اشكال دوم كانت(1) - نقد برهان ناپذیری نسخه متنی

مثلاً گفته مي ‏شود: من وجود دارم و از آن‏جا كه من ممكن‏الوجود هستم، پس واجب‏الوجودي هست.

بنابراين، با استفاده از تجربه، هستي ضروري ثابت مي ‏شود. اما نمي ‏توان از تجربه به دست آورد اين هستي ضروري چه ويژگي ‏هايي دارد، لذا در اين مورد بايد در مفاهيم صرف پژوهش كرد تا ويژگي ‏هاي هستي ضروري را به دست آورد. استفاده از مفاهيم صرف راهي است كه برهان هستي ‏شناختي ارائه مي ‏دهد.

اشكال دوم كانت(1)

با استفاده از برهان جهان‏شناختي نهايتاً به اين‏جا مي ‏رسيم كه موجود ضروري وجود دارد. حال بعد از آن‏كه اين مطلب دريافت شد اين سؤال مطرح مي ‏شود كه چگونه يك موجود ضروري بدون اين‏كه معلول موجود ديگري قرار گيرد مي ‏تواند موجود باشد؟ ضرورت غير مشروط به عنوان آخرين حامل اشيا كه ما به‏طور اجتناب‏ناپذيري بدان نيازمنديم، براي عقل انسان مهلكه‏اي واقعي است. كانت در ادامه مي ‏افزايد: ما نه مي ‏توانيم اين انديشه را ناديده بگيريم و نه مي ‏توانيم آن را بپذيريم كه ممكن است موجودي به عنوان برترين موجود در ميان همه موجودات بر ما نمودار شود، همان‏گونه كه بوده به خود بگويد: من كه از ازل تا ابد هستم، هيچ چيزي از آن‏چه اراده مي ‏كنم خارج نيست، مگر خود از كجا آمده‏ام؟ در اين‏جا همه پشتيباني ‏ها ما را مأيوس مي ‏كنند.

توضيح اشكال اول كانت‏

در برهان جهان‏شناختي از يك موجود ممكن به يك موجود ضروري مي ‏رسيم، ولي اين مقدار حركت فكري براي اثبات خدا كافي نيست، زيرا تا ثابت نشود كه آن موجود ضروري داراي علم مطلق، حيات مطلق و اوصاف ديگري است كه در اديان توحيدي به خدا نسبت مي ‏دهند وجود خدا اثبات نمي ‏شود و اثبات اين اوصاف در گرو برهان‏هاي هستي ‏شناختي خواهد بود، زيرا با برهان جهان‏شناختي نمي ‏توان اين اوصاف را به اثبات رساند.

بنابراين، به ناچار بايد در دنباله استدلال از برهان هستي ‏شناختي استفاده كرد تا مدعاي اديان