یادنامه کنگره هزاره نهج البلاغه نسخه متنی

ندارد، موسى يك پديده‏ايست كه در تاريخ ثبت شده، عيسى و ديگر پيامبران با تاريخچه‏هاى كم و بيش روشن يا مبهم همينطور. ما در اين بحث نبوت را با اين ديد مى‏نگريم يعنى اين حادثه تاريخى را در نظر مى‏گيريم بعد در اطراف آن بحث مى‏كنيم. اولا بحث مى‏كنيم كه در هنگام وقوع اين حادثه تاريخى زمينه اجتماعى چگونه بوده است يعنى اين حادثه در چه موقعيت زمانى و تاريخى و در چه وضعيت اجتماعى واقع شده است بعد بررسى مى‏كنيم كه اين حادثه از كجاى جامعه سر بر آورده از كدام طبقه، از كدام قشر از چه تيپ انسانى، از پادشاهان، از مستضعفان، از عالمان و متفكران و انديشمندان بعد بحث و مطالعه مى‏كنيم كه اين حادثه داراى چه جهت گيرى بود، آيا به سود طبقه خاصى مى‏انديشيد چه هدفى در كار بود داراى چه جهت گيرى اجتماعى و فكرى بود همچنين بحث مى‏كنيم كه وقتى اين حادثه واقع شد نخستين شعارى كه اين پيام آور آورد چه بود نمى‏گوييم پيام‏آور از غيب، تا كسانى بگويند ما به غيب اعتقاد نداريم، اين اختلاف را مى‏گذاريم براى بعد بهر حال حادثه‏اى بود كه پيام آورى در آن پيامى ارائه مى‏كرد، آيا اين پيام، مخالفانى يا موافقانى در جامعه داشت يا نه اگر داشت چه كسانى بودند، از چه قشرهايى و با چه انگيزه‏هائى در مخالفان، و نيز از چه قشرهايى و با چه انگيزه‏هائى در موافقان، و با كدام ابزار از ابزارهاى كمك و معاونت.

همچنين در هدف اين پيام بحث مى‏كنيم، آيا هدف در اين حادثه چه بود: رفاه زندگى مادى، برداشتن فاصله طبقاتى، بالا بردن سطح انديشمندى و هوشمندى، مخالفت با قدرتها، يا توجه به قدرتها، اينها سؤالهائيست كه براى شناختن آن حادثه، حادثه‏اى كه بيگمان يك واقعيت اجتماعى به حساب مى‏آيد، لازم است و پاسخ به اين سؤالها روشنگر آن حادثه خواهد بود. اين قبيل بحثها كه شامل حدود پانزده سؤال پيرامون مسئله نبوت را براى ما مطرح مى‏كند جوابهايى را بدنبال مى‏آورد كه وقتى آنها را از متون اسلامى گرفتيم يك منطقه عظيمى از انديشه اسلامى براى ما روشن مى‏شود.

از جمله اين سؤالها يكى همين است كه اين پيام‏آور به چه چيز يا به چه كس دعوت مى‏كرد، مسئله توحيد مطرح مى‏شود و اينجاست كه توحيد بعد اجتماعى، بعد انقلابى، سياسى، اقتصادى پيدا مى‏كند و از اين قبيل. ما همين رشته بحث را در نهج البلاغه دنبال مى‏كنيم البته كوشش مى‏كنيم كه در هر يك از اين بحثها به ترجمه‏