مبانی نظری تجربه دینی نسخه متنی
لطفا منتظر باشید ...
ريچارد سويين برن، تجاربى را كه حس به نحوى در آنها مدخليت دارد، به چهار قسم تقسيم مىكند (به عقيده سويين برن تجربه دينى، تجربه خداوند يا حقيقت غايى است كه گاهى با واسطه امر محسوس صورت مىگيرد و گاهى بدون آن)، به اين صورت كه امر محسوسى كه واسطه تجربه خداوند است، يا در قلمرو تجربه همگانى هست و يا نيست. اگر در قلمرو تجربه همگانى نباشد (كه در اين صورت، نامتعارف خواهد بود) يا امرى مشاع(1) هست و يا نيست (امرى شخصى است). اگر امرى شخصى باشد، يا در قالب زبان حسى متعارف، قابل توصيف است و يا قابل توصيف نيست.(2) بنابراين، اقسام چهارگانه تجارب حسى، در تقسيم سويين برن عبارتند از:يكم: تجربه خداوند به واسطه شىء محسوسى كه در قلمرو تجربه همگانى است؛ مثلاً ممكن است شخص، خداوند را در تمثال شخصيتى مقدس، غروب خورشيد يا اقيانوس ببيند. اين امور، هيچ يك خدا نيستند؛ اما شخص در قالب اين امور يا از طريق آنها با خداوند يا امر فوق طبيعى مواجهه مىيابد.(3) مايكل پترسون مثال زير را براى اين نوع تجربه مىآورد:در گذرگاه دشتى لخت، در گودالى برف گرفته، در تاريك روشناى شفق، در زير آسمان ابرى... من سرشار از شعفى ژرف بودم... در جنگل، جوانىِ جاودانه جارى است. در اين كشتزارهاى خداوندى، سلطنتى شايسته و مقدس، جشنى جاودانه برپاى داشتهاند... ايستاده بر زمين برهنه... سرم در نسيمى نرم فرو شد و به فضاى نامتناهى برآمد - تمام خودىهايم از ميانه برخاست. من دو چشم روشن شدم، من هيچم، من همه چيز را مىبينم، جريان وجود كيهانى در من جارى است، من پارهاى، جزئى از خداوندم.(4)
