لطفا منتظر باشید ...
اعتكاف
س 599 ـ بهترين وقت اعتكاف در روايات وارده دهه آخر رمضان است و اين كه مرسومشده در «ايّام البيض» شهر رجب، عدّه اى اعتكاف مى نمايند، تا چه حد در روايات و
اخبار، وارد شده است؟ و آيا «ايّام البيض» ماه رجب، خصوصيّتى دارد؟
ج ـ در روايات ديگر نسبت به «اَشهر حرم» هم آمده و رجب، هم از «اَشهر حرم» است،
و «ايّام البيض» رجب، براى اعتكاف، خصوصيّتى ندارد. 16/8/78
س 600 ـ مستحبّات اعتكاف چيست؟
ج ـ عبادت، دعا و ذكر است. 16/8/78
س 601 ـ چه چيزهايى بر معتكف حرام است؟ و كدام يك از آنها باطل كننده اعتكاف
است؟
ج ـ پنج چيز بر معتكف حرام است; ليكن احتياط مستحب در ترك همه محرّمات احرام
است:1. امور شَهَويه مربوط به زنان، مانند آميزش و لمس كردن و بوسيدن;2. استمنا;3. استشمام بوهاى خوش و يا گياهان خوش بو و لذّت بردن از آنها;4. خريد و فروش، بلكه مطلق تجارت، بنا بر احوط;5. مجادله و مباحثه براى كوبيدن كسى و غلبه بر او.و محرّمات ذكر شده، همان طور كه معصيت و گناه است، اگر عمداً انجام گيرد، موجب
بطلان اعتكاف نيز هست. 17/11/77
س 602 ـ آيا اعتكاف در مسجد جامع، در رديف اعتكاف در مساجد چهارگانه است يا
اعتكاف در مسجد جامع، بايد به اميد ثواب و رجاى مطلوبيت باشد؟
ج ـ بايد به اميد و رجاى ثواب باشد. 16/8/78
س 603 ـ اگر كسى جاى ديگرى را كه معتكف بوده، غصب كند، گفته مى شود كه اعتكاف او
باطل است. حال اگر جاهل بود يا عامد بود و بعد، پشيمان شده و جاى خود را عوض كند،
اعتكاف او صحيح است يا خير؟ در صورت عمد، آيا كفّاره دارد يا خير؟
ج ـ اعتكاف با عوض كردن محل بر فرض بطلان آن با غصبيّت محلّ قبلى در مسجد، صحيح
است; گرچه مرتكب تضييع حق و غصب شده باشد. 9/8/77
س 604 ـ در رساله هاى عمليّه، مساجد جامع و يا مسجدى كه مردم زياد در آن آمد و
شد مى نمايند، به عنوان محلّ اعتكاف آمده، در حالى كه امروزه، مساجد مختلفى در
محلّه هاى مختلف به عنوان محلّ اعتكاف، استفاده مى شود كه شكّ در جامعيت آنهاست.
حكم اين مسئله چيست؟
ج ـ با شكّ در جامعيت، اعتكاف در آنها صحيح نيست.س 605 ـ آيا اعتكاف در غير مساجد جامع، مثل نمازخانه دانشگاه ها، رجائاً اشكال
دارد يانه؟ در صورت صحّت، احكام اعتكاف، از قبيل ترك محرّمات اعتكاف بر آنها جارى
مى شود يا خير؟
ج ـ جايز نيست و رجائاً تنها در مساجد جامعْ جايز است، نه مساجد محل و امكنه
معيّنه ديگر. 9/8/77
س 606 ـ ممكن است بر اثر شرايط به وجود آمده، مثل توسعه و پيشرفت محل و بزرگى
مساجد، رجوع عامّه مردم در زمان هاى مختلف به مساجد، كم و زياد شود. مثلاً در برهه
اى از زمان، رجوع عامّه مردم به مسجدى بوده، چون وسعت بيشتر داشته و در وسط محل
بوده و به مرور زمان، مسجد ديگرى در آن محل، ساخته مى شود كه بنا به دلايلى
رجوع عامّه مردم به مسجد جديد بيشتر است، آيا اين شرايط، باعث مى شود مسجد جامع به
مسجد جديد اطلاق شود يا مسجد جامع، همان مسجد قديمى خواهد بود؟
ج ـ ملاك، جامعيّت مسجد است نه جامعيّت براى شهر يا محلّه. اگر هردو مسجد، محلّ
رفت و آمد و اجتماع مردم آن محلّه با محلّه هاى ديگر هستند، هر دو مسجد جامع اند و
اگر يكى از جامعيّت به اين معنا خارج شده، مسجد ديگر كه داراى وصف مذكور است، مسجد
جامع است و بايد توجّه داشت كه مسجد جامع بودن و نبودن، تنها در مسئله اعتكافْ اثر
دارد، نه در بقيّه احكام مساجد. 15/9/79
س 607 ـ اگر مسجدى در كنار جاده اى در بيابان باشد و هر شب جمعه، جمعيّت زيادى
براى مراسم دعاى كميل از شهرهاى اطراف به آن جا بيايند، آيا آن مسجد حكم مسجد جامع
را دارا مى باشد؟
ج ـ حكم مسجد جامع را ندارد. 15/9/79
س 608 ـ اگر اعتكاف در زير زمين مسجد جايز و صحيح باشد، در صورتى كه بين طبقه
پايين و بالا درِ ورودى داشته باشد، اگرچه زير زمين به عنوان طبقه پايين مسجد
تَلّقى شود، مى توان اعمال را در طبقه بالا انجام داد و طبقه پايين، محلّ اسكان و
خواب و استراحت باشد يا خير؟ آيا هر دو محل بايد در يك مكان باشند؟
ج ـ هر مسجدى كه رفت و آمد در آن زياد باشد، به حيث اين كه مسجد جامع محسوب
گردد، اعتكاف در همه جاى آن درست است و تغيير مكان و تحوّل ذكر شده در سؤال مضرّ به
اعتكاف نيست. 9/8/77
س 609 ـ حكم حياط مسجد براى معتكف چيست؟ آيا حكم خارج از مسجد را دارد يا حكم
مسجد را؟
ج ـ حياط مسجد، اگر مسجد بودن آن احراز نشود، حكم مسجد را ندارد. 9/8/77
س 610 ـ خارج شدن معتكف از مسجد در موارد ذيل، چه حكمى دارد؟
1) براى وضو و غسل مستحبّى و مسواك زدن.2) جهت تلفن زدن به خانواده در موارد غير ضرورى و امور متعارف.3) رفتن به بيرون مسجد و حياط آن؟
ج 1 ـ مانعى ندارد، چون حاجت شرعى است، هر چند ضرورى نيست.ج 2 و 3 ـ بايد توجّه داشت كه جواز خروج از مسجد، منوط به مطلوبيّت و مرغوبيّت
شرعيه است نه هر امرى، ولو حاجت دنيويه هم باشد، چه رسد كه آن هم نباشد، و
بايد بين اعتكاف در مسجد و يا ماندن در خانه و زندان، فرق باشد، و حكمت
اعتكاف، دور شدن از مسائل زندگى و ارتباط داشتن بيشتر با خالق است. 9/8/77
س 611 ـ با توجّه به غسل مستحبّى روز سوم اعتكاف و عدم وجود محلّ استحمام در
داخل مسجد، وظيفه معتكفان چيست؟
ج ـ اگر مى تواند بيرون مسجد، غسل را انجام دهد، خارج شدن از مسجد جهت غسل،
مانعى ندارد، چون خروج براى امرى مطلوب است; ليكن نبايد بيش از حاجت بيرون بماند و
نبايد به قدرى طول بكشد كه صورت اعتكاف به هم بخورد، مثل اين كه نصف روز بيرون
بماند.س 612 ـ كسى كه معتكف شد، مى تواند روزه هاى اين سه روز را به عنوان نذرى يا
استيجارى يا كفّاره حساب كند يا خير؟
ج ـ آنچه در اعتكافْ معتبر است، گرفتن روزه است در ايّام اعتكاف، نه روزه براى
اعتكاف. پس همين قدر كه روزه بگيرد، ولو استيجارى و يا كفّاره و قضا و غير آنها از
روزه هاى واجب و مستحب، كفايت مى كند، و چگونه چنين نباشد، با اين كه رسول الله
(صلى الله عليه وآله) در ماه رمضان معتكف مى شد؟ 9/8/77
س 613 ـ كسى كه نذر كرده است كه در «ايّام البيض» ، در مسجد مقدّس جمكران معتكف
شود، آيا با فرض مسافر بودن او و اين كه نذر كرده كه در صورت مسافر بودن هم روزه
بگيرد، آيا نذرش منعقد شده است يا خير؟ آيا درحالى كه مسافر است، اعتكافش صحيح است؟
ج ـ نذر روزه مستحبّى در سفر، اگر به قيد سفر باشد، صحيح است; يعنى اگر نذر كرده
كه «ايّام البيض» رجب را در سفر، روزه بگيرد و در مورد اعتكاف همين قدر كه بتواند
در سفر روزه بگيرد، اعتكافش هم درست مى شود، چون اعتكاف در سفر، همانند حَضَر، صحيح
است. 9/8/77
س 614 ـ آيا نذر روزه در سفر، جهت صحّت اعتكاف، نذر اعتكاف هم حساب مى شود كه
اعتكاف واجب عينى شود يا خير؟
ج ـ نذر روزه در اعتكاف، نذر اعتكاف نيست. بنابراين، اگر تخلّف نمود،
كفّاره حنث روزه را بايد بپردازد و روزه آن را اگر معيّن بوده، بايد قضا نمايد.
9/8/77
س 615 ـ اگر كسى اعتكاف را نذر نكرده و مستحبّى به جا آورده و در روز سوم، بيمار
شد يا ضرورتى برايش پيش آمد، مى تواند اعتكاف را به هم بزند؟ و آيا كفّاره دارد يا
خير؟
ج ـ كفّاره ندارد; امّا بايد آن اعتكاف را قضا نمايد. 9/8/77
