آموزش عقاید نسخه متنی

گناهان، اعم از کبيره و صغيره، معصومند و
حتي از روي سهو و نسيان هم گناهي از ايشان سر
نمي زند، ولي بعضي از طوايف ديگر، عصمت
انبياء را تنها از کبائر مي دانند، و بعضي ديگر از هنگام
بلوغ، و برخي از هنگام نبوت. و از بعضي از طوايف سنت
(حشويه و بعضي از اهل حديث) نقل شده که اساسا منکر عصمت
انبياء شده اند و صدور هر گناهي را از ايشان حتي در زمان
نبوت و بصورت عمدي هم ممکن پنداشته اند.

پيش از آنکه به اثبات عصمت انبياء عليهم
السلام بپردازيم لازم است به چند نکته، اشاره کنيم.

نخست آنکه منظور از معصوم بودن پيامبران يا
بعضي ديگر از انسانها تنها عدم ارتکاب گناه نيست، زيرا
ممکن است يک فرد عادي هم مرتکب گناهي نشود مخصوصا اگر عمرش
کوتاه باشد.

بلکه منظور اين است که شخص، داراي ملکه
نفساني نيرومندي باشد که در سخت ترين شرايط هم او
را از ارتکاب گناه، باز دارد ملکه اي که از آگاهي کامل و دائم به
زشتي گناه و اراده قوي بر مهار کردن تمايلات نفساني، حاصل
مي گردد. و چون چنين ملکه اي با عنايت خاص الهي،
تحقق مي يابد فاعليت آن، به خداي متعال نسبت داده
مي شود. و گرنه، چنان نيست که خداي متعال، انسان معصوم را جبرا
از گناه، باز دارد و اختيار را از او سلب کند. عصمت کساني که
داراي مناصب الهي مانند نبوت و امامت هستند و به معناي
ديگري نيز به پروردگار، نسبت داده مي شود وآن اينکه
او مصونيت آنانرا تضمين کرده است.

نکته ديگر آنکه: لازمه عصمت هر شخص، ترک اعمالي
است که بر او حرام باشد مانند گناهاني که در همه شرايع، حرام است و
کارهايي که در شريعت متبوع او در زمان ارتکاب،حرام باشد. بنابراين،
عصمت يک پيامبر با انجام دادن عملي که در شريعت خود
وي و براي شخص او جايز است و در شريعت قبلي حرام
بوده، يا بعدا حرام مي شود خدشه دار نمي گردد.

و نکته سوم آنکه: منظور از«گناه» که شخص معصوم،
مصونيت از ارتکاب آن دارد عملي است که در لسان فقه« حرام»
ناميده مي شود و همچنين ترک عملي که در لسان فقه«واجب»
شمرده مي شود. اما واژه «گناه» و معادلهاي آن، مانند«ذنب» و«عصيان»
کاربرد وسيعتري دارد که شامل«ترک اولي» هم مي شود و انجام
دادن چنين گناهاني منافات با عصمت ندارد.