4- خواجگان - یادنامه کنگره هزاره نهج البلاغه نسخه متنی

هزار دينار طلا معامله ميكنم هارون اين قيمت گزاف را بدون واهمه پذيرفت و فورا شخص را نزد نخست‏وزير خود يحيى فرستاد تا او را از اين پيش‏آمد مهم آگاه كند و در خاتمه خواست كه پس از تصويب دستور بدهد كه خزانه‏دار خالد صدهزار دينار را براى خريد كنيز بدربار بفرستد. يحيى صلاح نديد كه اين مبلغ گزاف از بيت المال ببهاى كنيزكى پرداخت شود براى آنكه هارون را منصرف كند پيغام فرستاد كه من نمى‏توانم فعلا اين مبلغ را تهيه كنم هارون از اين حرف يحيى سخت خشمگين شد و فرياد زد در بيت المال من 100 هزار دينار پول نيست مأمورى فرستاد و بطور جدى خواست كه يحيى مبلغ مذكور را ارسال دارد يحيى چاره‏اى انديشيد و بلافاصله دستور داد تا دينارها را بدرهم تبديل كردند تا بيشتر جلوه كند و سپس بدربار ارسال داشت و دستور داد تا كيسه‏هاى نقره را در رواقى كه هارون هنگام وضوى نماز ظهر از آنجا مى‏گذرد بطور چشم‏گيرى بچينند وقتى هارون وارد رواق شد كوهى از كيسه‏هاى رويهم انباشته در مقابل خود ديد با تعجب پرسيد اينها چيست گفتند قربان اينها بهاى كنيزكى است كه يحيى ارسال داشته و چون دينار موجود نبوده درهم فرستاد هارون حيله يحيى را دريافت و آن پول‏ها را در مقابل كنيزك بسيار ديد دستور داد آنها را بنام (بيت المال عروسى) به خزانه برگرداندند. اين دلسوزى بسيار كوچك يحيى نسبت به بيت المال يكى از انگيزه‏هاى سقوط برامكه و كشتار آنان بوسيله هارون شمرده مى‏شود.

يزيد بن عبد الملك خليفه اموى «سلامه» كنيزك آوازه‏خوان را به مبلغ 20 هزار دينار خريدارى كرد و كنيزك ديگرى بنام ضياء در دربار به 50 هزار دينار بفروش رسيد.

جعفر برمكى كنيزى را به 40 هزار دينار و اواثق بالله كنيزك خواننده‏اى را بنام صالحيه بمبلغ ده هزار دينار خريدارى كردند.

4- خواجگان

نگهدارى غلامان و كنيزكان در كاخها و حرمسراهاى خلفا مشكلات و مخارج سنگينى را ببار مى‏آورد كه از نظر خلفا و رجال آن روز پوشيده نبود و آنان بى‏پروا بدون توجه بعواقب شوم و نكبت‏بار آن براى رفع اين گونه مشكلات فرمان مى‏دادند و اقدام جدى بعمل مى‏آمد.

مشكل اول مخارج سنگين نگهدارى بردگان از قبيل ساختمانها و اطاقهاى مجهز و خوراك‏هاى مناسب و متنوع لباس و پوشاك گرانقيمت و خصوصا زينت‏آلات و وسائل جلوه و آرايش آنها بود كه خلفا با سخاوت بيش از حد خود در اين مورد بار آنها را بدوش ملت ستمديده و رنجبر و فقير مسلمان گذاشته بودند تا از دسترنج آنان بيت المال پر شود و سپس براى اين گونه‏