8 - اوصاف و وجود خدا - نقد برهان ناپذیری نسخه متنی

8 - اوصاف و وجود خدا

بعضي از ادله‏اي كه بر امتناع اثبات وجود خدا ارائه مي ‏شود بر اساس ويژگي ‏ها، خصوصيات و اوصاف اوست. ممكن است پذيرش وصف و در عين حال، انكار وجود موصوف تناقض‏آميز به نظر آيد، ولي بايد توجه داشت كه مراد آن است كه خدا، بنابه تعريف و يا شبه تعريف چنين اوصافي را دارد؛ يعني اين كه اگر موجود باشد با اين اوصاف وجود خواهد داشت و يا اين كه در نزد معتقدان به او، خدا داراي چنين اوصافي است، لذا اين سؤال پيش مي ‏آيد كه آيا عقلاً مي ‏توان وجود خدا را با داشتن چنين اوصافي اثبات كرد؟ دراين‏جا ادله‏اي ذكر مي ‏شود كه گمان مي ‏رود اگر خدا را با اين اوصاف در نظر بگيريم وجودش قابل اثبات نيست.

آيا نامتناهي بودن خدا مانع اثبات وجود او است؟

از دو راه خواسته‏اند استدلال كنند كه چون خدا نامتناهي است، نمي ‏توان وجودش را اثبات كرد:

نامحدود بودن خدا و محدوديت قواي ادراكي انسان ما به صورت پيشيني مي ‏دانيم كه بشر قادر بر اثبات وجود خدا نيست، زيرا خدا نامحدود است و انسان از نظر فكري و ذهني محدود است و نامحدود در حيطه محدود نمي ‏گنجد. بنابراين، انسان نمي ‏تواند به خدا اشراف علمي پيدا كند. به تعبير ديگر، خدا ماهيت ندارد تا اثبات وجود او ممكن باشد، چرا كه براي اثبات وجود او بايد از مفاهيم كمك گرفت، زيرا تا در ذهن مفهوم چيزي نقش نبندد، نمي ‏توان وجود آن را اثبات كرد و چون خدا ماهيت ندارد، مفهوم او نيز در ذهن بشر نقش نمي ‏بندد.(1)

در پاسخ اين استدلال بايد گفت: خداوند حقيقتي است كه از هر حقيقت ديگري

1. ملكيان، جزوه كلام جديد، (اثبات وجود خدا)، ص 4.