لطفا منتظر باشید ...
نماز احتياط و سجده سهو
س 373 ـ آيا در موقع خواندن سجده سهو فقط بايد نيّت كرده، بدون خواندن حمد وسوره به سجده رفت و بعد از آن بدون تشهّد، تمام كرد؟
ج ـ سجده سهو، حمد و سوره ندارد; امّا تشهّد و سلام دارد و مى توان به يك سلام
از سلام هاى واجب، اكتفا كرد. براى توضيح بيشتر به رساله توضيح المسائل، مراجعه
فرماييد.
27/7/78
س 374 ـ با عنايت به مسئله سجده سهو، آيا در تشهّد سجده سهو بايد به مقدار واجب
اكتفا كرد يا خير؟ و اگر كسى از روى ندانستن مسئله يا سهواً قبل از تشهّد،
«الحمدلله» و يا «بسم الله و بالله» يا هر دو را مى گفته، حكم سجده هاى سهو او و
نمازهايش چيست؟
ج ـ اكتفا به قدر واجب، كافى است و قدر واجب، همان تشهّد معروف است و گفتن
«الحمدلله» يا «بسم الله و بالله و خير الأسماء لله» كه در تشهّد نمازهاى واجب گفته
مى شود، مانعى ندارد. 14/7/78
س 375 ـ اگر در يك نماز، دو مورد سجده سهو پيش آيد، آيا يك سجده سهو كفايت مى
كند؟
ج ـ هر كدام، سجده سهو جداگانه دارند. 25/8/75
س 376 ـ اگر كسى اذكارى را به قصد ذكر مطلق، قبل از تشهّد سجده سهو بگويد، چه
طور است؟ در صورت مبطل بودن، اگر كار او از روى ندانستن مسئله بود، چه طور؟
ج ـ سجده سهوهاى گذشته، صحيح است; ولى نسبت به آينده، همان گونه كه تشهّد در
نماز خوانده مى شود، بخوانيد.
14/7/78
س 377 ـ اگر كسى تشهّد و سلام سجده سهو را عمداً و يا از روى ندانستن مسئله و يا
سهواً نگويد، آيا سجده سهو او صحيح است؟ در مورد تشهّد و سلام نماز احتياط چه طور؟
ج ـ ظاهراً در سجده سهو، مانعى ندارد; ولى در نماز احتياط واجب است كه گفته شود.
25/11/76
س 378 ـ در نمازهاى واجب دو يا سه ركعتى، اگر در يك ركعت آخر كه بايد سلام
بدهيم، سهواً به حالت تجافى مى خواهيم كه بلند شويم، ولى يادمان مى آيد كه بايد
سلام نماز را بدهيم و نماز را سلام مى دهيم. آيا اين گونه نماز، صحيح است؟ و آيا
سجده سهو لازم است؟
ج ـ نماز، صحيح است و نيازى به سجده سهو نيست.
12/9/77
نمازهاى مستحبّى
س 379 ـ از آن جا كه در نمازهاى مستحبّى، هر نماز به جهت آيات و دعاها كيفيت و اجراى خاصّ خود را دارد، آيا مى توان به علّت ناآشنايى و اشكال در اجراى آن آيات و
دعاها، به نيّت نماز مورد نظر، فقط به صورت دو ركعتى اجرا نمود؟
ج ـ آن نماز مخصوص، حتماً بايد با همان كيفيت خاص انجام گيرد; امّا نمازهاى
مستحبّى به طور كلّى دو ركعتى هستند و به حمد تنها هم مى توان اكتفا كرد.
6/5/76
س 380 ـ در رساله توضيح المسائل (وقت نافله هاى يوميّه)، درباره وقت نافله عشا
آمده است: «بهتر آن است كه بعد از نماز عشا، بلافاصله خوانده شود» آيا منظور از
بلافاصله، آن است كه قبل از تعقيبات و متّصل به نماز عشا باشد، يا بعد از تعقيبات؟
و كدام يك افضل است؟
ج ـ عبارت مسئله قصور دارد و مُراد آن است كه فاصله زياد نشود; و امّا نسبت به
تعقيب ها و غير آن از مستحبّات بعد از نماز، بايد توجّه داشت كه مستحبّ است كه
نافله عشا، در خاتمه آنها قرار بگيرد. 19/3/77
س 381 ـ نافله هاى روزانه كه قبل از هر نماز خوانده مى شود، مخصوصاً نماز شب در
مسافرت، چه حكمى دارد؟ و اگر بخشى از آن بايد خوانده شود و ما موفّق به انجام آن
نشديم، قضا دارد يا خير؟
ج ـ نوافل ظهرين و همين طور نافله عشا (وتيره) كه خودشان قصر مى شوند، از مسافر،
ساقط است و نبايد بخوانند; ولى بقيّه نوافل، به استحباب خود باقى است. 25/9/78
س 382 ـ نماز يك ركعتى آخر نماز شب (نماز وَتْر) آن را چگونه بخوانيم كه براى
عموم، راحت تر باشد؟
ج ـ آنچه در يك ركعت وَتر مسلّم است، استغفار و طلب عفو به همان نحو است كه در
مفاتيح آمده; امّا طلب مغفرت براى چهل مؤمن، جزء امور لازمه نماز وتر نيست و به هر
نحو، فارسى يا عربى هم انجام گيرد، كفايت مى كند. 11/9/78
س 383 ـ نماز امام زمان و نماز اميرالمؤمنين (عليهما السلام) چگونه به جا آورده
مى شوند؟
ج ـ نماز امام زمان (عليه السلام) ، دو ركعت است. در هر ركعت، سوره حمد را تا
«ايّاك نعبد و ايّاك نستعين» مى خوانيم و چون به اين آيه مى رسيم، صد مرتبه آن را
مى گوييم و سپس، حمد را تمام مى كنيم و سوره توحيد (قل هو الله أحد) را يك بار مى
خوانيم و چون از نماز فارغ مى شويم، دعاى «اللهم عظم البلاء» را مى خوانيم. امّا
نماز اميرالمؤمنين (عليه السلام) ، چهار ركعت است; يعنى دو تا دو ركعتى و در هر
ركعت، «حمد»، يك مرتبه و «قل هو الله» ، پنجاه مرتبه و بعد از نماز، دعاى مخصوص
دارد كه در مفاتيح الجنان بعد از اعمال روز جمعه آمده است.
16/5/79
س 384 ـ آيا در نماز على بن ابى طالب (عليه السلام) كه در مفاتيح مذكور است، بعد
از ركعت دوم به سبك نمازهاى واجب، تشهّد خوانده مى شود يا خير؟
ج ـ تشهّد لازم دارد، مثل نماز واجب، و اين توضيح، لازم است كه همه نمازهاى
مستحبّى دو ركعتى هستند، به غير از نماز وَتر و اعرابى.
1/9/79
س 385 ـ آيا خواندن نماز امام زمان (عليه السلام) ، مخصوص مسجد مقدّس جمكران است
يا اين كه در مكان هاى ديگر هم مى شود خوانده شود؟
ج ـ نماز امام زمان (عج) كه كيفيّت آن در كتاب مفاتيح الجنان آمده، اختصاص به
مكان خاصّى ندارد.
15/9/79
س 386 ـ آيا انسان مى تواند در نمازهاى مستحبّى، مانند نماز شب و... ، براى خدا
و يا با عشق به ائمه اطهار و خصوصاً امام زمان (عليه السلام) سرود يا شعر بخواند؟
ج ـ بعد از دعا به عربى خواندن اشعارى كه متضمّن دعا و ذكر است، مخصوصاً آنچه
منسوب به ائمه معصومين ـ صلوات الله عليهم اجمعين ـ است، مانعى ندارد، هر چند بهتر
اين است كه در ادعيه و قنوت ها روش جديدى به وجود نياوريم و به سنّت هاى اسلاف
صالحين و ادعيه اولياى مخلصين، بسنده نماييم. 24/9/76
س 387 ـ بعضى اوقات ديده شده كه عدّه اى نماز فريضه را به جاى نافله مى خوانند;
مانند اين كه در شب هاى قدر در ماه رمضان، به جاى صد ركعت نافله وارد شده، شش شبانه
روز نماز قضا مى خوانند. اكنون آيا نماز قضاى آنان، مجزى از آن نافله ها هست يا نه؟
يا اميد است ثواب نافله وارد شده را نيز داشته باشد؟
ج ـ قضاى نمازى كه برايش واجب است، ثواب نماز واجب را دارد كه زيادتر از نماز
مستحبّ است; ليكن آثار و فوايد نوافل را ندارد و انسان بايد تلاش كند كه نوافل را
به جا بياورد تا از فيض نمازهاى وارد شده در ليالى ماه مبارك رمضان و ليالى قدر،
محروم نماند.
16/12/76
مسائل متفرّقه نماز
س 388 ـ آيا مى توان هم حجره اى را براى نماز شب و نمازهاى مستحبّى و نماز اوّل وقت، بيدار كرد، در صورتى كه او راضى نيست؟
ج ـ با فرض عدم رضايت، جايز نيست. 30/1/78
س 389 ـ نيابت در مستحبّات در حال حيات هم جايز است. آيا در كلّ مستحبّات، مثلاً
حتّى غسل جمعه يا نافله شب هم چنين است؟ قاعده و معيار چيست؟
ج ـ نيابت در هيچ يك از اعمال مستحب، مانعى ندارد. 27/2/78
س 390 ـ آيا بعد از استماع آيه شريفه سوره مباركه احزاب: «انّ الله و ملائكته
يصلون على النبى...» ، كه معمولاً به عنوان دعاى بعد از نماز خوانده مى شود،
فرستادن ذكر شريف صلوات، واجب است؟ و اگر كسى در حال نماز باشد، آيا ذكر صلوات، بر
او هم لازم است يا خير؟
ج ـ واجب نيست، كما اين كه تركش در نماز هم مضر نيست.
10/12/76
س 391 ـ چنانچه پدرى فرزند خود را بدون دليل از رفتن به مسجدى خاص جهت اقامه
جماعت و فعّاليت هاى فرهنگى منع كند و حتّى اعلام عدم رضايت كند و در مقابل، او را
به رفتن به مسجد يا مساجد ديگر دعوت نمايد، تكليف فرزند چيست؟ و نماز او چه حكمى
دارد؟
ج ـ اطاعت، لزوم اخلاقى دارد نه شرعى و قدر متيقّن از ادلّه حرمت، ايذاى آنهاست
نه اطاعت مطلقه. آرى، احسانْ مطلوب است و بايد توجّه داشت كه پدران و مادران،
همانند بزرگ سالان ديگر، غالباً تجربه زيادترى در مسائل اجتماعى دارند و لذا از
تجربه هاى آنها كه در اختيار انسان مى گذارند، بايد استفاده نمود و تجربه هايشان را
مورد كسر و انكسار قرار داد و احسن آن را انتخاب نمود.س 392 ـ آيا براى شركت فرزند (دختر يا پسر)، در نماز و كارهاى مستحبّى و نيز
شركت در مراسم شعاير اسلامى، رضايت والدين شرط است يا نه؟
ج ـ اعمال مستحبّى اولاد، اگر سبب اذيّت پدر و مادر يا جدّ شود، جايز نيست; بلكه
اگر سبب اذيّت آنان نشود، ولى او را از گرفتن مثل روزه مستحبّى منع كنند، احتياط
واجب آن است كه روزه نگيرند.
10/7/79
س 393 ـ بستن چشم ها جهت كسب حضور قلب در نماز چه حكمى دارد؟
ج ـ بستن چشم ها در نماز، مكروه است. 30/9/79
س 394 ـ آيا اين درست است براى اين كه در نماز حواسمان را كاملاً جمع كنيم و به
چيزى فكر نكنيم، بايد از تربت كربلا جهت مُهر استفاده كنيم؟ و آيا در صورتى كه ساير
شرايط نماز را رعايت كنيم نمازمان صحيح است؟
ج ـ ثابت نيست و جمع بودن حواس، جزو شرايط صحّت نماز نيست.
17/1/78
س 395 ـ هل يجب على الشخص الذى نومه ثقيل أن يشترى أدوات الاستيقاظ كالمنبّهة أو
أن يوصى شخصاً يوقظه؟
ج ـ يجب على الشخص الذى نومه ثقيل اليقظة من النوم للصلاة بأىّ وجه و طريق ممكن
من اشتراء أدوات الاستيقاظ و الوصية للأشخاص.
