در سرزمین تبوک نسخه متنی

‌ سران كشورها و ممالك، چند صباحى در اين جهان زيسته و سر درنقاب خاك كشيده‏اند و آن قدرت و نيرو، زندگى را براى آنان در اين دنيا جاويدان نساخت. با داشتن كاخ‏هاى سربه فلك كشيده و خانه‏هاى زيبا و آراسته، سرانجام در دل خاك منزل گرفتند و خود را در برابر چنگال‏هاى درنده مرگ زبون و ناتوان ديدند. ظواهر فريبنده طبيعت، آنها را به خود مشغول ساخت و مجال هرگونه فكر، جز فكر جمع نيرو و قدرت، و زيـنت و ثـروت، را از آنان ستاند و از اين رهگذر، جز لذايد آنى و زودگذر چيـزى دستگيـرشـان نشد. قرآن نام اين لذت‏هاى زودگذر را «استمتاع» گذارده، چنان كه مي‏فرمايد: «اسْتَمْتَعَ الَّذِينَ مِنْ قَبْلِكُمْ بِخَلاقِـهِمْ؛ از آن‏چه در اختيار داشتند، برخوردار شدند»، و در روز آخر، روز پايان زندگى دنيوى، با حسرت تمام، چشم از اين جهان پوشيده و طبعـا فـراق بـا اين مظاهر لذت بخش براى كسانى كه آينده درخشانى براى خود نمي‏بينند، فوق‏العاده سخت و جان‏گداز است، چنان‏كه مي‏فرمايد:

«إِنَّما يُرِيدُ اللّهُ لِيُعَذِّبَهُمْ بِها فِى الحَيوةِ الدُّنْيا وَتَزْهَقَ أَنْفُسُـهُمْ وَهُمْ كافِرُونَ؛1

خدا مي‏خواهد آنها را با دادن اموال و اولاد در زندگانى دنيا معذب بسازد و با حال كفر، جانشان را بگيرد».

قرآن در پاره‏اى از موارد؛ آيندگان را به زندگى گذشتگان، توجه داده و مكررّا دستور مي‏دهد از هلاك و نابودى اقوامى كه از هر نظر از شما بالاتر بودند، پند بگيرند و بدانند آنان با آن عظمت نتوانستند زندگى جاويدان داشته باشند و سرانجام در برابر قضا وتقديرالهى تسليم گرديدند. اكنون به عنوان نمونه، آيه‏اى را نقل مي‏كنيم:

«أَوَ لَمْ يَسِـيرُوا فِى الأَرْضِ فَيَنْظُرُوا كَيْفَ كانَ عاقِـبَةُ الَّذِينَ مِنْ قَبْلِهِمْ وَكانُوا أَشَدَّ مِنْهُمْ قُـوَّةً وَما كانَ اللّهُ لِـيُعْجِزَهُ مِنْ شَي‏ءٍ فِى السَّمـواتِ وَلا فِى الأَرْضِ إِنَّهُ كانَ عَلِـيماً قَدِيراً؛2

1. توبه(9) آيه 55.

2. فاطر (35) آيه 44.