لطفا منتظر باشید ...
مسائل روزه قضا و استيجارى
س 578 ـ از سال هاى قبل، روزه قضا دارم و چند روز هم از امسال. آيا مى توانماوّل روزه هاى قضاى امسال را بگيرم يا بايد به ترتيب گرفته شوند؟
ج ـ ترتيب شرط نمى باشد، مگر اين كه به اندازه روزه هاى قضاى امسال بيشتر وقت
نباشد، كه در اين صورت، اول بايد قضاى روزه هاى امسال را بگيرد.س 579 ـ كسى كه روزه قضا دارد، آيا مى تواند روزه مستحبّى بگيرد؟
ج ـ نمى تواند و اين حكم، مخصوص روزه است; وگرنه در نماز، با فرض داشتن نماز قضا
مى توان نماز مستحبّى خواند. 29/9/78
س 580 ـ زنى كه بچّه شير مى دهد و نمى تواند روزه بگيرد، آيا همسرش مى تواند
قضاى روزه هايش را بگيرد يا نصف آنها را خودش بگيرد و نصف ديگر را همسرش؟
ج ـ بايد خودش بگيرد و قضاى عبادت هاى واجب درحال حيات، با خود انسان است و
انجام گرفتن آن توسط ديگرى، حرام و باطل است. روزه مسافر
س 581 ـ اين جانب عازم خدمت سربازى هستم و چند روز از ماه رمضان گذشته و نمى
دانم كه بقيّه روزه هايم را چگونه بايد بگيرم، با توجّه به اين كه ديگر در وطن خود
نخواهم ماند و نمى دانم كه در كجا به خدمت سربازى مشغول خواهم شد، تكليف چيست؟
ج ـ اگر به جايى اعزام شديد كه با وطنتان هشت فرسخ فاصله دارد، شما در آن جا
مسافريد و نمازتان شكسته، و روزه ها را هم بايد افطار كنيد، مگر آن كه مطمئن باشيد
كه ده روز به بالا در يك جا مى مانيد، يا سى روز تمام، مردّد مانده باشيد كه در اين
صورت، نمازتان پس از سى روز، تمام است و روزه را هم بايد بگيريد. 24/10/79
س 582 ـ آيا در مسافرت مى توان روزه در سفر نذر كرد؟
ج ـ نذر روزه مستحبّى در سفر به قيد سفر، درست است، چه شخص در حَضَر نذر كند و
چه در سفر.
9/8/78
س 583 ـ كسى كه نذر كرده هر هفته روزهاى دوشنبه و پنج شنبه را روزه بگيرد، در
هنگام سفر بايد چگونه عمل كند؟ و در هنگامى كه مثلاً مجبور است براى تحصيل يا تدريس
در دو روز مذكور، از شهر كرج به تهران برود، تكليف چيست و چگونه بايد عمل كند؟
ج ـ مى تواند به مسافرت برود، ولو اين كه سفر ضرورى هم نباشد; وليكن قضاى آن را
بايد گرفت و كفّاره هم ندارد.
8/8/76
كسانى كه روزه بر آنها واجب نيست
س 584 ـ اين جانب دخترى هستم كه ده سال شمسى سن دارم و در نُه سالگى بنا به توصيه پدرم حضرت عالى را به عنوان مرجع خود، انتخاب نمودم. لطفاً بفرماييد امسال
روزه بر من واجب است يا خير؟ و كلاًّ از چه سنّى مى بايد نماز و روزه خود را به جا
آورم؟
ج ـ تا قبل از سيزده سالگى تمام قمرى (كه هنوز نسبت به شما محقّق نشده،) چون
بالغه نيستيد، چيزى از واجبات براى شما واجب نيست كه تركش معصيت و گناه باشد; ليكن
تا حدّى كه اذيّت نشويد، انجام دادن آنها مطلوب است، و ناگفته نماند كه هر دخترى هر
زمان، ولو قبل از سيزده سالگى عادت زنانه بشود و يا موى درشت، بالاى محلّ زنانه اش
برويد، بالغه و مكلفّه است كه همه واجبات را بايد انجام دهد، و مثل بزرگ سالان است;
وگرنه همان تمام شدن سيزده سال قمرى است; و نيز ناگفته نماند كه هر سال شمسى، ده
روز بيش از قمرى است. 30/9/76
س 585 ـ با توجّه به اين كه بنده از نظر جسمانى خيلى ضعيف هستم و در سربازى به
سر مى برم و روزه برايم دشوار است، آيا بايد همه روزه ها را بگيرم؟
ج ـ اگر احتمال ضرر و زحمت در روزه گرفتن براى كسى باشد، مى تواند روزه اش را
افطار نمايد و معيار در خوردن روزه، همان احتمال مشقّت و زحمت و بيمارى است و
احتياج به اطمينان ندارد. 24/10/79
س 586 ـ اگر انسان فكر كند كه نمى تواند در ماه رمضان روزه بگيرد، آيا اين براى
روزه نگرفتن كافى است؟
ج ـ در فرض سؤال، اگر انسان احتمال بدهد كه روزه گرفتن برايش ضرر دارد، نبايد
روزه بگيرد و بايد براى هر روز، يك مُدّ طعام به فقير بدهد. 29/7/78
س 587 ـ اين جانب 52 سال دارم و در تمام عمرم بجز يكى دو سال نتوانسته ام روزه
بگيرم چرا كه سر درد و حالت تهوّع مى گرفته ام. تكليف من چيست؟ اگر وظيفه ام دادن
كفّاره باشد، آيا مى توانم تمام پول كفّاره را به مادر زنم كه بى سرپرست و بى بضاعت
است، بدهم تا به طور روزمرّه امرار معاش كند؟
ج ـ تنها آنچه بر عهده امثال شماست كه نتوانسته ايد به خاطر سر درد و حالت
تهوّع، روزه بگيريد و هميشه اين حالت را داشته ايد، اداى فديه است; يعنى براى هر
روز، 057 گرم گندم يا نان بدهيد، و مى توانيد براى هر چند روز، گندم بخريد و به
مادر زنتان كه مستحقّ است، بدهيد، او بعد از مالك شدن، مى تواند آنها را بفروشد و
از پولش زندگى خود را اداره نمايد; امّا دادن خودِ پول براى مخارج، كفايت نمى كند.
20/8/78
س 588 ـ مادرى دارم كه از نعمت سواد، بى بهره است و به علّت بيمارى اى كه بر او
عارض شده، نتوانست چند روزى را روزه بگيرد. به همين علّت، مى خواهد روزه برادر كوچك
ترم را كه هشت ساله است و روزه بعضى از روزها را تماماً مى گيرد، در قبال پاداش
ازاو بگيرد. آيااين كار ممكن است يا اين كه بايد خودش قضاى آن را به جا آورد؟
ج ـ كسى كه نمى تواند روزه بگيرد و از ماه رمضان تا رمضان ديگر هم بيمارى اش
ادامه پيدا كرده، قضا بر او واجب نيست و تكليف، ساقط است و نبايد خود و يا
فرزندان را به زحمت روزه بيندازد كه خداوند، اراده آسان گرفتن دارد نه مشكل
گرفتن، و به هر حال، كار و روزه ديگرى در مفروض سؤال، هيچ ارتباطى به مادر پيدا نمى
كند. آرى، اگر مادر، توان مالى داشته باشد، بايد براى هر روز، يك مُدّ از طعام به
فقير بپردازد.
17/10/78
س 589 ـ آيا افرادى كه دچار بيمارى سنگ كليه هستند، در ايّام ماه رمضان مى
توانند روزه بگيرند و به ميزانى كه كليه شان دچار مشكل نشود و سنگ نسازد، آب
بنوشند؟
ج ـ در فرض سؤال، اگر روزه گرفتن براى انسان ضرر داشته باشد و يا اين كه انسان،
احتمال ضرر هم بدهد (احتمال عقلايى) بر چنين شخصى روزه واجب نيست، و اگر روزه بگيرد
و بعد معلوم شود كه برايش مضرّ بوده، صحّتش محلّ اشكال است; وليكن اگر كسى
عمداً چيزى بخورد يا بياشامد، ولو يك قطره يا حبّه باشد، روزه اش باطل مى شود.
19/10/77
س 590 ـ اگر فردى در طول ماه مبارك رمضان، به دلايلى مدّتى از روز، بيهوش شود و
دوباره به هوش آيد و ممكن است در هنگام بيهوشى حرفى بزند و يا عملى انجام دهد
كه باعث ابطال روزه گردد، آيا روزه آن روزش صحيح است يا خير؟
ج ـ روزه بر فرد بيهوش، ولو در قسمتى از روز، واجب نيست; ليكن اگر قبل از بيهوشى
نيّت روزه كرده، احتياط آن است كه روزه را تمام كند. 8/3/79
س 591 ـ پدر اين جانب چند سال است كه سكته كرده و به همين دليل; پزشك، ايشان را
از روزه گرفتن به صورت يك ماه كامل، منع نموده و گفته است گاهى اوقات مى توانيد يك
روز يا دو روز در ميان، روزه بگيريد. حال با توجّه به شرايط مذكور، تكليف روزه هاى
ايشان چيست؟
ج ـ روزه هايى كه نمى تواند بگيرد و معذور است، قضا ندارد، مگر آن كه قبل از
رسيدن به ماه رمضان سال بعد، سالم شود، به نحوى كه بتواند روزه بگيرد. در اين صورت،
قضايش واجب است.
18/8/78
س 592 ـ پزشكان گفته اند وزن گيرى جنين، وابسته به تغذيه و اضافه وزن مادر در
دوران باردارى است. حال اگر خانم حامله اى روزه بگيرد، حكم روزه اش چگونه است؟
ج ـ اگر احتمال بدهد كه روزه براى جنين يا خودش ضرر دارد و احتمالش هم عقلايى و
متعارف باشد، روزه بر او واجب نيست و بايد افطار نمايد و بعد از وضع حمل و رفع
عُذر، قضاى روزه هايش را بگيرد، و ناگفته نماند كه همان نظر پزشكان در عقلايى و
متعارف بودن، قطعاً كفايت مى كند. 8/3/79
س 593 ـ فرد بيمارى كه بايد در طول روز قرص هاى آرام بخش مصرف كند، با توجّه به
اين كه توانايى روزه گرفتن را دارد، حكم روزه اش چگونه است؟
ج ـ روزه بر او واجب نيست. 26/2/79
روزه هاى حرام و مستحب
س 594 ـ با عنايت به اين كه در بعضى تحقيقات بعضى كشورها اعلام شده كه روزه گرفتن باعث بدتر شدن زخم معده مى شود و در ايران هم تا به حال، نتيجه خاصّ قابل
اجرايى به دست نيامده است، لطفاً بفرماييد حكم روزه بيمارانى كه خوف بدتر شدن
بيماريشان را از آينده دارند، چيست؟ نيز حكم روزه بيمارى كه مبتلا به بيمارى گوارشى
است و با مصرف قرص ضدّ درد مى تواند درد ناشى از بيمارى فوق را كاهش دهد، ولى اگر
روزه بگيرد، از نيمه روز دردش شروع مى شود و يا بيمارى كه اگر روزه نگيرد، زودتر
بهبود مى يابد، چيست؟
ج ـ احتمال بدتر شدن و درد كشيدن و ديرتر بهبود يافتن، همه اينها مجوّز نگرفتن
روزه است; يعنى اگر در روزه گرفتن، احتمال بيمارى، دير بهبود يافتن يا درد كشيدن
وجود داشته باشد، روزه گرفتن بر او واجب نيست و افطار براى همان احتمال، جايز است،
چه رسد به اطمينان به آن گرفتارى ها و بيمارى ها.
8/3/79
س 595 ـ جوانى هستم بيست و يك ساله كه مدّت يك سال و نيم است كه به بيمارى تومور
استخوانى مبتلا شده ام و درد شديدى را تحمّل مى كنم كه راه درمان آن، عمل جرّاحى و
تنها راه تسكين آن در حال حاضر، مصرف آسپرين ( A.S.A ) است. تأثير تسكينى اين قرص
بر روى بدن من حدود هشت ساعت است و بايد حتماً بعد از هشت الى ده ساعت، اين قرص را
مجدّداً مصرف كنم، وگرنه درد زانو براى من غير قابل تحمّل است. با توجّه به اين كه
روزه هاى ماه رمضان، بيشتر از ساعتِ ذكر شده است، تكليف روزه هايم چيست؟ و
آيا دادن كفّاره هم بر من واجب است؟
ج ـ شخصى كه بيمار است و احتمال ضرر مى دهد، نبايد روزه بگيرد، و اگر عذرش از
ماه رمضان تا ماه رمضان ديگر ادامه پيدا كند، قضا نيز ندارد; ليكن براى هر روز، يك
مُدّ طعام (057 گرم گندم يا جو) به فقير بدهد.
9/11/78
س 596 ـ اگر زن روزه مستحبّى بگيرد و شوهر او ناراضى باشد، روزه او چه حكمى
دارد؟
ج ـ اگر مانع حقّ استمتاع شوهر گردد، روزه اش باطل است.
29/9/78
مسائل متفرّقه روزه
س 597 ـ كسى كه در غير ماه رمضان نماز مغربش را بخواند و نماز عشا را فراموش كند، فرداى آن شب، روزه بر او واجب است يا نه؟
ج ـ روزه اش واجب نيست; هر چند احتياط مستحب در گرفتن آن است.
27/10/76
س 598 ـ طرح افطارى آموزش و پرورش به اين صورت است كه مديران مدارس، مبلغى پول
يا مقدارى برنج تعيين مى كنند كه دانش آموزان به مدارس بياورند تا در يك شب ماه
مبارك رمضان به دانش آموزان، افطارى بدهند. مدير مدرسه، معلّمان را هم دعوت مى كند
تا مراسم افطارى را به كمك آنها به پايان برساند، همچنين در اردوهاى دانش آموزان،
تعدادى از معلّمان به عنوان همراه و سرپرست در اين اردو شركت مى كنند و از
ناهارى كه از پول دانش آموزان تهيّه شده است، به اين معلّمان هم داده مى شود. خوردن
اين غذاها براى آنها چه حكمى دارد؟
ج ـ اگر ظواهر حال، دالّ بر رضايت كسانى است كه پول را براى افطارى يا اردو داده
اند، مانعى ندارد كه معمولاً هم چنين است; يعنى كسى كه پول را براى افطارى يا اردو
و بچّه ها مى دهد، اگر به او گفته شود كه آيا معلّمان هم مثلاً مى توانند از اين
افطارى و غذاى اردو بخورند و استفاده نمايند، استقبال مى كند و خودِ اين استقبال
تقديرى، براى جوازْ كفايت مى كند. 6/2/77
