فرهنگ الهام بخش - امام شناسی نسخه متنی

فرهنگ الهام بخش

شاخصه و ويژگى عمده «اعتقاد به مهدويت » انتظار و آمادگى مداوم و آگاهانه براى ظهور امامى است كه از ديدگان همه غايب است و در صدد نابودى ظلم، ستم، فساد، تباهى، بى دينى و انحراف از جهان است. شهيد سيد محمد باقر صدر مى نويسد:

«مهدويت، تبلور يك الهام فطرى است كه مردم، از دريچه آن ... روز موعود را مى بينند. مهدى (عج) تنها يك انديشه نيست كه ما، در انتظار ولادت او باشيم و يك پيشگويى نيست كه به اميد مصداق آن نشسته باشيم; بلكه مهدى يك واقعيت خارجى و آماده باش است كه ما منتظر عمليات او هستيم.

تفكر «نفى هر نوع ظلم و ستم » ، اينك در شخص پيشواى منتظر - كه به زودى ظهور خواهد كرد - تجسم يافته است، شخصيتى كه به همه قدرت ها، «نه » مى گويد و تعهدى نسبت به هيچ حاكم ستمگرى ندارد» . (8)

نظريه بى بديل انتظار، به عنوان نقطه محورى مباحث كلامى و اعتقادى شيعه; بنيان مستحكم علوم دينى (فقه، حديث و...) ; روح حيات سياسى - اجتماعى شيعيان; اساس باورهاى آنان و الهام بخش حركت هاى دينى و اصلاح طلبانه به شمار مى رود.

انتظار داراى مفاهيم و مؤلفه هاى زيادى است كه در صحيفه علمى و عملى جهان تشيع، به روشنى مكتوب و مضبوط مى باشد; از جمله:

نفى وضع موجود (فساد، ظلم، بى عدالتى و تباهى) ;

طرد و عدم پذيرش حكومت هاى سياسى (نامشروع دانستن آنها) ;

اصلاح طلبى و اميد به زندگى بهتر (فرج و گشايش) ;

تلاش و كوشش براى پيشرفت و ترقى;

قيام، انقلاب و نهضت مداوم و فعال;

تشكيل حكومت هاى مشروع و دينى;

عدم انقياد و سازش در برابر ظالم و مفسدان و... .

با توجه به اين امور، به صراحت مى توان گفت كه «از بهترين رازهاى نهفته بقاى تشيع، همين روح انتظارى است كه كالبد شيعه را آكنده ساخته و پيوسته او را به تلاش، كوشش، جنبش و جوشش وا مى دارد... به تعبير دكتر على وردى (استاد جامعه شناس دانشگاه بغداد)، تشيع آتشفشان خاموش كوهسار اسلام است كه گاه و بى گاه، دود، بخار، لرزه و تكان اندكى پديد مى آورد و همين تاثير اندك، ريشه تمام انقلابات دنياى اسلام است » . (9)

جان دى استمپل نيز گويد: «از نظر تاريخى، اسلام شيعه، معتقد است كه هر دولت غير مذهبى، ذاتا فاسد است و سرانجام هنگام ظهور مهدى (عج)، امام دوازدهم شيعيان، [آن دولت] بايد سرنگون شود و به جاى آن حكومت عدل الهى در جهان مستقر گردد...» . (10)

گفتنى است كه انتظار نمايانگر دو موضع نفى و اثبات است و موضع اثباتى آن همواره سازنده، نشاط آور، اميد برانگيز و تحرك بخش مى باشد; اما موضع نفى آن، مخرب، انحرافى و خطرناك است و همواره موجب عقب ماندگى معتقدان به آن شده است.

«مساله انتظار حكومت حق و عدالت «مهدى » و قيام مصلح جهانى، در واقع مركب از دو عنصر است: عنصر نفى و عنصر اثبات. عنصر نفى، همان بيگانگى از وضع موجود و عنصر اثبات، خواهان وضع بهتر است. اگر اين دو جنبه، در روح انسان، به صورت ريشه دار حلول كند، سرچشمه دو رشته اعمال دامنه دار خواهد شد. اين دو رشته اعمال، عبارت است از ترك هر گونه همكارى و هماهنگى با عوامل ظلم و فساد و حتى مبارزه و درگيرى با آنان، از يك سو و خودسازى و خودباورى و جلب آمادگى جسمى و روحى، مادى و معنوى، براى شكل گرفتن آن حكومت واحد جهانى، از سوى ديگر... هر دو قسمت، كاملا سازنده و عامل تحرك، آگاهى و بيدارى است » . (11)

«انتظار» ، نه تنها جوهره اصلى حيات فكرى شيعه است; بلكه باور به آن، امرى بايسته و واجب است و از بهترين و با ارزش ترين اعمال به شمار مى رود. امام زين العابدين عليه السلام فرموده است: «انتظار الفرج من اعظم العمل; انتظار فرج، از برترين اعمال است » . (12)

انتظار فرج، يكى از عقايد انسان ساز و انقلاب آفرين و از مهم ترين منابع الهام و شوق دهى براى زمينه سازى جهت ايجاد تحول و تكامل و سوق دادن انسان ها به سوى حكومت عدل و ايمان است. از ديدگاه اسلام، به خصوص مذهب حق تشيع، انتظار، همه گاه برانگيزنده، تحرك بخش، جنبش آفرين، سرچشمه شور مقاومت، ايثار و قيام و حركت مستمر است. (13)

شيعه يعنى شوق يعنى انتظار صاحب آيينه تا صبح تا بهار شيعه يعنى صاحب پا در ركاب تا كه خورشيد افكند رخ از نقاب