سهل‏ انگارند، و هرچه خدا از طريق امتحان و ابتلاء بلاها و به دست مشركين تنبيه‏شان مى‏كند، به سوى او بر نمى‏گردند، و مشركين آن‏ها هم‏چنان مؤمنين را آزار مى‏دهند، و از راه خدا بازمى‏دارند، تا به اين وسيله به خيال خود نور خدا را خاموش كنند، و خدا را به ستوه در آورند، و جلو خواست او را بگيرند، و نيز بعد از آن كه هر دو طايفه را در پندارشان تخطئه فرمود، اينك در اين آيات لحن كلام را برگردانيده، حق مطلب را بيان  مى‏كنــد، آن حقــى كه به هيچ‏وجه نمى‏شــود از آن به ســوى چيز ديگرى عــدول نمود، و آن واجبى كه به هيچ‏وجـه نمى‏شود از آن شاخه خالى كرد.
در اين آيات سه گانه بيان مى‏كند كه هر كس به خدا ايمان آورد به اين اميد كه به سوى او بازگردد، و به ديدار او نايل شود، بايد بداند كه روز ديدار او خواهد رسيد و بدون شك خواهد رسيد، و نيز بايد بداند كه خدا گفته‏هايش را مى‏شنود، و به احوالش و اعمالش دانا است، پس بايد حواس خود را جمع كند، و احتياط را از دست ندهد، و به حقيقت معناى كلمه ايمان آورد، ايمانى كه هيچ فتنه و بلايى آن را از كفش نربايد، و هيچ آزارى از ناحيه دشمنان خدا آن را سست نكند، و بايد كه در راه خدا به حقيقت معناى كلمه جهاد كند، و باز بايد بداند كه آن كسى كه از جهاد وى بهره‏مند مى‏شود خود اوست، و خدا هيچ احتياجى به او ندارد، نه به ايمانش، و نه به جهادش، نه به خود او، و نه به احدى از عالميان.
و باز بايد بداند كه اگر ايمان بياورد و عمل صالح كند به زودى خدا گناهانش را  مى‏شويد و به بهترين اعمالــش پاداش مى‏دهد.(1)
1- الميــــــــزان ج 22، ص 29.

سنت ايجاد امت‏ها، ارسال رسل، و سنت امتحان
و سنت تكذيــب و سنت مجـازات و هلاك امـت‏ها

« ثُمَّ اَرْسَلْنــا رُسُلَنا تَتْــرا كُلَّ ما جـاءَ اُمَّةً رَسُولُها كَذَّبُوهُ...!» (44 / مؤمنون)
اين آيه دلالت مى‏كند بر اين كه يكى از سنت‏هاى خداى‏تعالى اين بوده كه همواره امتى را بعد از امت ديگر انشاء و ايجاد نموده، و به سوى حق هدايت كند، و به اين منظور رسولانى پى در پى بفرستد، كه اين سنت امتحان و ابتلاى اوست، سنت ديگرى هم امت‏ها داشته‏اند و آن اين است كه پيغمبران را يكى پس از ديگرى تكذيب مى‏كرده‏اند، و سنــت دوم خدا اين است كه تكذيــب‏كنندگان را يكى پــس از ديگرى هــلاك كنــد، و اين‏سنت مجازات اوست.
و اين كه فرمــود: «...وَ جَعَلْناهُمْ اَحاديــثَ...» (44 / مؤمنون) بليغ‏تريــن بيان در رسانــدن قهر الهــى، مسلط بر دشمنــان حق و تكذيب‏كنندگــان دعوت حق است، چون مى‏رساند كه اين قهر آن چنان آن‏ها را از بين مى‏برد كه نه عينــى از ايشــان باقى بگــذارد، و نه اثرى، و نه نامى و نه نشانى، تنها داستانى كه مايه عبرت ديگران باشد.(1)
1- الميـــزان ج 29، ص 50.