نقد برهان ناپذیری نسخه متنی

2- «حداقل من وجود دارم».(2)

{P نتيجه اين است كه:

3- «هستي مطلقاً ضروري وجود دارد».

كانت اين پرسش را متوجه مقدمه اول مي ‏كند كه چرا به مقدمه اول كه در واقع كبراي قياس است، تن داده‏ايم؟ به طور طبيعي ، زبان حال ما اين است كه وجود ممكن در موجوديّتش به دليل خصيصه امكاني ، بدون وجود واجب توجيه‏پذير نيست، زيرا بايد موجود واجبي او را از حدّ تساوي وجود و عدم خارج سازد تا وجودش توجيه شود.

كانت همين سؤال را در مورد واجب نيز تكرار مي ‏كند و مي ‏گويد: چرا واجب‏موجود است؟ البته اين سؤال براي توجيه وجود ممكن طرح نمي ‏شود، زيرا فرض اين است كه با پذيرش واجب وجود ممكن توجيه شده است. پس در واقع، كانت ما را با يك سؤال مستقل ديگري روبه‏رو مي ‏كند و مي ‏پرسد: صرف‏نظر از آن‏كه ممكني موجود است يا نه، چرا واجب موجود است؟ پاسخ به اين سؤال به اين صورت است كه اگر وجود ضروري موجود نباشد تناقض پيش مي ‏آيد. اگر دقت كنيم مي ‏بينيم كه در مقام پاسخ از برهان وجودي استفاده مي ‏كنيم.

در واقع، كانت مي ‏گويد: وقتي وجود واجب اثبات مي ‏شود كه پرسش از لمّيّت وجود واجب را پاسخ داده باشيم و چون اين پرسش به صورت برهان وجودشناختي پاسخ داده مي ‏شود، پس برهان جهان‏شناختي به وجودشناختي برمي ‏گردد و از خود هيچ استقلالي ندارد. اين همان اشكالي است كه مكي در كتاب معجزه خداگرايي (3) و پل ادواردز در

1 and 2. C itique of Pu e Reason p.508.

2. The Mi acle Of Theism p.82-83.