يكى از مهم ترين گرايش هاى ثابت در نهاد بشر، تمايل او به جاودانگى و خلود است. هر انسانى با مراجعه به وجدان و درون خود، وجود اين ميل را در خود شهود مى كند. تصور فنا و نابودى براى انسان وحشت آور است. هر كسى فطرتاً تمايل دارد از حيات جاودان و زيست ابدى برخوردار باشد.شيطان براى فريب آدم و حوا از وجود همين تمايل بهره برد و شجرهى ممنوعه را، درخت حيات و زندگانى جاودانى معرفى كرد; قرآن كريم به اين مطلب اشاره دارد: «هَلْ ادلُّكَ عَلى شَجَرةِ الْخُلدِ.»(87)(طه / 120)البته ممكن است اين تمايل هنگام تزاحم با گرايش هاى ديگر، بسيار ضعيف يا حتى بى تأثير شود; به عنوان نمونه مسئلهى خودكشى را با همين نكته مى توان حل كرد.
6ـ 2 ميل به فعال مايشاء بودن
حضرت امام خمينى ـ رضوان الله تعالى عليه ـ در كتاب ارزش مند «چهل حديث» امورى را به عنوان تمايلات فطرى انسان بر مى شمارد; يكى از اين امور «فعال مايشاء بودن» است; يعنى هر انسانى فطرتاً مى خواهد هر كارى را كه مى خواهد انجام دهد و هيچ مانع و رادعى بر سر راه او نباشد.حضرت امام(ره) با تمسك به اين ميل فطرى، برهانى بر اثبات معاد و قيامت اقامه مى كنند:«و مى توان آن عالم (= عالم قيامت) را به فطرت حريت و نفوذ اراده كه در فطرت هر يك از سلسله بشر است، اثبات كرد. چون مواد اين عالم و اوضاع اين دنيا، مزاحمات آن و تنگى و ضيق آن تعصى دارد از حريت و نفوذ ارادهى بشر; پس بايد عالمى در دار وجود باشد كه اراده در آن نافذ باشد و مواد آن عصيان از نفوذ اراده نداشته باشد و انسان در آن عالم فعال مايشاء و حاكم مايُريد باشد، چنانچه فطرت مقتضى است.»(88)