عقبة بن عامر از مهاجرانى است كه در روزهاى اول خلافت اميرمؤمنان عليه السلام با آن حضرت بيعت كرد و از اصحاب اوست. [ الجمل، ص 104. ]
ابن حجر عسقلانى مى نويسد: او از اصحاب رسول خدا صلى الله عليه و آله بود و از آن حضرت نقل روايت كرده است، وى از عالمان فقيه و شاعران روزگار خود بوده و در سال 44 هجرى از جانب معاويه بر حكومت مصر برگزيده شد، و در سال 58 هجرى در اواخر حكومت معاويه وفات كرد، اما از خليفة بن خياط نقل مى كند كه: وى از اصحاب على عليه السلام بوده و در سال 38 هجرى در جنگ نهروان در ركاب آن حضرت عليه السلام به شهادت رسيد. [ تهذيب التهذيب، ج 5، ص 608. ]
عقيل بن ابى طالب
عقيل فرزند ابوطالب پسر عبدالمطلب بن هاشم بن عبد مناف است. كنيه اش 'ابو يزيد' و برادر امير مؤمنان عليه السلام است. ابو طالب چهار پسر داشت كه نخست طالب كه ده سال از عقيل بزرگ تر بود و عقيل ده سال از جعفر بزرگ تر بود و جعفر ده سال از على عليه السلام بزرگ تر بوده است. على عليه السلام از نظر سنى از همه برادرانش كوچك تر بود ولى از نظر مقام و منزلت از همگان بلندمرتبه تر و حتى بعد از رسول خدا صلى الله عليه و آله از همه عالم برتر است. عقيل جزو اصحاب و ياران رسول خدا صلى الله عليه و آله و در زمره اعوان و انصار برادرش اميرالمؤمنين عليه السلام به شمار مى آيد. [ ر. ك: اسد الغابه، ج 3، ص 422؛ شرح ابن ابى الحديد، ج 11، ص 250؛ خصال صدوق، باب ثلاثه، ص 427. ]
او در سال ششم هجرى و قبل از صلح حديبيه مسلمان شد. در برخى از جنگ ها از جمله حنين و موته در ركاب حضرت رسول صلى الله عليه و آله حضورى فعال داشت.
عقيل مانند عمويش عباس از كسانى بود كه با زور و فشار سرانِ قريش به جنگ بدر آمد. اما در آن جنگ اسير شد. پس از پايان جنگ قرار شد كه از اسيران فديه "خون بها" بگيرند تا آزاد شوند؛ به دستور رسول خدا صلى الله عليه و آله به علت تنگ دستى عقيل، فديه او را عباس "كه خودش نيز اسير بود" داد و آنان آزاد شدند.
عقيل پس از آزادى به مكه بازگشت و در سال ششم هجرى و قبل از صلح حديبيه مسلمان شد و در همان سال به شهر پيامبر "مدينة النبى" مهاجرت كرد و در جوار پيامبر صلى الله عليه و آله و ديگر مسلمانان در اين شهر ساكن شد. هم چنين وى در غزوه موته شركت كرد [ شرح ابن ابى الحديد، ج 11، ص 250. ] به دنبال آن درد شديدى بر او عارض و زمين گير شد. از همين رو، از شركت وى در عمليات فتح مكه، نبرد حنين و طائف سخنى به ميان نيامده است.
اما ابن هشام نقل مى كند: عقيل از جمله مجاهدانى است كه در نبرد حنين حضور يافته و با قدرت و شدت جنگيده است. طبق همين نقل وى در حالى كه از شمشيرش خون مى چكيد، نزد همسرش 'فاطمه بنت شيبه' بازگشت و همسرش گفت: مى دانم كه جنگيده اى، اكنون از غنايم جنگى چيزى براى ما آورده اى؟ عقيل سوزنى از غنايم جنگى همراه خود داشت و آن را به همسرش داد و گفت: اين سوزن مال تو است كه با آن لباست را بدوزى. اما طولى نكشيد كه منادى پيامبر خبر داد كه غنايم را به بيت المال برگردانند؛ آن گاه عقيل سوزن را از همسرش گرفت و به بيت المال بازگرداند. [ سيره ابن هشام، ج 4، ص 135. ]
از اين نقل استفاده مى شود كه عقيل مردى مجاهد و پاى بند به مقررات اسلام و مطيع و فرمان بردار از رسول خدا صلى الله عليه و آله بوده است.
لطفا منتظر باشید ...
