى كه كاهل نماز باشد و گاهى اوقات نمازش قضا شود، مى توان
توهين و اهانت كرد؟
ج ـ نمى توان و حرام است. 23/5/77
س 258 ـ نماز خواندن در اوّل وقت در منزل بهتر است يا با كمى تأخير در مسجد، به
فُرادا؟
ج ـ خود را مقيّد به هر يك نسازيد; بلكه در بعضى از اوقات، اوّل وقت را رعايت
كنيد و در برخى از مواقع هم مكان و مسجد را ملحوظ داريد. نماز را در مسجد به جا
بياوريد، چون افضليت هيچ يك از آن دو بر ديگرى به طور كلّى و با همه شرايط، معلوم
نيست و مراعات عمل كردن به مستحبّات مختلف، خود امرى مطلوب است، چون هر مستحبّى
خصوصيّت و اثر خاصّى را مى طلبد.
25/5/77
س 259 ـ وقت كار بانك ها به نحوه اى است كه ما در وقت نماز ظهر هم بنا به دستور،
مجبور به رسيدگى به امور مشتريان هستيم. آيا اين وضعيت به معناى بى احترامى و كوچك
شمردن نماز است يا اين كه كار در وقت نماز، بلااشكال است؟
ج ـ بايد به مقرّرات بانك عمل نمود و وقت كارمند در زمان كار و وظيفه ادارى در
اختيار محيط كار است و نمى توان در امر مستحب براى خود صرف نمود. 24/4/77
وقت و قبله
س 260 ـ اگر شخصى وقت نماز خواندن بخوابد و بعد از بيدار شدن از خواب، نمازش را بخواند، چه وجهى دارد؟
ج ـ اگر وقت براى خواندن نماز بعد از خواب باشد و يقين نداشته باشد كه اگر
بخوابد، براى نماز بيدار نمى شود تا نمازش قضا شود، اشكالى ندارد، و نمازى كه بعد
از خواب مى خواند، صحيح است; ليكن مطلوب شرع مقدّس، نماز اوّل وقت است.
16/5/79
س 261 ـ آيا اوقات شرعى اى كه توسط مؤسّسه ژئوفيزيك دانشگاه تهران اعلام مى شود،
و با وجودى كه در شهرستان ما چندين جدول اوقات شرعى توسط روحانيان منطقه منتشر مى
شود و تفاوت هاى زيادى با هم دارند، معتبر است؟ و آيا به نظر جناب عالى، جدول اوقات
شرعى مستخرج از مؤسّسه مذكور، مورد تأييد است؟
ج ـ به هر كدام از نظر علمى و تحقيقى اطمينان زيادترى داريد، عمل نماييد و تشخيص
وقت و قبله از شرايط و موضوعات مربوط به علم و اطمينان خودِ افراد است، نه فقيه و
مرجع تقليد.س 262 ـ طىّ مشاهدات مكرّر آسمان به هنگام اذان صبح در مناطق مختلف شهرى،
روستايى و بيابانى، يقين دارم كه اذان صبح راديو پيش از وقت نماز صبح گفته مى شود.
با اين ترتيب، ملاك براى نماز و روزه من چيست؟ يقين خودم يا اذان راديو؟
ج ـ ملاك در تشخيص اوقات نماز، خودِ مكلّف است. بنابراين، يقين و اطمينان خودتان
معتبر است; و ناگفته نماند كه اعلام اين نكته به ديگران در مورد اذان صبح و يا غير
آن از اوقات، بر شما واجب نيست; بلكه چون براى آنان كه به صحّت آن اذان ها مطمئن
هستند، قضاى نمازهاى گذشته باعث زحمت مى شود، غيرِ مطلوب و مذموم است، و در آنچه
مرقوم شد كه معيار يقين و اطمينان خود مكلّف است، فرقى بين فتاوا نيست. 22/3/77
س 263 ـ اوّل وقت نماز، موقعى است كه گفتن اذان شروع مى شود يا بايد بگذاريم
اذان كاملاً تمام شود و آن وقتْ نماز را شروع كنيم؟
ج ـ معيار، اطمينان به دخول وقت است. 30/5/77
س 264 ـ كشورهايى همانند مصر توقيت آنها بر اساس فقه شيعه قابل اطمينان نيست.
حال در خصوص وقت نماز مى توان قدرى صبر نمود تا وقت داخل شود (مانند مغرب كه
تقريباً هوا هنوز روشن است كه وقت مغرب آنهاست); ولى در خصوص ايّام (به غير از ماه
رمضان) كه فضيلت هاى خاصّى دارند (مانند 27 رجب و يا 25 ذى قعده)، يك روز از افق
ايران جلوتر و يا عقب تر هستند، چگونه بايد عمل كرد؟
ج ـ نسبت به وقت مغرب، همان غروب عرفى است كه خورشيد غروب مى كند و در تحقّق
مغرب، ذهاب حمره مشرقيّه (بر طرف شدن سرخى طرف مشرق) لازم نيست. و امّا نسبت به
بقيّه مورد سؤال، روزهاى اوّل هر ماه، بايد يقين حسب ضوابط شرعيه باشد; يعنى با
رؤيت هلال و يا ثبوت آن براى انسان و يا گذشتن سى روز از ماه قبلى و يا اطمينان به
اوّل ماه و رؤيت هلال از هر راهى كه باشد; و ناگفته نماند كه اختلاف افق در رؤيت
هلال، مؤثّر است و در هر افقى افق خودش معتبر است. 3/10/77
س 265 ـ آيا در تنگى وقت، جايز است در تشهّد، فقط شهادتين و صلوات گفته شود و
بقيّه كلمات حذف گردد؟
ج ـ جايز نيست و در تنگى وقت، يك ركعت در وقت قرار بگيرد، كفايت در ادا مى
نمايد، ولو بقيّه ركعات در خارج وقتْ واقع شود.س 266 ـ اگر آخر وقت نماز باشد و شخص يقين داشته باشد كه به اندازه يك ركعت هم
از نماز وقت ادا باقى نمانده، ولى نمازش را به نيّت ادا شروع كند و بعد متوجّه شود
كه به اندازه يك ركعت يا بيشتر وقت داشته، آيا نمازش صحيح است يا خير؟
ج ـ نمازش صحيح است و ادراك يك ركعت، به منزله ادراك كلّ است.
14/12/76
س 267 ـ اگر نماز مغرب و عشا كمى ديرتر از اوّل وقت خوانده شود، آيا باز هم مى
توان نوافل بعد از آنها را خواند؟
ج ـ وقت نافله مغرب، بعد از تمام شدن نماز مغرب است تا وقت پيدا شدن سرخى طرف
مغرب كه بعد از غروب كردن آفتاب در آسمان پيدا مى شود و وقت نافله عشا، بعد از تمام
شدن نماز عشا تا نصف شب است، و بهتر است بعد از نماز عشا، بلافاصله خوانده شود.
12/4/76
س 268 ـ وقت دقيق قضا شدن نماز مغرب و نماز عشا چه موقع است؟
ج ـ هنگام سفيده صبح، نماز مغرب و عشا، قطعاً قضاست و از اوّل مغرب تا نصف شب،
هر دوى آنها اداست و از نصف شب تا سفيده صبح، قضا و ادا بودن آنها معلوم نيست و
بايد به نيّت مافى الذمّه به جا آورده شود. 1/2/78
س 269 ـ نظر جناب عالى درباره استفاده از قبله نما جهت شناختن قبله چيست؟
ج ـ استفاده، مانعى ندارد، به شرط آن كه مفيد اطمينان باشد.
8/6/77
