لطفا منتظر باشید ...
علاوه بر اينها انسان از نظر سازمانى كاملترين و متقنترين مخلوقات جهانى است، اعم از آسمانها و زمين و آنچه در آنهاست. اگر انسان از جهت علم و عمل به خوبى رشد و نمو كند ذاتا بالاتر از ساير موجودات و از نظر مقام و درجه بلندتر و والاتر از ديگر مخلوقات است، گيرم كه پارهاى از مخلوقات مثلاً آسمان - آنگونه كـه خـدا فـرمـوده - از نـظر خـلقت شـديـدتـر از انـسان بـاشد.
معلوم است وقتى خلقت نقصى در بر داشته باشد، مقصود از آن كمال صنع خواهد بود و لذا مراحل مختلف وجود انسان را از مرحله معنوى و جنينى و طفوليت و مراحل ديگر همگى را مقدمه وجود انسان معتدل و كامل مىشماريم و... .
با اين بيان واضح مىشود كه برترين افراد انسان - اگر بين آدميان برتر مطلق پيدا شود - هدف خلقت آسمانها و زمين است و لفظ آيه نيز خالى از اشاره و دلالت بر اين مطلب نيست. زيرا جمله « اَيُّكُمْ اَحْسَنُ عَمَلاً،» مىرساند كه قصد جدا كردن نيكوكارترين از ديگران است خواه آن ديگرى نيكوكار و يا بدكار باشد. بنابراين هر كس عملش نيكتر از ديگران است حالا خواه ديگران نيكوكار باشند و كارهايشان پايينتر از كار او باشد، يا بد كار باشند، در هر صورت غرض خلقت، تمييز بهترين فرد است. با اين بيان آنچه در حديث قدسى آمده كه خدا به پيغمبر خطاب فرمود:
« لَوْلاكَ لَما خَلَقْتُ الاَفْـلاك ! »
صحيح مىنمايد، زيـرا پيغمبر اكـرم صلىاللهعليهوآله بـرتـرين مـردم است! (1)
1- الميـــزان ج 19، ص 243.
هدف زندگى و مرگ و آزمايش الهى براى تعيين بهترين اعمال
« اَلَّذى خَلَقَ الْمَوْتَ وَ الْحَيوةَ لِيَبْلُوَكُمْ اَيُّكُمْ اَحْسَنُ عَمَلاً!» (2 / ملك)
جمله فوق بيانگر هدف از خلقت موت و حيات است، و با در نظر گرفتن اين كه كلمه «بلا» به معناى امتحان است، معناى آيه چنين مىشود: خداىتعالى شما را اين طور آفريده كه نخست موجودى زنده باشيد و سپس بميريد، و اين نوع از خلقت مقدمى و امتحانى است، و براى اين است كه به اين وسيله خوب شما از بدتان متمايز شود، معلوم شود كدامتان از ديگران بهتر عمل مىكنيد، و معلوم است كه اين امتحان و اين تمايز براى هدفى ديگــر است، براى پاداش و كيفــرى است كه بشـر با آن مواجـه خواهد شد.
آيه مورد بحث علاوه بر مفادى كه گفتيم اشارهاى هم به اين نكته دارد، كه مقصود بالذات از خلقت، رساندن جزاى خير به بندگان بوده، چون در اين آيه سخنى از گناه و كار زشت و كيفر نيامده، تنها عمل خوب را ذكر كرده و فرمود خلقت حيات و موت براى اين است كه معلوم مىشود كدام يك عملش بهتر است، پس صاحبان عمل نيك مقصود اصلى از خلقتند و اما ديگران به خاطر آنان خلق شدهاند.
اين را هم بايد دانست كه مضمون آيه شريفه صرف ادعا بدون دليل نيست، و آن طور كه بعضى پنداشتهاند نمىخواهد مسأله خلقت مرگ و زندگى را براى آزمايش در دلها
