در سرزمین تبوک نسخه متنی

‌ نمي‏داند (و آشكار نمي‏سازد)! خدا از كارهاى شما آگاه است».

اين قسمت، آخرين بخش از آياتى است كه امير مؤمنان به دستور پيامبر آنها را در سرزمين منى بر مشركان قرائت نمود و با تفسير اين بخش، مجموع آياتى كه پيامبر به على تعليم داد، به پايان مي‏رسد و موضوع سخن در آيات بعدى، دگرگون و بخش تازه‏اى گشوده مي‏شود.

در اين بخش از آيات كه هم اكنون به تفسير آن مي‏پردازيم قرآن مجيد با دلايل منطقى، احساسات سربازى يكتاپرستان را برضد بت‏پرستان تحريك مي‏كند و از اين راه، روح شهامت و فداكارى در طريق هدف را در كالبد آن مي‏دمد.

امروزه در مراكز نظامى جهان، كوشش مي‏شود كه تنها از احساسات سربازى افراد برضد دشمن بهره‏بردارى شود؛ احساساتى كه حدّ و مرز نمي‏شناسد و مي‏خواهد هر نوع مانع را از پيش پاى خود بردارد. به‏طور مسلّم تحريك غرور ملّى و احساسات سربازى اگر به نفع يك طرف تمام گردد، سرانجام به ضرر جامعه انسانى تمام مي‏شود كه حفظ وصيانت آن برعهده اسلام است. پيشواى بزرگ اسلام در حالى كه انديشه توسعه‏طلبى و كشورگشايى بر سر ندارد، در اعزام سربازان به ميدان نبرد، در عين استفاده از جنبه‏هاى روانى و احساسى آنان، در تحريكشان حزم و احتياط را از دست نمي‏داد و احساسات و شور سربازى افراد را كاملاً كنترل مي‏كرد. پيامبر گرامى هر موقع، گروهى را به جهت جنگ مي‏فرستاد براى تهييج روح سربازان و فداكارى، آنان را به جمله‏هاى زير مورد خطاب قرار مي‏داد و مي‏فرمود:

«هان اى سربازان، شمشير مجاهدان كليد درهاى بهشت است، مركب‏هاى مجاهدان وسيله‏اى براى پيشروى به سوى بهشت مي‏باشد. يكى از درهاى بهشت «باب المجاهدين» است. مجاهدان در حالى كه شمشيرهاى خود را حمايل كرده‏اند از آن در وارد مي‏شوند و فرشتگان، مقدم آنان را گرامى مي‏شمارند».

ولى براى كنترل احساسات آنان جمله‏هاى زير را مي‏آورد:

«به نام خدا جنگ كنيد. هدف شما خدا باشد؛ خدايى كه خون بشر را محترم