لطفا منتظر باشید ...
بدن ـ لباس و مكان نمازگزار
س 270 ـ ستر موى مصنوعى خانم ها در نماز و همچنين غير نماز چه حكمى دارد؟ آياپوشاندن آنها واجب است يا خير؟ نگاه كردن به آنها چه صورتى دارد؟
ج ـ نگاه كردن به موى مصنوعى و يا لمس آنها كه از اجزاى بدن زن نيست، مانعى
ندارد، كما اين كه پوشاندن آنها براى نماز هم غير لازم است. آرى، آنچه از سر و گردن
كه با موى مصنوعى پوشانده نشده، بايد پوشانده شود. 27/2/78
س 271 ـ در حال نماز اگر زير چانه زن پوشيده نباشد، چه حكمى دارد؟
ج ـ زن بايد موقع نماز، تمام بدن، حتّى سر و موى خود را بپوشاند; ولى پوشاندن
صورت به مقدارى كه در وضو شسته مى شود و دست ها و پاها تا مچ لازم نيست; امّا براى
آن كه يقين كند كه مقدار واجب را پوشانده است، بايد مقدارى از اطراف صورت و قدرى
پايين تر از مچ را هم بپوشاند. 10/7/79
س 272 ـ مگر خداوند به زن ها نامحرم است كه اگرچه در اتاق تنها باشد، بايد
باحجاب نماز بخواند؟
ج ـ نماز از واجبات است و اجزاء و شرايطش تعبّدى است.
10/7/79
س 273 ـ كسى كه كنترل ادرار خود را ندارد و نمى داند كه چه ساعاتى مى تواند خود
را كنترل كند، اگر در حين نماز نجس شود، چه حكمى دارد؟ كسى كه كنترل مدفوع خود را
ندارد، چه طور؟
ج ـ چنين كسى قبل از هر نماز بايد خود را تطهير نمايد و به وسيله اى از سرايت
نجاست ادرار در حدّ امكان به جاهاى ديگر بدن و لباس، خود را محفوظ بدارد و بيرون
آمدن ادرار براى امثال موارد ذكر شده در سؤال كه شخص وقت معيّنى را به قدر وقت نماز
كه در آن وقت ادرار بيرون نيايد، از خود سراغ ندارد، مضرّ به صحّت نمازش نيست و
اكتفا به يك وضو براى آنها نسبت به دو نماز كه پشت سر هم خوانده مى شود، خالى از
قوّت نيست; ليكن احتياط، در گرفتن يك وضو براى هر نماز است و در اين حكم، فرقى بين
مدفوع و ادرار نسبت به وضو و تطهير نيست. 23/1/77
س 274 ـ بدن برخى از بيماران بسترى در بيمارستان به واسطه خونگيرى و... نجس است
و بعضى نيز لباسشان نجس است. در صورتى كه امكان غسل و دسترس به لباس پاك نباشد،
براى اداى نماز چگونه بايد عمل كنند؟
ج ـ در صورت ناچارى مانعى ندارد و صحيح است، به شرط آن كه به مقدار توان، لباس
هاى نجس را كم كنند و سبُك نمايند; چون تخفيف در نجاست، مانند اصل طهارت و پاك بودن
بدن و لباس، شرط صحّت نماز است.
29/5/77
س 275 ـ اگر در دو جاى بدن يا لباس لكّه خون، هر كدام به اندازه حدوداً يك درهم
باشد، آيا نماز خواندن با آنها اشكال دارد؟
ج ـ آن مقدار از خون لباس در نماز معفوّ است كه اندازه آن كم تر از يك درهم باشد
و در فرض سؤال، چون هر يك به قدر درهم است، معفوّ نيست; و ناگفته نماند كه به مقدار
درهم و مازاد، معفوّ نيست و نيز در خون هاى متعدّد و مختلف، معيارْ مجموع آنهاست نه
هر يكْ جداگانه. بنابراين، اگر هر يك مستقلاً كم تر از يك درهم باشند، ليكن مجتمعاً
به قدر يك درهم يا زيادتر باشند، معفوّ نيست.
29/5/77
س 276 ـ در مواردى كه در قسمتى از بدن شخص، زخم هاى بزرگ و كوچك متعدّدى باشد،
وضعيت فعلى درمان او چنين است كه در انجام دادن كارهاى درمانى از قبيل: بخيه، ضدّ
عفونى كردن و پانسمان و غير آن، منطقه اى كه مشتمل بر آن زخم هاست، كلاًّ متنجّس مى
شود و اين نجس شدن، به وسيله خون خارج شده از زخم نيست; بلكه خون، با داروهاى ضدّ
عفونى غالباً زايل مى شود; ليكن با آغشته كردن محل با مواد ضدّ عفونى و دارويى، كلّ
قسمت مشتمل بر زخم ها متنجّس مى شود و حتّى ممكن است به دليل حال بدِ بيمار و ناحيه
زخم، نجاست ديگرى از قبيل بول و غائط نيز در اين مسئله دخالت نمايد. از طرفى به
دليل حَرَجى بودن و ضرر داشتن، تطهير امكان پذير نيست و از طرفى رطوبت خارجيه مورد
عفو نيست. با توجّه به موارد گفته شده، در خصوص چند سؤال ذيل، نظر خود را اعلام
فرماييد:1) آيا عفو از خون جروح و قروح، مواردى را كه رطوبات خارجى وارد منطقه زخم بشود،
به طورى كه ورود اين رطوبات، لازمه معالجه و درمان باشد و باعث متنجّس شدن بخشى از
بدن گردد و تطهير آن حرجى باشد، شامل مى شود يا خير؟
2) در سؤال فوق، اگر رطوبت خارجى به طور اتّفاقى وارد شود و لازمه درمان نباشد،
مثل اين كه دارويى نشت كند يا مايعى روى زخم بريزد، عفو در نمازْ شامل آن مى شود يا
نه؟
3) در مواردى كه علاوه بر خون جروح، نجاست ديگرى از قبيل بول و غائط در بخش
مجروح بدن دخالت داشته باشد و تطهير، حَرَجى باشد، عفو شامل مى شود يا خير؟
4) در هر موردى از موارد فوق كه از شمول معفوّ بودن خون قروح و جروح خارج باشد،
ولى تطهير بدن يا لباس به دليل زخم يا بيمارى داراى حَرَج شخصى يا نوعى يا داراى
ضرر براى زخم باشد، تكليف شخص از نظر نحوه اقامه نماز چيست؟
ج ـ در مسئله عفو از نجاست در نماز، دو عنوان مورد عفو است و هر كدام هم مستقل
است: 1. خون كم تر از درهم بغلى (يعنى تقريباً به اندازه يك اشرفى); 2. خون قروح و
جروح و لوازم آن و غير لوازم كه ازاله اش حَرَجى باشد و نتوان به سهولت آن را تطهير
و يا مرتفع نمود، و موارد مرقومه (سؤال هاى فوق) از مصاديق عنوان دوم است كه با
حَرَج، معفوّ است. آرى، در عنوان اوّل، همان قيود و ضيقى كه در عبارات اصحاب آمده،
به خاطر اقتصار بر مورد نص، معتبر شناخته شده و با بودن عنوان موسع دوم، ضيق عنوان
اوّل براى افراد مشكلى به وجود نمى آورد. «يريد الله بكم اليُسر و لا يريد بكم
العُسر» . 11/11/77
س 277 ـ آيا پوشاندن دندان با طلا اشكال دارد؟ حكم پوشاندن آن با پلاتين چيست؟
ج ـ استفاده از طلا به عنوان زينت براى مردان، حرام است; ولى استفاده از پلاتين
و نقره در نماز، مانعى ندارد.
15/9/79
س 278 ـ آيا استفاده از زيور آلات طلا كه براى اطفال هديه مى آورند، براى طفل
پسر، مانند مردان حرام است يا خير؟
ج ـ انسان تا بالغ نشده، امثال استفاده از طلا در محرّمات، بر او حرام نيست و
اصولاً غير بالغ، تكليف ندارد و مرفوع القلم است.
6/3/76
س 279 ـ برخى تاول و جوش هاى بدن، احياناً باعث ايجاد لكّه هاى خون در لباس مى
شوند. با اين قبيل لباس ها نماز خواندن چه حكمى دارد؟
ج ـ اگر شخص يقين دارد كه خون است نه زردآبه، اگر كم تر از درهم باشد (كه
تقريباً به اندازه يك اشرفى مى شود)، مانعى ندارد.
24/7/79
س 280 ـ اگر انسان نداند كه لباسش نجس است يا نه و بعد از آن هم نفهمد، نمازش
صحيح است يا نه؟
ج ـ نمازش درست است و آنچه موجب بطلان نماز است، يقين به نجاست در لباس و بدن، و
يا فراموش كردن آن است كه بعد از نماز، هر وقت فهميد، بايد نماز را دوباره بخواند و
جهل به نجاست، هر چند بعد از نماز هم بفهمد، موجب بطلان نيست.
17/3/78
س 281 ـ اگر در نجاست لباسى شك داشته باشيم، آيا نمازهايى كه با آن خوانده ايم،
باطل است؟
ج ـ كسى كه در پاك بودن بدن و لباس خود شك دارد، چنانچه نماز بخواند و بعد از
نماز بفهمد كه بدن يا لباسش نجس بوده، نمازش صحيح است. 15/9/79
س 282 ـ آيا اگر بعد از مدّت حيض حمّام كرديم; امّا دوباره بعد از چند ساعتى بعد
خون ديديم و حمّام كرديم، اشكال دارد همان لباس هاى قبلى را بپوشيم؟ يعنى آيا
خواندن نماز با آن لباس ها اشكال دارد؟
ج ـ اگر لباس به خون يا نجاست ديگرى آلوده نشده باشد، مانعى ندارد.س 283 ـ اگر كسى در زمان حيات خود، لباسش را به ديگرى كه لباس پاك نداشته داده
تا نماز بخواند و لباس را نبخشيده، و آن شخص فراموش كرده لباس را برگرداند و مدّتى
با آن نماز خوانده و فعلاً فوت نموده تكليف نمازهايى كه با آن لباس خوانده چيست؟
ج ـ نمازهايش صحيح است; چون بر فرض كه مال غير هم بوده، جاهل به غصبيت بوده، و
نماز با جهل به آن صحيح است.
27/7/78
س 284 ـ آيا خريد و استفاده از لباس يا كمربندى كه تكّه كوچكى از چرم غير ذبح
شرعى در آن به كار رفته است، صحيح است؟ حكم نماز با اين لباس، چگونه است؟
ج ـ خريد و استفاده مانعى ندارد. ليكن يكى از شرايط لباس نمازگزار اين است كه از
اجزاى حيوانات حرام گوشت نباشد و اگر مويى از آن همراه نمازگزار باشد، نمازش باطل
مى شود. 8/6/79
س 285 ـ آيا چادر مشكى براى زن كراهت دارد؟ براى نماز چه طور؟
ج ـ يكى از چيزهايى كه در لباس نماگزار مكروه است، پوشيدن لباس سياه است، حتّى
براى خانم ها، مگر با سِتر و عفافِ در شأن آنها منافات داشته باشد و فقه و شرع براى
رنگ و كيفيّت لباس، فى حدّ نفسه، نه نسبت به مردان و نه نسبت به زنان، حكم خاصّى
ندارد، «و كلّ شئ مطلق حتّى يرد فيه نهى» و اصل در همه اعمال، بر حليّت است. آرى،
عوارض جانبى، مانند به انحراف كشيدن جوانان و ترويج فرهنگ هاى مبتذل و يا خلاف حياى
عمومى و امثال آن، جهات ديگرى است كه مى تواند موجب منع عقلى و يا عقلايى يا شرعى
گردد و عدم جوازش تابع همان منع است. 10/7/79
س 286 ـ محلّ قدمين نماز شخصى غصبى ولى محلّ سجودش مباح است. نمازش چه حكمى
دارد؟
ج ـ نماز او باطل است، چون در مكان مصلّى شرط است كه غصبى نباشد.
27/2/78
س 287 ـ اگر كسى در جايى كه مى دانسته نجس است، ولى فراموش كرده، نماز بخواند،
آيا نمازش صحيح است؟
ج ـ نماز خواندن در جاى نجس، اگر آن محل خشك باشد يا رطوبت مسريّه نداشته باشد،
صحيح است و فقط جاى سجده بايد طاهر باشد.
30/11/77
س 288 ـ پدر خانواده اى فوت كرده و بچّه ها هم بالغ نيستند. آيا مى توان در آن
خانه نماز خواند؟ آيا داماد اين خانواده مى تواند در آن خانه، نماز بخواند؟ سايرين
چه طور؟
ج ـ رفت و آمد به خانه صغير و غيررشيد، منوط به رعايت مصلحت صغار، به اجازه قيّم
و ولىّ صغير است. 12/2/77
س 289 ـ نماز خواندن مرد بر روى فرشى كه از ابريشم بافته شده، چه حكمى دارد؟
ج ـ حرام نيست و نماز خواندن روى آن، صحيح است.
14/4/77
س 290 ـ نماز خواندن در بانك ها و ادارات و مدارس كه اغلب وضعيت ملكى آنها مشخّص
نيست، چه صورتى دارد؟
ج ـ گرچه نمى توان گفت نماز در آن مكان ها به دليل «اصالة الصحّه» و «قاعده يد»
باطل است; امّا احتياط در شبهات، مطلوب است. 23/10/79
س 291 ـ اگر ملكى كه مستأجر در آن زندگى مى كند و يا مشغول كار است صاحب آن به
مبلغ اجاره تعيين شده راضى نباشد، نماز خواندن در آن مكان چه حكمى دارد؟
ج ـ عقد اجاره، از عقود لازمه است و اگر كسى مِلكى را به ديگرى اجاره بدهد و
مدّت و مبلغ اجاره را به نرخ روز معيّن نمايد و بعد به جهاتى قيمت اجاره ملك در
بازار بالا برود، موجر بيش از مقدار معيّن شده را طلبكار نيست، هر چند نمى دانسته
كه بازار، قيمت را بالا مى برد; ولى اگر مدّت اجاره تمام شده و مالك تقاضاى اجاره
بيشتر دارد و مستأجر، همان اجاره قبلى را بيشتر نمى دهد، چون تصرّفش تصرّف عدوانى
است. نماز خواندن در آن مكان، باطل است. 24/7/79
س 292 ـ فردى در مسجد براى نماز جماعت جا گرفته و بيرون رفته است و تا هنگام
اقامه جماعت، رجوع نكرده. آيا به محض منعقد شدن نماز جماعت، حقّ او از آن مكان ساقط
مى شود و ديگرى مى تواند جاى او را تصرّف كند؟
ج ـ جاى گرفته شده براى نماز كه با سجّاده و رحل و جانماز و امثال آنها مشخصّ
شده باشد و شخص، جا را گرفته تا براى وضو گرفتن و كارهاى همانند آن كه مربوط به
نماز و مقدّمات آن است، بيرون مى رود، اگر تا قبل از ركوع نماز نيامده و كسى جاى او
را گرفت، بنا بر احتياط واجب، آن شخص بايد نمازش را اعاده و يا قضا نمايد، ولى نسبت
به بعد از ركوع، مانعى ندارد. 27/8/79
