نجاشى شاعر
نجاشى فرزند 'عمرو بن مالك' از قبيله بنى حارث بن كعب و از اصحاب اميرمؤمنان امام على عليه السلام بود. [ رجال طوسى، ص 60، ش 6. ] نام اصلى وى 'قيس' و مادرش نيز از حبشه است. او شاعرى توانا از يمن بود كه به حجاز آمد و بعد در كوفه مستقر گرديد.نقل شده كه اميرالمؤمنين عليه السلام به وى فرمان داد كه در برابر شاعران شام در جنگ صفّين، مقابله كند. [ يكى از رسم هاى عرب در آن زمان اين بوده كه با شعر و رجز، زياد سروكار داشته اند و در جنگ هايكى از راه هاى پيروزى بر طرف مقابل، تحريك عواطف و احساسات به وسيله شاعران بوده است. ] يكى از اشعار جالب وى قصيده اى بود كه هنگام حكميت سرود و نشان از اعتقاد راسخ او به امامت و ولايت اميرالمؤمنين عليه السلام است.
كفى حَزَناً انّا عَصَينا إمامَنا
و إنّ لاِهل الشام فى ذاك فَضلَهم
علينا بِما قالوه فالعينُ باكيه
عَلياً و أنّ القومَ طاعُوا معاويه
علينا بِما قالوه فالعينُ باكيه
علينا بِما قالوه فالعينُ باكيه
- شاميان از اين بابت بر ما برترى دارند و چون |ويژگى| آن را به رخ ما مى كشند، جا دارد كه چشم بگريد. [ وقعة صفّين، ص 453. ]
اما بعد از جنگ صفين در ماه رمضان شراب خورد و امير مؤمنان عليه السلام را به خاطر شكستن حرمت ماه رمضان شلاق زد و او نتوانست عدالت حضرت را تحمل كند، لذا به معاويه پيوست. [ ر. ك: شرح نهج البلاغه ابن ابى الحديد، ج 5، ص 88؛ اعلام زركلى، ج 5، ص 207؛ در كتاب 'تجلى امامت' اثر ديگر مؤلف در بخش 'عدالت على عليه السلام در اجراى قانون' ص 114 مشروح جريان به طور كامل آمده است. ]