موارد استعمال «اتراف» و «اسراف» در قرآن و روايات - یادنامه کنگره هزاره نهج البلاغه نسخه متنی

«و لكنى اسى ان يلي امر هذه الأمّة سفهائها و فجّارها فيتخذوا مال اللّه دولا و عباده خولا و الصالحين حربا و الفاسقين حزبا».

«من از آن بيمناكم كه زمام امر اين ملت را نادانان و بدكاران بدست گيرند و در نتيجه مال خدا (بيت المال) را بجاى صرف در جهت تأمين مصالح و رشد امت بخود اختصاص دهند و دست بدست بگردانند و بندگان خدا را بنده و برده خود دانسته به استثمار آنها بپردازند و با مردم صالح و بيدار مبارزه كرده و آنها را سركوب نمايند و در عوض افراد ناپاك و ناشايست را حزب و ياور خود قرار دهند».

موارد استعمال «اتراف» و «اسراف» در قرآن و روايات

يكى از واژه‏هاى قرآن و روايات لغت اسراف و اتراف است كه ناگزير لازم است بمناسبت موضوع مورد بحث، توضيح كوتاهى در باره آن داده شود.

قرآن مجيد در 23 مورد، از اسراف نكوهش كرده است كه در دو مورد آن كلمه «لا تسرفوا» و در دو مورد كلمه «إنه لا يحبّ المسرفين» و در يك مورد كلمه «و لا تبذّر تبذيرا» و در يك مورد كلمه «إنّ المبذّرين كانوا من اخوان الشياطين» را بكار برده است.

در نهج البلاغه على عليه السلام در سه مورد از اسراف و در دو مورد از تبذير انتقاد نموده است. اما در باره اتراف قرآن در 8 مورد از آن انتقاد كرده و در نهج البلاغه هم از اتراف و مترفين بسختى انتقاد شده است.

لغت اسراف و اتراف

در مورد لغت اسراف و اتراف لغت شناسان عرب چنين مى‏گويند: الف- راغب اصفهانى: ترف كه از ماده اتراف است بمعنى توسعه و گسترش در نعمت است.

ب- صاحب مجمع البحرين مى‏گويد: مترف بكسى گفته مى‏شود كه در استفاده از لذائذ و