ب: آيات الاهى در نطام حيات حيوانى - طبیعت و حکمت نسخه متنی

ب: آيات الاهى در نطام حيات حيوانى

«اولم يروا انّا خلقنا لهم مما عملت ايدينا انعاماً فُهم لها مالكون. وذللّناها لهم فمنها ركوبهم ومنها يأكلون. ولهم فيها منافع ومشارب افلايشكرون;(241) آيا نديده اند كه ما به قدرت خويش براى ايشان چهارپايانى آفريده ايم تا آنان مالك آن ها باشند؟ و آن ها را براى ايشان رام گردانيديم. از برخى شان سوارى مى گيرند و از بعضى مى خورند. و از آن ها سودها و نوشيدنى ها دارند. پس چرا شكرگزار نيستيد؟»

«وان لكم فى الانعام لعبرة نسقيكم ممّا فى بطونها ولكم فيها منافع كثيرة ومنها تأكلون وعليها وعلى الفلك تُحملون;(242) و البته براى شما در دام ها [ ى گلّه درس ] عبرتى است. از [ شيرى ] كه در شكم آن هاست، به شما مى نوشانيم، و براى شما در آن ها سودهاى فراوان است و از آن ها مى خوريد. و بر آن ها و بر كشتى ها سوار مى شويد.»

«والانعام خلقها لكم فيها دفء ومنافع ومنها تأكلون;(243) و چارپايان را براى شما آفريد: در آن ها براى شما [ وسيله ى ] گرمى و سودهايى است، و از آن ها مى خوريد.»

ج: آيات الاهى در نظام حيات نباتى

«وهو الذى انزل من السّماء مآءً فاخرجنا به نبات كل شىء فاخرجنا منه خضراً نخرج منه حبّا متراكبا و من النخل من طلعها قنوان دانية وجنّات من اعناب والزّيتون والرّمان مشتبهاً وغير متشابه انظروا الى ثمره اذا اثمرو ينعه، انّ فى ذلكم لايات لقوم يؤمنون;(244) و اوست كسى كه از آسمان، آبى فرود آورد; پس به وسيله آن از هرگونه گياه برآورديم، و از آن [ گياه ] جوانه سبزى خارج ساختيم كه از آن، دانه هاى متراكمى بر مى آوريم. و از شكوفه ى درخت خرما خوشه هايى نزديك به هم. و [ نيز ] باغ هايى از انگور و زيتون و انار ـ همانند و غير همانند ـ خارج نموديم. به ميوه ى آن چون ثمر دَهَد و به [ طرز ] رسيدنش بنگريد. قطعاً در اين ها براى مردمى كه ايمان مى آورند نشانه هاست.»

«ومن آياته انّك ترى الارض خاشعة فاذا انزلنا عليها الماء اهتزّت وربت، ان الذى احياها لمحى الموتى، انّه على كل شىء قدير;(245) و از [ ديگر ] نشانه هاى او اين است كه تو زمين را فسرده مى بينى و چون باران بر آن فرو ريزيم به جنبش در آيد و بردَمَد. آرى، همان كسى كه آن را زندگى بخشيد قطعاً زنده كننده ى مردگان است. در حقيقت، او بر هر چيزى تواناست.»

«والارض مددناها والقينا فيها رواسى وانبتنا فيها من كل شىء موزون;(246) و زمين را گسترانيديم و در آن كوه هاى استوار افكنديم و از هر چيز سنجيده اى در آن رويانيديم.»

امام صادق عليه السلام: «تأمل الحكمة، فى خلق الشجرو اصناف النبات فانها لمّا كانت تحتاج الى الغذاء الدائم كحاجة الحيوان ولم يكن لها أفواه كأفواه الحيوان ولا حركة تنبعث بها لتناول الغذاء جعلت اُصولها مركوزة فى الارض لتنزع منها الغذاء فتودّيه الى الأغصان وما عليها من الورق والثمر فصارت الأرض كالاُمّ المربّية لها، وصارت اصولها الّتى هى كالأفواه ملتقمة للأرض لتنزع منها الغذاء كما يرضع اصناف الحيوان اُمّهاتها;(247) در آفرينش درختان و گياهان نظاره كن. از آنجا كه درخت نيز بسان حيوان همواره به غذا محتاج است و از طرفى; مانند حيوان دهان و حركت ندارد كه غذا را بگيرد، ريشه هاى آن در دل زمين فرو رفته تا غذا را [ گاه از اعماق زمين ] بگيرد و به شاخ و برگ و ميوه رساند. پس زمين مانند مادر پرورش دهنده ى آن است و ريشه ها چون دهان آن است كه با آن ها غذا را از زمين مى گيرد، چنان كه حيوانات، كودكان خود را شير مى دهند.»