اين مرحله عهده دار انعكاس اهم راه حل هاى ارائه شده از سوى عالمان دين; براى ايجاد ارتباط بين نظام مندى جهان و هستى خداوند مى باشد. اگرچه اين مسئله به تفصيل در فصل چهارم بيان شد; ولى چون اين ديدگاه ها در تبيين و تفسير متونى كه به بخشى از آن ها اشاره شد، بيان گرديده است، بى مناسبت نيست كه شرح مختصرى از آن ها ارائه گردد تا به مثابه ى نتيجه گيرى و پايان بخش اين فصل باشد.
1 ـ شناخت آيه اى، استدلال فلسفى
اين ديدگاه معتقد است: آن دسته از گزاره هاى دينى كه حكايت از وجود نظم در هستى مى كنند، در صدد ايجاد مقدماتى براى تشكيل يك برهان عقلى براى دلالت بر وجود خداوند و صفات او مى باشند; يعنى تدبر و تأمل در آيات تكوينى الاهى، انسان را به حقايقى سوق مى دهد كه با انضمام آن به اصول كلى عقلى، مى تواند وجود خداوند را با استدلال فلسفى و برهانى، اثبات نمايد.(254)
2 ـ شناخت آيه اى، استنباط علمى
بر اساس اين نظريه، شناخت آيه اى براى رهنمون شدن انسان به وجود خداوند، از مشرب استقراء و حساب احتمالات سيراب مى شود; بنابراين روش استدلال در آيات الاهى با روش حاكم بر علوم تجربى هم خوانى و انطباق دارد; بنابراين شناخت آيه اى از ماهيت علمى برخوردار است.(255)
لطفا منتظر باشید ...
